Cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Chłopiatynie
| |||||||||||||||||
A/33 z dnia 12.04.1966[1] | |||||||||||||||||
kościół filialny | |||||||||||||||||
Widok od strony południowej (2011) | |||||||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||||||
Województwo | lubelskie | ||||||||||||||||
Miejscowość | Chłopiatyn | ||||||||||||||||
Wyznanie | katolicyzm | ||||||||||||||||
Kościół | Kościół łaciński | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Dołhobyczów Cerkiew w Chłopiatynie | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski Cerkiew w Chłopiatynie | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego Cerkiew w Chłopiatynie | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego Cerkiew w Chłopiatynie | |||||||||||||||||
50°26′53,2″N 23°58′22,8″E/50,448111 23,973000 |
Cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Chłopiatynie – dawna cerkiew, początkowo unicka, następnie prawosławna, wzniesiona w latach 1863-1864 w Chłopiatynie.
Po 1947 użytkowana jako kościół filialny rzymskokatolickiej parafii w Żniatynie.
Spis treści
1 Historia obiektu
2 Architektura i wyposażenie
3 Wokół cerkwi
4 Turystyka
5 Przypisy
6 Linki zewnętrzne
Historia obiektu |
Już w XVI wieku pojawiają się informacje o istnieniu cerkwi w Chłopiatynie. W 1762 znajdowała się tutaj parafia Św. Ducha, która wchodziła w skład dekanatu bełskiego. Obecna drewniana cerkiew została wzniesiona w latach 1863-1864 na potrzeby wiernych obrządku unickiego. W 1875, po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej i przymusowym włączeniu jej wiernych do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego przejęła ją parafia prawosławna. W 1924 wymieniono pokrycie dachu na blachę. Po II wojnie światowej obiekt trafił do Kościoła katolickiego i został przemianowany na kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Żniatynie. W latach 2008–2009 przeprowadzono remont, między innymi przywrócono pokrycie gontowe[2][3].
Cerkiew przed remontem (2009)
Przed remontem, widok od wschodu
Konstrukcja
Architektura i wyposażenie |
Jest to cerkiew trzykopułowa, orientowana, drewniana, konstrukcji zrębowej, zwęgłowana na rybi ogon na dębowej podwalinie na ceglanym podmurowaniu. Bryła świątyni trójkondygnacyjna, przykryta ośmiopołaciowymi kopułami zwieńczonymi latarniami z hełmami w formie makowic zakończonymi żelaznymi krzyżami. Cerkiew orientowana, trójdzielna: do kwadratowej nawy przylegają węższe także kwadratowe prezbiterium i babiniec. Na wysokości około 1/3 świątynię obiega wokół okap wsparty na występujących belkach zrębu. Powyżej okapu ściany oszalowane, poniżej konstrukcja odkryta. Nad wejściem do babińca znajduje się balkon z ozdobnie rzeźbioną barierą. Ponad drzwiami głównymi (od zachodu) wyryto datę wzniesienia cerkwi oraz umieszczono napis fundacyjny. Kopuły i pozostałe zadaszenia oraz daszek okapowy kryte gontem[3].
We wnętrzu zachowało się wyposażenie z okresu budowy cerkwi, o charakterze późnobarokowym: ikonostas, chorągwie procesyjne, ołtarz z przełomu XVIII i XIX stulecia i wykończone snycersko ławki. Ściany pokrywają polichromie ukazujące świętych w otoczeniu motywów geometrycznych i architektonicznych. Patronami ołtarzy bocznych w obiekcie są Chrystus Pantokrator i św. Mikołaj[2].
Cerkiew w Chłopiatynie jest pierwszą z grupy cerkwi trójkopułowych, charakteryzujących się tendencją do zrównywania wysokości zrębów i kopuł wszystkich trzech części.
Dzwonnica
Balkon
Widok od strony wschodniej (po remoncie 2009)
Wokół cerkwi |
Cerkiew położoną w centrum wsi otaczają stare drzewa i mur z 2003. Obok stoi murowana trójarkadowa dzwonnica[4].
Turystyka |
Cerkiew jest obiektem Transgranicznego szlaku turystycznego Bełżec - Bełz[5].
Przypisy |
↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie. 2018-09-30. [dostęp 2015.12.29].
↑ ab Zabytki powiatu hrubieszowskiego. Hrubieszów: Muzeum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie, 2011, s. 28-29. ISBN 978-83-931607-0-9.
↑ ab Katarzyna Warmińska, Dziewiętnastowieczne byłe świątynie greckokatolickie z Chłopiatyna, Lisek, Dłużniowa i Budynina jako przykłady trójkopułowych cerkwi drewnianych z południowo – wschodniej części województwa lubelskiego oraz ich problematyka konserwatorska (pol.). [dostęp 2015-12-30].
↑ Parafia w Żniatynie, informacje o cerkwi na stronie diecezji (pol.). [dostęp 2016-01-02].
↑ Bełżec - Bełz. Transgraniczny szlak turystyczny – strona szlaku. [dostęp 2016-01-02].
Linki zewnętrzne |
- Informacje o cerkwi na stronie kościoły drewniane
|