Antoni Więckowski
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
pułkownik lekarz | ||
Data i miejsce urodzenia | 12 czerwca 1882 Barchów | |
Data i miejsce śmierci | 31 grudnia 1942 Auschwitz-Birkenau | |
Przebieg służby | ||
Lata służby | 1915-1935 | |
Siły zbrojne | Legiony Polskie Wojsko Polskie | |
Jednostki | 4 Szpital Okręgowy Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IV | |
Stanowiska | komendant szpitala szef sanitarny | |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa | |
Odznaczenia | ||
Antoni Stanisław Więckowski[a] (ur. 12 czerwca 1882 w Barchowie, zm. 31 grudnia 1942 w Auschwitz-Birkenau) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego, polityk, działacz społeczny i niepodległościowy związany z Łodzią.
Spis treści
1 Życiorys
2 Ordery i odznaczenia
3 Uwagi
4 Przypisy
5 Bibliografia
Życiorys |
W 1905 rozpoczął działalność społeczną, wstępując do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W 1914 r., po wkroczeniu Legionów Polskich do Łodzi, współpracował przy wydawaniu „Łodzianina”, organu prasowego PPS[1]. Od 1915 służył w Legionach jako lekarz adiutant Józefa Piłsudskiego[2].
W listopadzie 1918 został komendantem Szpitala Okręgowego w Łodzi. Równocześnie sprawował funkcję naczelnego lekarza VI Okręgu Wojskowego, naczelnego lekarza załogi miasta Łodzi i naczelnego lekarza 28 pułku piechoty „Dzieci Łódzkich”. W maju 1919 objął obowiązki komendanta Szpitala Polowego Nr 402 i w następnym miesiącu wyjechał na front[3]. Po zakończeniu wojny z bolszewikami kierował pracą Wydziału Superrewizyjno-Inwalidzkiego w Szefostwie Sanitarnym Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi. W 1921 był jednym z inicjatorów utworzenia Społecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego w Łodzi[4] oraz jednym z założycieli Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela w Łodzi. W czerwcu 1930 został przesunięty w 4 Szpitalu Okręgowym w Łodzi ze stanowiska starszego ordynatora na stanowisko komendanta szpitala[5]. W czerwcu 1934 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV na stanowisko szefa sanitarnego[6]. 30 listopada 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.
W latach 1935–1939 był naczelnym lekarzem Ubezpieczalni Społecznej. Pełnił też funkcję ordynatora w oddziale Szpitala dla Psychicznie i Nerwowo Chorych „Kochanówka”. W 1937 zaczął organizować kluby terenowe, a w 1939 był współzałożycielem Stronnictwa Demokratycznego, którego został prezesem w 1940. W czasie okupacji niemieckiej był redaktorem prasy podziemnej Armii Krajowej. Wiosną 1942 został aresztowany, osadzony na Pawiaku w Warszawie, a następnie wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie został stracony.
Ukończył również studia filozoficzne i był wykładowcą historii starożytnej na Wolnej Wszechnicy Polskiej w Łodzi. Jest autorem monografii pt. Julian Apostata jako administrator i prawodawca (Warszawa, 1930 i 1937).
Po II wojnie światowej jego imieniem nazwano ulicę Śródmiejską w Łodzi. Ulice jego imienia znajdują się również we Wrocławiu, na Przedmieściu Oławskim[7], oraz w centrum Szczecina.
Ordery i odznaczenia |
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie (1948)[8]
Order Krzyża Grunwaldu III klasy – pośmiertnie (1946)[9]
Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[10]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921” – czterokrotnie- Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża II stopnia (1935)[11]
Uwagi |
↑ Właściwa kolejność imion płk Więckowskiego to Antoni Stanisław, ale używał ich na co dzień w odwrotnej kolejności, ponieważ nie lubił imienia Antoni; por. Tomaszewicz Wincenty, Ze wspomnień lekarza. Warszawa 1965, s. 485 i nast.
Przypisy |
↑ „Łodzianin”, Organ Okręgu Łódzkiego Polskiej Partii Socjalistycznej, nr 1, 16 marca 1919 r.
↑ Jerzy Pomianowski, wywiad w „Rzeczpospolitej”, 10 XI 2006, nr 263.
↑ Jarno 2001 ↓, s. 48.
↑ 90 lat VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi. Łódź 2011, s. 13.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 222.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 171.
↑ ul. Więckowskiego Stanisława. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2014-05-16].
↑ M.P. z 1948 r. nr 8, poz. 44.
↑ M.P. z 1947 r. nr 34, poz. 286.
↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
Bibliografia |
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Witold Jarno: Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918-1939. Łódź: Wydawnictwo „Ibidem”, 2001. ISBN 83-88679-10-4.
90 lat VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Asnyka w Łodzi. Łódź, 2011.- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1987, s. 158–159. ISBN 83-211-0758-3.
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 1055 7927