Wacław Barcikowski
| ||
podczas procesu brzeskiego 1931 | ||
Data i miejsce urodzenia | 10 października 1887 Warszawa | |
Data i miejsce śmierci | 2 maja 1981 Warszawa | |
Zastępca przewodniczącego Rady Państwa | ||
Okres | od 20 listopada 1952 do 13 listopada 1956 | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | |
Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego | ||
Okres | od 26 stycznia 1945 do 12 listopada 1956 | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | |
Poprzednik | Leon Supiński | |
Następca | Jan Wasilkowski | |
Prezes Stronnictwa Demokratycznego | ||
Okres | od 1949 do 1956 | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | |
Poprzednik | Wincenty Rzymowski | |
Następca | Stanisław Kulczyński | |
Członek Rady Państwa | ||
Okres | od 20 lutego 1947 do 20 listopada 1952 | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | |
Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego | ||
Okres | od 4 lutego 1947 do 4 sierpnia 1952 | |
Przynależność polityczna | Stronnictwo Demokratyczne | |
Odznaczenia | ||
Wacław Barcikowski (ur. 10 października 1887 w Warszawie, zm. 2 maja 1981 tamże) – polski prawnik, adwokat i działacz polityczny. Przewodniczący Stronnictwa Demokratycznego (1949–1956). Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1945–1956), wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, członek (1947–1952) i zastępca przewodniczącego (1952–1956) Rady Państwa, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji.
Życiorys |
Pochodził z warszawskiej rodziny robotniczej. W dzieciństwie pracował fizycznie w zakładach „Szukierta i Siemensa” w stolicy. Przed I wojną światową przez szereg lat przebywał w Moskwie, gdzie brał udział m.in. w rewolucji 1905. W 1912 zdał w Moskwie egzamin maturalny, zaś w 1918 ukończył studia na Uniwersytecie Moskiewskim.
W latach 1919–1924 pracował jako prokurator. Z przyczyn politycznych zrzekł się funkcji i przeszedł do adwokatury[1]. Bronił m.in. w procesach: brzeskim (1931) (obrońca Mieczysława Mastka), toruńskim (1931) i łuckim (1934). W 1936 był m. in. obrońcą Władysława Gomułki[1]. Działał w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela, działającej przeciw prześladowaniom politycznym. Organizacja ta została rozwiązana przez polskie władze w 1937. W latach 1937–1939 członek Klubu Demokratycznego w Warszawie. W okresie II wojny światowej działał w ruchu oporu, m.in. jako jeden z głównych działaczy Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej i przewodniczący Naczelnego Komitetu Ludowego Zjednoczonych Stronnictw Demokratycznych i Socjalistycznych (1943–1944). Zwolennik jego współpracy z Polską Partią Robotniczą.
Po wojnie aktywny w Stronnictwie Demokratycznym, zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Zasiadał w jego Centralnym Komitecie i Prezydium CK (1945–1958). W latach 1945–1949 I wiceprzewodniczący CK, a w latach 1949–1956 przewodniczący CK SD. Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. W latach 1947–1952 przewodniczący Komisji Prawniczej i Regulaminowej w Sejmie Ustawodawczym, w latach 1948–1952 przewodniczący Klubu Poselskiego SD. Zasiadał w Prezydium KRN (1945–1947), następnie był wicemarszałkiem Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) i członkiem Rady Państwa. W latach 1952–1956 zastępca przewodniczącego Rady Państwa.
W okresie 1945–1956 sprawował funkcję pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Współodpowiedzialny za degradację sądownictwie w okresie stalinowskim, w grudniu 1956 wycofał się z życia politycznego.
Działał w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Sprawował funkcję przewodniczącego: Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Komitetu Słowiańskiego, Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych, a także Zrzeszenia Prawników Demokratów (następnie Zrzeszenia Prawników Polskich).
Żonaty z Janiną (1896–1985), miał syna Władysława, generała brygady lekarza Wojska Polskiego. Był dziadkiem Andrzeja Barcikowskiego.
Odznaczony m.in. Orderem Budowniczych Polski Ludowej[2], Orderem Sztandaru Pracy I klasy (dwukrotnie), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1945)[3], Medalem za Warszawę 1939–1945 (1946)[4] oraz Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)[5]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[6].
Przypisy |
↑ ab Władysław Gomułka „Pamiętniki” t.I, str. 440 BGW 1994 ISBN 83-7066-552-7
↑ Wręczenie Orderu Budowniczego Polski Ludowej Wacławowi Barcikowskiemu, „Kurier Polski”, nr 223 z 19 października 1977, s. 1
↑ 29 grudnia 1945 „w uznaniu zasług położonych dla odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej przez pracę konspiracyjną w szeregach Stronnictwa Demokratycznego” M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 47
↑ 17 stycznia 1946 M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43
↑ 19 lipca 1946 „z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju” M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207
↑ Pogrzeb Wacława Barcikowskiego, „Kurier Polski”, nr 90 z 8–10 maja 1981, s. 1
Bibliografia |
Kolega Wacław Barcikowski, „Kurier Polski”, nr 86 z 4 maja 1981, s. 2.
Wacław Barcikowski, w: Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944-1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969, s. 26–27 (nota biograficzna ze zdjęciem)- Wacław Barcikowski, W kręgu prawa i polityki: wspomnienia z lat 1919–1956 (zebrał, opracował i wstępem opatrzył Władysław Barcikowski), Katowice 1988
- Władysław Barcikowski, Szpital grecki na wyspie Wolin, Szczecin 1989
|
|
|
|
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 0993 9776
VIAF: 84288076
LCCN: nr99004553
GND: 1031831789
NKC: js2009500712
NTA: 068140436
- WorldCat