Oceania







Ten artykuł dotyczy wysp. Zobacz też: inne znaczenia słowa Oceania.



Mapa świata z zaznaczonym obszarem Australii i Oceanii


Oceania – nazwa zbiorowa wysp Oceanu Spokojnego, które wraz z Australią tworzą odrębną część świata nazywaną Australią i Oceanią.




Spis treści






  • 1 Położenie


  • 2 Ludność


  • 3 Gospodarka


  • 4 Historia


  • 5 Podział na regiony


  • 6 Podział wysp ze względu na genezę


  • 7 Podział polityczny


  • 8 Zobacz też


  • 9 Przypisy





Położenie |


Oceania jest największym, w sensie przestrzeni geograficznej, subregionem Azji-Pacyfiku. Powierzchnia wynosi ok. 1,25 mln km². Zamiennie używa się także nazw: Australazja, Australia i Oceania oraz Południowy Pacyfik. Subregion ten jest jednocześnie najbardziej zróżnicowany, gdyż obejmuje Australię, która jest kontynentem, średniej wielkości państwa, jak: Nowa Zelandia i Papua-Nowa Gwinea, oraz liczne wyspy pochodzenia wulkanicznego i atole na obszarze Pacyfiku, które dzieli się na trzy grupy według kryteriów antropologicznych, a nie geograficznych: Melanezja obejmująca większe wyspy południowo-zachodniego Pacyfiku; Polinezja, w skład której wchodzą wyspy leżące w trójkącie: Hawaje, Wyspa Wielkanocna i Fidżi; Mikronezja, której wyspy rozciągają się na północ od Melanezji, a na wschód od Filipin[1].


Największe wyspy Oceanii: Nowa Gwinea, Wyspa Południowa, Wyspa Północna, Nowa Brytania, Nowa Irlandia, Nowa Kaledonia, Viti Levu, Vanua Levu, Bougainville, Guadalcanal, Makira, Espiritu Santo,



Ludność |


Zamieszkuje ją około 16 mln osób (2012), co stanowi zaledwie 0,25% ludności świata. Rozmieszczenie ludności jest nierównomierne – gęstość zaludnienia powyżej 250 mieszk./km²: Tonga (500), Nauru (476), Wyspy Marshalla (287), Guam (257), Samoa Amerykańskie (251); gęstość zaludnienia poniżej 10 osób/km²: Papua-Nowa Gwinea (8) i Niue (8). Wiele wysepek pozostaje niezamieszkanych. Występuje tu ludność autochtoniczna: Papuasi (ok. 3,1 mln), Melanezyjczycy (ok. 1 mln), Polinezyjczycy (ok. 870 tys.), Mikronezyjczycy (ok. 180 tys.).



Gospodarka |


Na wyspach Oceanii uprawia się: palmę kokosową, trzcinę cukrową, banany, ananasy, drzewa chlebowe i w mniejszym zakresie kawę, kakao i kauczuk. Ludność trudni się również połowem ryb, perłopławów i żółwi szylkretowych.


Z bogactw mineralnych duże znaczenie mają: rudy kobaltu, rudy niklu (Nowa Kaledonia), rudy miedzi, złoto (wyspa Bougainville), fosforyty (Nauru) oraz guano. Wyspy Oceanii odgrywają dużą rolę w komunikacji morskiej i lotniczej. Ważne porty morskie: Auckland, Wellington, Lyttelton, Numea, Suva, Honolulu, Pago Pago, Rarotonga, Papeete, Madang, Port Moresby, Port Vila; oraz porty lotnicze: Honolulu, Nandi, Auckland, Wellington, Christchurch, Pago Pago, Papeete, Numea. Coraz ważniejszą gałęzią tutejszej gospodarki staje się turystyka, która najbardziej rozwinęła się na Hawajach i w Nowej Zelandii.



Historia |



 Osobny artykuł: Odkrycia i badania Australii i Oceanii.

Obszar Oceanii w XVI wieku zaczęły penetrować wyprawy hiszpańskie i portugalskie. W XVII wieku dołączyli do nich Holendrzy, Francuzi i Anglicy, a w XIX wieku Niemcy i Amerykanie. Do końca XIX w. wszystkie wyspy Oceanii zostały skolonizowane przez państwa europejskie i Stany Zjednoczone. W 1907 roku niepodległość uzyskało pierwsze państwo Oceanii – Nowa Zelandia (dotychczas dominium brytyjskie). W okresie I wojny światowej terytoria niemieckie zajęte zostały przez Australię, Nową Zelandię i Japonię, w 1919 stały się one oficjalnie terytoriami mandatowymi Ligi Narodów pod zarządem tychże państw. W czasie II wojny światowej obszar Oceanii był areną działań wojennych japońskich i amerykańskich. Po kapitulacji Japonii w 1945 jej terytoria mandatowe jako terytoria powiernicze ONZ trafiły pod zarząd Stanów Zjednoczonych. W okresie powojennym większość terytorium zależnych uzyskało niepodległość: Samoa Zachodnie (1962), Nauru (1968), Tonga i Fidżi (1970), Papua-Nowa Gwinea (1975), Wyspy Salomona i Tuvalu (1978), Kiribati (1979), Vanuatu (1980), Federacja Mikronezji, Palau i Wyspy Marshalla (1994). Inne terytoria takie jak Niue, Wyspy Cooka, Mariany Północne czy Guam, posiadając szeroką autonomię, mają rangę państw stowarzyszonych z Nową Zelandią bądź USA.



