Kartridż







Ten artykuł dotyczy nośnika danych wykorzystywanego w konsolach do gier. Zobacz też: drukarka atramentowa. Kartridżem nazywa się również zbiornik z tuszem, niekiedy połączony z głowicą, stanowiący wymienny element drukarki atramentowej.



Budowa kartridża do N64




Budowa kartridża do Famicom




Kartridż Black Box dla C64/C128




Kartridż do Game Boy Advance


Kartridż (kartrydż[1][2], ang. ROM cartridge) – nośnik danych składający się z pamięci ROM umieszczonej w obudowie z tworzywa sztucznego, zawierający program komputerowy[3] (najczęściej grę).




Spis treści






  • 1 Budowa


  • 2 Historia


  • 3 Konsole używające kartridżów


  • 4 Zobacz też


  • 5 Przypisy





Budowa |


Oprogramowanie zawarte w kartridżach jest zapisane trwale. Nie może być więc modyfikowane ani usuwane. Zawiera program właściwy, gotowy do natychmiastowego uruchomienia poprzez wczytanie go do pamięci RAM i wywołanie poprzez tzw. autorun. Z zewnątrz kartridż to plastikowe pudełko z naklejoną nalepką przedstawiającą tytuł programu, nazwę producenta programu oraz nazwę konsoli/komputera, dla którego jest przeznaczony. Z jednej strony znajduje się złącze krawędziowe, umożliwiające podłączenie do dedykowanego portu w konsoli/komputerze. Wykonania poszczególnych producentów mogą dość znacznie różnić się od siebie, zarówno budową zewnętrzną, jak i wewnętrzną. W niektórych rozwiązaniach, wewnątrz oprócz pamięci ROM, znajduje się również pomocniczy moduł pamięci RAM oraz dodatkowe układy kontrolera.


Część kardidży posiada też pamięć nieulotną modyfikowalną, do zapisywania np. stanu gry. Realizowano to montując pamięć flash, eeprom lub niewielką pamięć RAM podtrzymywaną baterią (rozwiązanie używane przed rozpowszechnieniem pozostałych typów).[potrzebny przypis]



Historia |


Kartridże używane były głównie w konsolach gier wideo. Od lat 70. do późnych 90. były jedynym używanym w nich nośnikiem. Kartridże były również popularnym nośnikiem danych dla komputerów ośmiobitowych, zwłaszcza Atari i Commodore oraz komputerów standardu MSX. Pierwszą konsolą używającą kartridżów jako nośnika pamięci była Fairchild Channel F. Za opracowanie tego rozwiązania w Fairchild odpowiedzialny był zespół kierowany przez Jerry'ego Lawsona. Poszczególni producenci stosowali różne, niekompatybilne ze sobą rozwiązania. Zdarzały się też sytuacje, gdzie gry przeznaczone na jeden system, były niekompatybilne z tym samym systemem z innego regionu świata – np. NES a Famicom[potrzebny przypis]. Kartridże różniły się między sobą zarówno gabarytami, jak też wyglądem złącza. Oczywiście oprogramowanie na poszczególne maszyny, również było między sobą niekompatybilne. "Złote lata" kartridżów przypadały na lata 80., gdy bezpośrednią konkurencję dla nich stanowiły napędy taśmowe – bardziej zawodne i wymagające nieporównywalnie dłuższego czasu na załadowanie programu (program z kartridżów wczytywał się kilka sekund, podczas gdy ten sam program z "taśmy" od kilku do kilkudziesięciu minut).


Obecnie w konsolach oraz komputerach domowych kartridże zostały wyparte przez dyski optyczne (początkowo płyty CD, później DVD, a obecnie coraz częściej przez Blu-ray, jak np. w konsolach PS3 firmy Sony). W wypadku konsoli przenośnych używane są nadal przez Nintendo oraz Sony w PS Vita, gdzie zastąpiły nośniki optyczne UMD stosowane w PSP.



Konsole używające kartridżów |


Atari



  • Atari 2600

  • Atari 5200

  • Atari 7800

  • Atari XEGS

  • Atari Lynx

  • Atari Jaguar


Bandai



  • WonderSwan

  • WonderSwan Color


Fairchild Semiconductor


  • Fairchild Channel F

Mattel


  • Intellivision

NEC


  • TurboGrafx-16/PC Engine

Nintendo




  • NES/Famicom (wraz z klonami takimi jak Pegasus)

  • SNES/Super Famicom

  • Nintendo 64

  • Game Boy

  • Game Boy Color

  • Game Boy Advance

  • Virtual Boy

  • Pokémon Mini

  • Nintendo DS

  • Nintendo 3DS

  • Nintendo Switch


Sega



  • SG-1000 Mark I/SG-1000 Mark II


  • Sega Master System/Sega Mark III


  • Sega Mega Drive/Sega Genesis

  • Sega Game Gear

  • Sega Saturn


SNK



  • Neo Geo

  • Neo Geo Pocket


Sony


  • PS Vita

Nokia


  • N-Gage





  • Konsola Atari 7800 z kartridżem







  • Kartridż z grą do komputera MSX







  • Kartridż z dodatkową pamięcią RAM 4MB dla Sega Saturn







  • Kartridż z grą Centipede dla 8-bitowych komputerów Atari







  • Kartridż z grą Pac-Man dla 8-bitowych komputerów Atari







  • Kartridż z grą 10 Yard Fight dla NES








W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
Kartridż


Zobacz też |


Inne nośniki danych używane w konsolach gier wideo:



  • CD-ROM

  • DVD

  • GD-ROM

  • Blu-ray



Przypisy |




  1. ↑ Kartridż. Wielki słownik ortograficzny PWN. [dostęp 2017-07-15].


  2. ↑ Cartridge, kartrydż, kartridż. Rada Języka Polskiego. [dostęp 2011-11-18].


  3. ↑ Opis łącza modułowych nośników programu w "Podstawy programowania Commodore64": moduły z programami użytkowymi lub grami (cartridge)





















-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容