Połozowate
| ||
Colubridae[1] | ||
Oppel, 1811 | ||
Zaskroniec zwyczajny | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | zwierzęta | |
Typ | strunowce | |
Podtyp | kręgowce | |
Gromada | gady | |
Rząd | łuskonośne | |
Podrząd | węże | |
Infrarząd | Alethinophidia | |
Rodzina | połozowate |
Połozowate (Colubridae) – rodzina węży z grupy Alethinophidia. Inne nazwy używane dla tej rodziny to wężowate lub węże właściwe.
Do rodziny połozowatych należy większość obecnie żyjących węży. Należy do niej około 1500 gatunków, czyli ponad 60%.
Tradycyjnie wśród połozowatych wyróżnia się podrodziny:
- Boodontinae
- Calamariinae
- Colubrinae
- Dipsadinae
- Homalopsinae
Natricinae – zaskrońcowate
- Pareatinae
- Psammophiinae
- Pseudoxenodontinae
- Pseudoxyrhophiinae
- Xenodermatinae
- Xenodontinae
Niektóre badania sugerują jednak, że połozowate obejmujące wszystkie te podrodziny byłyby rodziną parafiletyczną, gdyż należeliby do niej przodkowie zdradnicowatych i żmijowatych, zaś same rodziny Elapidae i Viperidae nie są zaliczane do Colubridae. Według tych badań niektóre podrodziny połozowatych, jak Pseudoxyrhophiinae czy Psammophiinae, są bliżej spokrewnione ze zdradnicowatymi niż z resztą połozowatych[2]. Lawson i in. (2005) zaliczyli podrodziny Psammophiinae, Pseudoxyrhophiinae, Xenodermatinae i większość rodzajów z podrodziny Boodontinae do zdradnicowatych; wyłączyli też z Colubridae podrodziny Pareatinae i Homalopsinae, podnosząc je do rangi odrębnych rodzin[3]. Jeszcze dalej poszli Vidal i in. (2007) ograniczając Colubridae wyłącznie do podrodzin Colubrinae, Calamariinae i nowej podrodziny Grayiinae, obejmującej rodzaj Grayia (wcześniej zaliczany do Boodontinae)[4]. Zaher i in. (2009) ograniczają Colubridae wyłącznie do dawnej podrodziny Colubrinae[5]. Wreszcie Pyron i współpracownicy (2011) zaliczyli do Colubridae podrodziny Colubrinae, Calamariinae, Grayiinae, Natricinae, Pseudoxenodontinae, Dipsadinae (obejmującą też rodzaje przez innych autorów zaliczane do Xenodontinae) oraz wyróżnioną przez autorów nową podrodzinę Scaphiodontophiinae obejmującą rodzaj Scaphiodontophis[6]. Podobną klasyfikację przyjęli też w późniejszej publikacji Pyron, Burbrink i Wiens (2013), z tym tylko, że zamiast Scaphiodontophiinae wyróżnili podrodzinę Sibynophiinae obejmującą rodzaje Sibynophis i Scaphiodontophis[7].