Podział na regiony |


Dzieli się na cztery części:




  • Melanezję – 925 tys. km², 6,65 mln mieszk. (1993):

    • Nowa Gwinea, Archipelag Bismarcka, Wyspy Salomona, Santa Cruz, Nowe Hebrydy, Nowa Kaledonia, Fidżi;



  • Mikronezję – 2,7 tys. km², 0,45 mln mieszk. (1993):

    • Mariany, Karoliny, Wyspy Marshalla, Wyspy Gilberta, Nauru, Banaba;



  • Polinezję – 25,8 tys. km², 1,7 mln mieszk. (1993):

    • Hawaje, Line, Feniks, Tokelau, Tuvalu, Samoa, Tonga, Wyspy Cooka, Niue, Tubuai, Wyspy Towarzystwa, Tuamotu, Wyspy Gambiera, Markizy, Pitcairn, Wyspa Wielkanocna;


  • i Nową Zelandię – 270,5 tys. km², 3,5 mln mieszk. (1993)



Podział wysp ze względu na genezę |



  • wyspy atolowe: np. wyspa Bora-Bora

  • wyspy wulkaniczne: np. Hawaje

  • kontynentalne: np. Nowa Gwinea



Podział polityczny |




Mapa polityczna Oceanii


Podział polityczny Oceanii:



  • niepodległe państwa:


    •  Fidżi,


    •  Kiribati,


    •  Mikronezja,


    •  Nauru,


    •  Nowa Zelandia,


    •  Palau,


    •  Papua-Nowa Gwinea,


    •  Samoa,


    •  Tonga,


    •  Tuvalu,


    •  Vanuatu,


    •  Wyspy Marshalla,


    •  Wyspy Salomona;



  • integralne części państw położonych poza Oceanią:


    • Hawaje (Stany Zjednoczone),

    • zachodnia część wyspy Nowa Gwinea (Indonezja),


    • Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (Chile),


    • Ogasawara, Minami Tori-shima, Okino Tori-shima, Kazan Rettō (Japonia);



  • posiadłości australijskie:


    •  Norfolk,


    •  Wyspy Morza Koralowego;



  • posiadłość brytyjska:

    •  Pitcairn;


  • posiadłości francuskie:


    •  Nowa Kaledonia,


    •  Polinezja Francuska,


    •  Wallis i Futuna;



  • posiadłości nowozelandzkie:


    •  Niue,


    •  Tokelau,


    •  Wyspy Cooka.



  • posiadłości amerykańskie:


    •  Baker,


    •  Guam,


    •  Howland,


    •  Jarvis,


    •  Johnston,


    •  Kingman,


    •  Mariany Północne,


    •  Midway,


    •  Palmyra,


    •  Samoa Amerykańskie,


    •  Wake.





Zobacz też |





Zobacz hasło Oceania w Wikisłowniku

  • Wyspy Oceanii


Przypisy |




  1. ↑ Edward Haliżak: Stosunki międzynarodowe w regionie Azji-Pacyfiku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 1999, s. 54. ISBN 83-87367-48-6.



































































p • d • e

Kontynenty i regiony Ziemi
Afryka

Południowa • Północna • Środkowa • Wschodnia • Zachodnia
Ameryka

Anglosaska • Centralna • Karaiby • Mezoameryka • Łacińska • Południowa • Północna • Środkowa
Azja

Bliski Wschód • Daleki Wschód • Południowa • Południowo-Wschodnia • Północna • Środkowa • Wschodnia • Zachodnia • Kaukaz¹
Europa

Południowa • Północna • Środkowa • Wschodnia • Zachodnia
Australia i Oceania

Oceania • Australia • Nowa Zelandia • Melanezja • Mikronezja • Polinezja • Australazja
Obszary polarne

Arktyka • Antarktyka (w tym Antarktyda)
Oceany

Atlantycki (Atlantyk) • Arktyczny • Indyjski • Południowy • Spokojny (Pacyfik) • Wszechocean
Zobacz też

Stary Świat • Nowy Świat • Eurazja • Afroeurazja • Zelandia

¹ – Kaukaz leży częściowo w Azji i w Europie








-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容