Pistolet Vis wz. 35
| ||
 Vis wz. 35 | ||
Państwo |  Polska | |
| Producent | Fabryka Broni w Radomiu | |
| Rodzaj | pistolet samopowtarzalny | |
| Historia | ||
| Prototypy | 1930 | |
| Produkcja | 1935 – 1945 (planowane wznowienie produkcji od II połowy 2018 roku) | |
| Wyprodukowano | ok. 350 000 egz. | |
| Dane techniczne | ||
Kaliber | 9 mm | |
Nabój | 9 x 19 mm Parabellum | |
Magazynek | 8 nabojów | |
| Wymiary | ||
| Długość | 200 mm | |
| Wysokość | 140 mm | |
| Długość lufy | 120 mm | |
| Długość linii celowniczej | 156 mm | |
| Masa | ||
| broni | 950 g (bez magazynka) 1120 g (z magazynkiem załadowanym) | |
| Inne | ||
| Prędkość pocz. pocisku | 345 m/s | |
| Energia pocz. pocisku | 446 J | |
Szybkostrzelność praktyczna | 10 strz./min. | |
| Zasięg skuteczny | 50 m | |
Budowa i działanie pistoletu Vis:
A – załadowany pistolet
1 – muszka, 2 – lufa, 3 – bruzda gwintu lufy, 4 – zamek (osłona lufy), 5 – występ ryglowy lufy, 6 – nabój, 7 – występ odryglowujący lufy, 8 – zamek, 9 – sprężyna iglicy, 10 – iglica, 11 – szczerbinka, 12 – opora iglicy, 13 – kurek, 14 – przerywacz, 15 – oś kurka, 16 – oś zaczepu kurkowego, 17 – oś bezpiecznika samoczynnego, 18 – zaczep kurkowy, 19 – sprężyna, 20 – bezpiecznik samoczynny, 21 – żerdź kurka, 22 – opora sprężyny uderzeniowej, 23 – sprężyna uderzeniowa, 24 – gniazdo sprężyny uderzeniowej, 25 – kołek gniazda sprężyny odpalającej, 26 – uchwyt paska, 27 – pierścień oporowy sprężyny powrotnej, 28 – żerdź sprężyny powrotnej, 29 – sprężyna powrotna, 30 – łoże, 31 – zatrzask zamka, 32 – kabłąk spustu, 33 – spust z szyną spustową, 34 – zatrzask magazynka, 35 – szkielet pistoletu, 36 – magazynek, 37 – stopka magazynka,
B – bezpośrednio po odpaleniu naboju
Vis – polski pistolet samopowtarzalny wz.35, konstrukcji Piotra Wilniewczyca i Jana Skrzypińskiego oraz Feliksa Modzelewskiego[1]. Pierwotna nazwa pistoletu WiS, utworzona od pierwszych liter nazwisk konstruktorów, została na żądanie Departamentu Uzbrojenia zmieniona na Vis (łac. – siła). Według niektórych źródeł (m.in. czasopisma Guns & Ammo), pistolet ten jest jednym z najlepszych pistoletów wojskowych, jakie kiedykolwiek zostały wyprodukowane[2][3].
Spis treści
1 Historia
2 Opis techniczny
3 Wyposażenie dodatkowe
4 Przypisy
5 Bibliografia
5.1 Książki
5.2 Czasopisma
6 Linki zewnętrzne
Historia |
Pierwszy prototyp powstał w 1930 roku. Projekt zgłoszono do Urzędu Patentowego w Warszawie 15 stycznia 1931 r., patent na "Pistolet samoczynny" nr 15567 przyznano 8 lutego 1932 roku. Chociaż pistolet wzorowany był na Colcie M1911 miał także kilka nowatorskich cech konstrukcyjnych. W 1936 r. Fabryka Broni w Radomiu rozpoczęła produkcję seryjną. Równocześnie wprowadzono pistolet na uzbrojenie kadry zawodowej Wojska Polskiego.
Do wybuchu wojny wyprodukowano 49 400 sztuk pistoletów.
Po przejęciu fabryki przez Niemców w 1939 r. produkcję kontynuowano w uproszczonej wersji związanej z niemieckimi wymaganiami produkcji masowej[3], stopniowo przenosząc ją do fabryki Steyr w Austrii. W Radomiu produkowano pistolety jednak dalej, aż do zniszczenia zakładu przez postępujące wojska radzieckie w 1944 roku[3]. Niemcy wyprodukowali 312 tysięcy (inne szacunki to około 385 tys.[4]) Visów dla własnych potrzeb. Niemieckie Visy były wytwarzane w kilku wersjach, różniących się wykończeniem i szczegółami konstrukcyjnymi. Ich jakość była niższa od Visów wyprodukowanych przed wojną. Wyprodukowane dla Wehrmachtu Visy nosiły oznaczenie Pistole 35(p)[5][3].
Pistolet był także montowany w warunkach konspiracyjnych, z części wykradanych z fabryki. We wrześniu 1942 roku w podradomskich Rożkach po jednej z potyczek z partyzantami Niemcy przechwycili kilka charakterystycznych pistoletów. Dzięki temu zdobyli dowód, że z zakładu wynoszona jest broń dla bojowników ruchu oporu. W odwecie okupanci powiesili na oczach całej załogi 15 pracowników[6].