Spis treści
1 Systematyka połozowatych według Pyron et al. 2010, Pyron et al. 2013 (za reptile-database.org)[8]
2 Gatunki
3 Przypisy
4 Linki zewnętrzne
Systematyka połozowatych według Pyron et al. 2010, Pyron et al. 2013 (za reptile-database.org)[8] |
- podrodzina: Ahaetuliinae[9]
- rodzaj: Ahaetulla
- rodzaj Chrysopelea
- rodzaj Dendrelaphis
- rodzaj Dryophiops
- rodzaj: Ahaetulla
- podrodzina: Calamariinae
- rodzaj: Calamaria
- rodzaj: Calamorhabdium
- rodzaj: Collorhabdium
- rodzaj: Etheridgeum
- rodzaj: Macrocalamus
- rodzaj: Pseudorabdion
- rodzaj: Rabdion
- rodzaj: Calamaria
- podrodzina: Colubrinae
- rodzaj: Aeluroglena
- rodzaj: Aprosdoketophis
- rodzaj: Archelaphe
- rodzaj: Argyrogena
- rodzaj: Arizona
- rodzaj: Bamanophis
- rodzaj: Bogertophis
- rodzaj: Boiga
- rodzaj: Cemophora
- rodzaj: Chapinophis
- rodzaj: Chilomeniscus
- rodzaj: Chionactis
- rodzaj: Chironius
- rodzaj: Coelognathus
- rodzaj: Coluber
- rodzaj: Colubroelaps
- rodzaj: Conopsis
- rodzaj: Coronella
- rodzaj: Crotaphopeltis
- rodzaj: Cyclophiops
- rodzaj: Dasypeltis
- rodzaj: Dendrophidion
- rodzaj: Dipsadoboa
- rodzaj: Dispholidus
- rodzaj: Dolichophis
- rodzaj: Drymarchon
- rodzaj: Drymobius
- rodzaj: Drymoluber
- rodzaj: Dryocalamus
- rodzaj: Eirenis
- rodzaj: Elachistodon
- rodzaj: Elaphe
- rodzaj: Euprepiophis
- rodzaj: Ficimia
- rodzaj: Geagras
- rodzaj: Gonyosoma
- rodzaj: Gyalopion
- rodzaj: Hapsidophrys
- rodzaj: Hemerophis
- rodzaj: Hemorrhois
- rodzaj: Hierophis
- rodzaj: Lampropeltis
- rodzaj: Leptodrymus
- rodzaj: Leptophis
- rodzaj: Lepturophis
- rodzaj: Liopeltis
- rodzaj: Lycodon
- rodzaj: Lytorhynchus
- rodzaj: Macroprotodon
- rodzaj: Masticophis
- rodzaj: Mastigodryas
- rodzaj: Meizodon
- rodzaj: Mopanveldophis
- rodzaj: Muhtarophis
- rodzaj: Oligodon
- rodzaj: Oocatochus
- rodzaj: Opheodrys
- rodzaj: Oreocryptophis
- rodzaj: Orientocoluber
- rodzaj: Oxybelis
- rodzaj: Pantherophis
- rodzaj: Philothamnus
- rodzaj: Phrynonax
- rodzaj: Phyllorhynchus
- rodzaj: Pituophis
- rodzaj: Platyceps
- rodzaj: Pseudelaphe
- rodzaj: Pseudoficimia
- rodzaj: Ptyas
- rodzaj: Rhamnophis
- rodzaj: Rhinobothryum
- rodzaj: Rhinocheilus
- rodzaj: Rhynchocalamus
- rodzaj: Salvadora
- rodzaj: Scaphiophis
- rodzaj: Scolecophis
- rodzaj: Senticolis
- rodzaj: Simophis
- rodzaj: Sonora
- rodzaj: Spalerosophis
- rodzaj: Spilotes
- rodzaj: Stegonotus
- rodzaj: Stenorrhina
- rodzaj: Stichophanes
- rodzaj: Symphimus
- rodzaj: Sympholis
- rodzaj: Tantillita
- rodzaj: Telescopus
- rodzaj: Thelotornis
- rodzaj: Thrasops
- rodzaj: Toxicodryas
- rodzaj: Trimorphodon
- rodzaj: Wallaceophis
- rodzaj: Xenelaphis
- rodzaj: Xyelodontophis
- rodzaj: Zamenis
- rodzaj: Aeluroglena
- podrodzina: Dipsadinae
- rodzaj: Adelphicos
- rodzaj: Alsophis
- rodzaj: Amastridium
- rodzaj: Amnesteophis
- rodzaj: Apostolepis
- rodzaj: Arrhyton
- rodzaj: Atractus
- rodzaj: Boiruna
- rodzaj: Borikenophis
- rodzaj: Caaeteboia
- rodzaj: Calamodontophis
- rodzaj: Caraiba
