Powiat gorlicki
| |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Państwo | Polska | ||||||||
Województwo | małopolskie | ||||||||
TERYT | 2.12.16.05.00.0 | ||||||||
Siedziba | Gorlice | ||||||||
Starosta | Karol Górski | ||||||||
Powierzchnia | 966,46[1] km² | ||||||||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności | 109 072[2] | ||||||||
• gęstość | 112,9 os./km² | ||||||||
Urbanizacja | 31,29% | ||||||||
Tablice rejestracyjne | KGR | ||||||||
Adres urzędu: ul. Biecka 338-300 Gorlice | |||||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||
Położenie na mapie Polski Powiat gorlicki | |||||||||
49°39′N 21°10′E/49,650000 21,166667 | |||||||||
Strona internetowa | |||||||||
Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||||
Portal Polska |
Powiat gorlicki – powiat w województwie małopolskim w Polsce, utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Gorlice.
W skład powiatu wchodzą:
- gmina miejska: Gorlice
- gminy miejsko-wiejskie: Biecz, Bobowa
- gminy wiejskie: Gorlice, Lipinki, Łużna, Moszczenica, Ropa, Sękowa, Uście Gorlickie
Trzy miejscowości powiatu posiadają prawa miejskie. Są to: Biecz, Bobowa i Gorlice.
Spis treści
1 Demografia
2 Kościoły i związki wyznaniowe
3 Oświata
4 Historia
4.1 Walki z UPA
5 Starostowie
6 Sąsiednie powiaty
7 Przypisy
8 Bibliografia
Demografia |
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2009):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 106 912 | 100 | 54 154 | 50,65 | 52 758 | 49,35 |
Miasto | 35 922 | 33,60 | 18 652 | 17,45 | 17 270 | 16,15 |
Wieś | 70 990 | 66,40 | 35 502 | 33,21 | 35 488 | 33,19 |
[1]
- Piramida wieku mieszkańców powiatu gorlickiego w 2014 roku[2].
Kościoły i związki wyznaniowe |
- Chrześcijańskie:
- 40 parafii katolickich obrządku łacińskiego (rzymskokatolickiego)
- 12 parafii katolickich obrządku greckokatolickiego
- 9 parafii prawosławnych i 6 cerkwi filialnych
- 1 zbór Kościoła Zielonoświątkowego w RP
- 1 zbór Ewangelicznej Wspólnoty Zielonoświątkowej
- 2 zbory Chrześcijańskiej Wspólnoty Zielonoświątkowej
- 1 zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w RP
- 3 zbory Świadków Jehowy z Salami Królestwa[3]
Inne:
- 1 Buddyjski Ośrodek Medytacyjny Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu
Oświata |
Powiat gorlicki zarządza 9 szkołami średnimi oraz dwoma specjalnymi ośrodkami szkolno-wychowawczymi.
Historia |
Walki z UPA |
Według UPA terenami należnymi Ukrainie były ziemie leżące na wschód i południe od linii Włodawa – Chełm – Zamość – Przeworsk – Brzozów – Krosno – Gorlice. Część tych terenów, które znalazły się za linią Curzona nazywano „Zakerzońskim Krajem”. Na obszarze tym Ukraińcy stworzyli własną nielegalną administrację podziemną.
Na terenie powiatu gorlickiego w 1945 roku UPA dysponowała trzema kompaniami (sotniami)[4]:
- Sotnia „Lisa” – 180 strzelców (striłciw)
- Sotnia „Brodycza” (Romana Horobelskiego) – 100 strzelców
- Sotnia „Smyrnego” (Michała Fedaka) – 150 strzelców
W znacznej części strzelcy ci pochodzili z SS-Galizien. Do działań UPA oprócz tego moblilizowano (często przymusowo) miejscową ludność łemkowską osiągając liczbę sięgającą 1000 osób. Wobec trudności jakie napotykały takie akcje mobilizacyjne siły ukraińskie skierowały w 1946 roku na te tereny sotnię „Horisława” (Modesta Rypeckiego), która terroryzowała ludność łemkowską poddając karom osoby sprzyjające Polakom (od chłosty aż do śmierci włącznie). Sotnia ta wyruszyła też dalej na Sądecczyznę. W nocy z 27 na 28 czerwca 1946 roku napadła na posterunek MO i Urząd Gminy w Łabowej, paląc większość zabudowań wsi i mordując mieszkańców. Pościg wojskowy zmusił sotnię do odwrotu na ziemie gorlickie, gdzie 6 lipca zaatakowali i zlikwidowali posterunek MO i obrabowali spółdzielnię.
Sotnia „Brodycza” w czasie swej działalności na terenie powiatu gorlickiego dokonała[5]:
- napad na lokal Komisji Wyborczej w Śnietnicy
- trzykrotny napad na wieś Regetów Wyżny
- napad na lokal Komisji Wyborczej w Uściu Ruskim
- spalenie wsi Czarne
- podpalenia w Zdyni i Smerekowcu
- napad na wieś Gładyszów
- napad i podpalenie we wsi Klimkówka.
W wyniku zaciętych walk, a także przeprowadzenia akcji Wisła, która odcięła UPA od zaplecza w postaci ludności łemkowskiej, sotnie Brodycza i Smyrnego zostały rozbite a ich resztki przedostały się do Czechosłowacji. Sotnia „Lisa” wycofała się na wschód.
Starostowie |
Romuald Klimów (zm. 1937)[6][7][8]
Sąsiednie powiaty |
- powiat nowosądecki
- powiat tarnowski
powiat jasielski (podkarpackie)
Przypisy |
↑ ab „Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.”, GUS.
↑ ab Powiat gorlicki polskawliczbach.pl, w oparciu o dane GUS.
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-14] .
↑ W. Boczoń: Za ziemię ojców, 1989, s. 143.
↑ W. Boczoń: Za ziemię ojców, 1989, s. 144.
↑ Ingres administratora apostolskiego dla spraw Łemkowszczyzny. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 229 z 6 października 1936.
↑ 18 starostów zwolnił Minister Spraw Wewnętrznych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 206 z 11 września 1937.
↑ Pożegnanie starosty gorlickiego Romualda Klimowa przez Rodzinę Urzędniczą. nac.gov.pl. [dostęp 2014-11-18].
Bibliografia |
- Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.)
|
|
|