Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych | |
Vice President of the United States | |
Pieczęć Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych | |
Stanowisko | |
Państwo | Stany Zjednoczone |
Data utworzenia | 1789 |
Pierwszy Wiceprezydent | John Adams |
Długość kadencji | 4 lata |
Obecny Wiceprezydent | Mike Pence |
Obecny od | 20 stycznia 2017 |
Siedziba | Number One Observatory Circle |
Miejsce w sukcesji | Pierwsze |
Stany Zjednoczone Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Stanów Zjednoczonych Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Portal:Stany Zjednoczone |
Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych (ang. Vice President of the United States) – drugi w kolejności najważniejszy urząd polityczny w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Jest obierany na cztery lata wraz z prezydentem.
W drugiej połowie XX w. poszerzono jego kompetencje. Niektórzy wiceprezydenci nie mieli wpływu na decyzje podejmowane w Białym Domu, niektórzy jednak (np. Al Gore czy Dick Cheney) potrafili je sobie zapewnić.
Byłym wiceprezydentom USA przysługuje dożywotnia emerytura oraz ochrona osobista po odejściu z urzędu.
Spis treści
1 Wybór wiceprezydenta
2 Sukcesja prezydencka
3 Wiceprezydenci jako przewodniczący Senatu
4 Wiceprezydenci Stanów Zjednoczonych
5 Zobacz też
6 Przypisy
7 Linki zewnętrzne
Wybór wiceprezydenta |
Do 1804 r. (wejście w życie 12. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych) wiceprezydentem zostawała osoba, która zajęła drugie miejsce w wyborach na prezydenta. Jednak z uwagi na różnice polityczne, od tego czasu przeprowadza się oddzielne, ale równoległe wybory na wiceprezydenta.
Obecnie jest obierany na cztery lata wraz z prezydentem. Kandydata na ten urząd wskazuje kandydat na prezydenta. Na wiceprezydenta może kandydować osoba, która posiada bierne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich.
Sukcesja prezydencka |
Wiceprezydent automatycznie (w wyniku sukcesji) zostaje prezydentem w wyniku: śmierci, zrzeczenia się lub usunięcia z urzędu prezydenta. Początkowo działo się to na mocy przyjętego zwyczaju, zanim taki stan rzeczy nie został formalnie usankcjonowany za sprawą uchwalonej w roku 1967 25. poprawki do konstytucji[1].
Tą samą poprawką ustanowiono zapis, zgodnie z którym w razie opróżnienia urzędu wiceprezydenta prezydent jest zobowiązany mianować nowego wiceprezydenta. Wiceprezydent z nominacji obejmuje urząd po zatwierdzeniu przez połączone izby Kongresu[1]. Przed przyjęciem tej poprawki opróżniony urząd wiceprezydenta pozostawał nieobsadzony do końca kadencji i zaprzysiężenia nowego wiceprezydenta z wyboru.
Wiceprezydenci jako przewodniczący Senatu |
Wiceprezydent z urzędu jest przewodniczącym Senatu USA, w głosowaniu bierze jednak udział jedynie w wypadku równego podziału głosów w celu przełamania remisu[2]. Nie prowadzi też obrad na co dzień, zastępuje go przewodniczący pro tempore Senatu.
Głosowania wiceprezydentów w Senacie[2]:
John Adams – 29
John C. Calhoun – 28
George M. Dallas – 19
Schuyler Colfax – 17
Richard M. Johnson – 14
George Clinton – 12
John C. Breckinridge – 9
Dick Cheney – 8
Richard M. Nixon – 8
Alben W. Barkley – 8
Thomas R. Marshall – 8
George H.W. Bush – 7
Hannibal Hamlin – 7
William A. Wheeler – 6
Elbridge Gerry – 6
Al Gore – 4
Hubert H. Humphrey – 4
Henry A. Wallace – 4
James S. Sherman – 4
Levi P. Morton – 4
Martin Van Buren – 4
John Nance Garner – 3
Charles Curtis – 3
Chester A. Arthur – 3
Millard Fillmore – 3
Daniel D. Tompkins – 3
Aaron Burr – 3
Thomas Jefferson – 3
Spiro T. Agnew – 2
Charles G. Dawes – 2
Adlai E. Stevenson – 2
Mike Pence – 1
Walter Mondale – 1
Harry S. Truman – 1
Garret A. Hobart – 1
Henry Wilson – 1
Joe Biden – 0
Dan Quayle – 0
Nelson A. Rockefeller – 0
Gerald R. Ford – 0
Lyndon B. Johnson – 0
Calvin Coolidge – 0
Charles W. Fairbanks – 0
Theodore Roosevelt – 0
Thomas A. Hendricks – 0
Andrew Johnson – 0
William R. King – 0
John Tyler – 0
Wiceprezydenci Stanów Zjednoczonych |
Zobacz też |
Number One Observatory Circle, oficjalna siedziba Wiceprezydenta- prezydenci USA
- pełniący obowiązki prezydenta USA
- precedencja w USA
- wiceprezydent CSA
- Designated survivor
Przypisy |
↑ ab 25th Amendment, Cornell University Law School, 12 listopada 2009 [dostęp 2017-02-09] (ang.).p?,
↑ ab AaronA. Bycoffe AaronA., Pence Has Already Done Something Biden Never Did: Break A Senate Tie, „FiveThirtyEight”, 7 lutego 2017 [dostęp 2017-02-09] (ang.).
Linki zewnętrzne |
- Oficjalna strona wiceprezydenta USA
- Dominik Kasprzak – Prezydent Stanów Zjednoczonych. Historia i specyfika amerykańskiego systemu wyborczego
- Strona poświęcona wiceprezydentom amerykańskim
- Oficjalna witryna internetowa Muzeum, Biblioteki i Centrum Dana Quayle'a, jedyne wiceprezydenckie muzeum w USA
|