- rodzaj: Carphophis
- rodzaj: Cercophis
- rodzaj: Chersodromus
- rodzaj: Clelia
- rodzaj: Coniophanes
- rodzaj: Conophis
- rodzaj: Contia
- rodzaj: Coronelaps
- rodzaj: Crisantophis
- rodzaj: Cryophis
- rodzaj: Cubophis
- rodzaj: Diadophis
- rodzaj: Diaphorolepis
- rodzaj: Dipsas
- rodzaj: Ditaxodon
- rodzaj: Drepanoides
- rodzaj: Echinanthera
- rodzaj: Elapomorphus
- rodzaj: Emmochliophis
- rodzaj: Enuliophis
- rodzaj: Enulius
- rodzaj: Erythrolamprus
- rodzaj: Eutrachelophis
- rodzaj: Farancia
- rodzaj: Geophis
- rodzaj: Gomesophis
- rodzaj: Haitiophis
- rodzaj: Helicops
- rodzaj: Heterodon
- rodzaj: Hydrodynastes
- rodzaj: Hydromorphus
- rodzaj: Hydrops
- rodzaj: Hypsiglena
- rodzaj: Hypsirhynchus
- rodzaj: Ialtris
- rodzaj: Imantodes
- rodzaj: Leptodeira
- rodzaj: Lioheterophis
- rodzaj: Lygophis
- rodzaj: Magliophis
- rodzaj: Manolepis
- rodzaj: Mussurana
- rodzaj: Ninia
- rodzaj: Nothopsis
- rodzaj: Omoadiphas
- rodzaj: Oxyrhopus
- rodzaj: Paraphimophis
- rodzaj: Phalotris
- rodzaj: Philodryas
- rodzaj: Phimophis
- rodzaj: Plesiodipsas
- rodzaj: Pliocercus
- rodzaj: Pseudalsophis
- rodzaj: Pseudoboa
- rodzaj: Pseudoeryx
- rodzaj: Pseudoleptodeira
- rodzaj: Pseudotomodon
- rodzaj: Psomophis
- rodzaj: Ptychophis
- rodzaj: Rhachidelus
- rodzaj: Rhadinaea
- rodzaj: Rhadinella
- rodzaj: Rhadinophanes
- rodzaj: Rodriguesophis
- rodzaj: Saphenophis
- rodzaj: Sibon
- rodzaj: Sibynomorphus
- rodzaj: Siphlophis
- rodzaj: Sordellina
- rodzaj: Synophis
- rodzaj: Tachymenis
- rodzaj: Taeniophallus
- rodzaj: Tantalophis
- rodzaj: Thamnodynastes
- rodzaj: Thermophis
- rodzaj: Tomodon
- rodzaj: Tretanorhinus
- rodzaj: Trimetopon
- rodzaj: Tropidodipsas
- rodzaj: Tropidodryas
- rodzaj: Uromacer
- rodzaj: Uromacerina
- rodzaj: Urotheca
- rodzaj: Xenodon
- rodzaj: Xenopholis
- rodzaj: Adelphicos
- podrodzina: Grayiinae
- rodzaj: Grayia
- rodzaj: Grayia
- podrodzina: Natricinae
- rodzaj: Adelophis
- rodzaj: Afronatrix
- rodzaj: Amphiesma
- rodzaj: Amphiesmoides
- rodzaj: Anoplohydrus
- rodzaj: Aspidura
- rodzaj: Atretium
- rodzaj: Balanophis
- rodzaj: Clonophis
- rodzaj: Haldea
- rodzaj: Hebius
- rodzaj: Helophis
- rodzaj: Herpetoreas
- rodzaj: Hydrablabes
- rodzaj: Hydraethiops
- rodzaj: Iguanognathus
- rodzaj: Isanophis
- rodzaj: Limnophis
- rodzaj: Liodytes
- rodzaj: Macropisthodon
- rodzaj: Natriciteres
- rodzaj: Natrix
- rodzaj: Nerodia
- rodzaj: Opisthotropis
- rodzaj: Parahelicops
- rodzaj: Pararhabdophis
- rodzaj: Paratapinophis
- rodzaj: Regina
- rodzaj: Rhabdophis
- rodzaj: Rhabdops
- rodzaj: Sinonatrix
- rodzaj: Storeria
- rodzaj: Thamnophis
- rodzaj: Trachischium
- rodzaj: Tropidoclonion
- rodzaj: Tropidonophis
- rodzaj: Virginia
- rodzaj: Xenochrophis
- rodzaj: Adelophis
- podrodzina: Pseudoxenodontinae
- rodzaj: Plagiopholis
- rodzaj: Pseudoxenodon
- rodzaj: Plagiopholis
- podrodzina: Sibynophiinae
- rodzaj: Scaphiodontophis
- rodzaj: Sibynophis
- rodzaj: Scaphiodontophis
Gatunki |