Od 1992 był produkowany małoseryjnie w Zakładach Metalowych Łucznik w Radomiu, głównie dla kolekcjonerów broni. W 2010 roku ponownie Fabryka Broni w Radomiu wypuściła krótką serię informacyjną replik[7]. Od 2017 r. Fabryka Broni w Radomiu zdecydowała o wprowadzeniu pistoletu do seryjnej produkcji w związku z zapotrzebowaniem rynku kolekcjonerskiego[8].
Opis techniczny |
Vis działał na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, zamek ryglowany przez przekoszenie lufy. Lufa jest związana z zamkiem za pomocą dwóch rygli na górnej powierzchni lufy współpracujących z wycięciami ryglowymi w zamku. U spodu lufy znajdował się występ współpracujący ze szkieletem, zapewniał on obrót lufy podczas ryglowania. Mechanizm spustowo-uderzeniowy kurkowy bez samonapinania (SA). Kurek można zwolnić bez strzału za pomocą dźwigni zwalniacza umieszczonego po lewej stronie tyłu zamka. Vis posiada samoczynny bezpiecznik chwytowy na grzbiecie rękojeści, uruchamiający się po zniesieniu nacisku dłoni. Po wystrzeleniu ostatniego naboju z magazynka zamek zatrzymuje się w tylnym położeniu na zaczepie zamka. Stałe przyrządy celownicze składające się z muszki i szczerbinki. Magazynek 8-nabojowy, jednorzędowy.
Wyposażenie dodatkowe |
W przedwojennym Wojsku Polskim pistolet wydawano w zestawie ze skórzaną kaburą. Kaburę żołnierz nosił na pasie głównym, po prawej stronie ciała niemal na biodrze. Wyjątkiem była 10 Brygada Kawalerii, gdzie pistolety noszono na tzw. sposób niemiecki – czyli kaburą po lewej stronie pasa. Do kabury dołączony był pas naramienny. W kaburze poza pistoletem było miejsce na dwa zapasowe magazynki oraz na mosiężny wycior do czyszczenia broni. Niemcy opracowali własny model kabury, produkowano go do zakończenia działań wojennych.
Przypisy |
↑ MINTS: Pistolet VIS wz. 35 – broń której zazdrościli nam nawet Niemcy, MINTS [dostęp 2018-11-16] .
↑ Max R. Popenker: VIS wz.35 (ros.). [dostęp 6 lutego 2009].
↑ abcd Chris Bishop: The Ilustrated Encyclopedia of Weapons Of World War II. London: Amber Books, 2014, s. 248. ISBN 978-1-78274-167-1.
↑ Michał Mackiewicz: Pistolet VIS wz.35. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2013-08-24].
↑ VinceV. Milano VinceV., BruceB. Conner BruceB., Front w Normandii, JanJ. Szkudliński (tłum.), Poznań: Rebis, 2013, s. 283, ISBN 978-83-7510-906-1, OCLC 843358085 .
↑ Grupa WirtualnaG.W. Polska Grupa WirtualnaG.W., Legendarny pistolet VIS powraca, facet.wp.pl, 29 kwietnia 2016 [dostęp 2016-04-30] (pol.).
↑ Remigiusz Wilk, Bez nowości, ale z Bumarem, „Raport-WTO” nr 03/2011, s.46
↑ Z takiej broni strzelali powstańcy warszawscy. Legendarny polski pistolet powraca do produkcji, „INNPoland.pl” [dostęp 2017-10-27] (pol.).
Bibliografia |
Książki |
- Zdzisław Walczak: 9 mm pistolet wz. 1935 Vis TBiU 86. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1983.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: 9 mm pistolet samopowtarzalny VIS wz. 1935 TBiU 175. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1996. ISBN 83-11-08604-4.
- Michał Mackiewicz, Marcin Ochman: Pistolet VIS wz.35 : zbiory Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Warszawa: Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, 2011. ISBN 978-83-904932-2-0.
Czasopisma |
Zbigniew Gwóźdź. Pistolety Vis. „Wojskowy Przegląd Techniczny”. 1983. nr 7. s. str. 305-306.
Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak. 9 mm pistolet Vis wzór 1935. „Nowa Technika Wojskowa”. 1993. nr 11. s. s. 5-7. ISSN 1230-1655.
Ryszard Woźniak. 9 mm pistolet VIS wz. 1935. „Broń i amunicja”. 2002. nr 1. s. str. 30-31. ISSN 1644-339X.
Vis wz. 1932 – wczesna wersja pistoletu Vis bez zwalniacza kurka
Linki zewnętrzne |
- Instrukcja o broni pistoletu VIS wz.35
- Instrukcja strzelecka pistoletu VIS wz.35
- Polski patent nr 15567 zgłoszony 15 stycznia 1931 r.
- Leszek Erenfeicht: A na Tygrysy mieli Visy, strona internetowa czasopisma Inne oblicza historii
Prezentacja pistoletu Vis, film z serii Z Arsenału Muzeum Wojska Polskiego (pol.)
- Film: VIS wz.35 – więcej o historii i próba celności – produkcja: www.OldtimerbazaR.pl
- http://trybun.org.pl/2017/10/26/legendarny-pistolet-vis-powraca-zarzad-fabryki-broni-lucznik-radom-postanowil-uruchomic-produkcje/
- VIS - Broń żołnierza polskiego 1939-45 http://bron.siudalski.pl/vis.html
| ||||||||||