W Polsce występują 4 gatunki połozowatych:
gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
wąż Eskulapa (Elaphe longissima)
zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
zaskroniec rybołów (Natrix tesselata)
Przykładowi przedstawiciele połozowatych na świecie:
wąż zbożowy (Pantherophis guttatus syn. Elaphe guttata)
wąż smugowy (Pantherophis alleghaniensis)
połoz japoński (Elaphe climacophora)
połoz Heleny (Elaphe helena)
połoz amurski (Elaphe schrenckii)
połoz smugooki (Elaphe taeniura)
połoz honduraski (Elaphe flavirufa pardalina)
połoz perski (Elaphe persica)
połoz wschodni (Drymarchon couperi)
wąż wielkooki (Bogertophis subocularis)
połoz (Elaphe prasina)
połoz żółtozielony (Coluber viridiflavus)
dysfolid (Dispholidus typus)
Przypisy |
↑ Colubridae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Nicolas Vidal, S. Blair Hedges. Higher-level relationships of caenophidian snakes inferred from four nuclear and mitochondrial genes. „Comptes Rendus Biologies”. 325 (9), s. 987–995, 2002. DOI: 10.1016/S1631-0691(02)01509-3 (ang.).
↑ R. Lawson, J.B. Slowinski, B.I. Crother, F.T. Burbrink. Phylogeny of the Colubroidea (Serpentes): New evidence from mitochondrial and nuclear genes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37 (2), s. 581–601, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.07.016 (ang.).
↑ Nicolas Vidal, Anne-Sophie Delmas, Patrick David, Corinne Cruaud, Arnaud Couloux, S. Blair Hedges. The phylogeny and classification of caenophidian snakes inferred from seven nuclear protein-coding genes. „Comptes Rendus Biologies”. 330 (2), s. 182–187, 2007. DOI: 10.1016/j.crvi.2006.10.001 (ang.).
↑ Hussam Zaher, Felipe Gobbi Grazziotin, John E. Cadle, Robert W. Murphy, Julio Cesar de Moura-Leite i Sandro L. Bonatto. Molecular phylogeny of advanced snakes (Serpentes, Caenophidia) with an emphasis on South American Xenodontines: a revised classification and descriptions of new taxa. „Papéis Avulsos de Zoologia”. 49 (11), s. 115–153, 2009. DOI: 10.1590/S0031-10492009001100001 (ang.).
↑ R. Alexander Pyron, Frank T. Burbrink, Guarino R. Colli, Adrian Nieto Montes de Oca, Laurie J. Vitt, Caitlin A. Kuczynski i John J. Wiens. The phylogeny of advanced snakes (Colubroidea), with discovery of a new subfamily and comparison of support methods for likelihood trees. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 58 (2), s. 329–342, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.11.006 (ang.).
↑ Robert Alexander Pyron, Frank T Burbrink i John J. Wiens. A phylogeny and revised classification of Squamata, including 4161 species of lizards and snakes. „BMC Evolutionary Biology”. 13, s. 93, 2013. DOI: 10.1186/1471-2148-13-93 (ang.).
↑ Colubriade, The Reptile Database [dostęp 2018-03-18] (ang.).
↑ Ahaetuliinae, The Reptile Database [dostęp 2018-04-15] (ang.).
Linki zewnętrzne |
- Mikko's Phylogeny Archive – Colubridae
|
Kontrola autorytatywna (takson):
LCCN: sh85028731
GND: 4171287-0
BnF: 12295053f