Prawo wołoskie






Akt sprzedaży ziemi, Odrzechowa, 1549


Prawo wołoskie – prawo osadnicze; zbiór norm regulujący stosunki pomiędzy właścicielem a osadnikami (najczęściej byli to Wołosi, Rusini, Bojkowie, Huculi).


W Polsce prawo to upowszechniło się końcem XV wieku. Od roku 1468 przed Sądem wyższym prawa niemieckiego mieli się również stawiać sołtysi tzw. kniaziowie wsi lokalnych na prawie wołoskim. Lokowanie wsi na tym prawie było procesem społecznym, a nie etnicznym. Osady tego typu lokowano na terenach górzystych i trudnych w uprawie. Osadnictwo polegało tu na przejmowaniu pasterskich form prawnych i gospodarczych (mieszkańcy tego typu wsi płacili czynsz w naturze, oddając panu między innymi po jednej owcy z każdej hodowanej dwudziestki, istniała też większa wolność w przemieszczaniu się i zmiany osady). Terminem Wołoch w tamtych czasach określano w Polsce i na Węgrzech pasterzy przybyłych ze wschodnich Karpat.



 Osobny artykuł: Wołosi w Polsce.

Osadzanie wsi na prawie wołoskim było charakterystyczne dla całej południowej Prowincji Małopolskiej w jej górzystych i podgórskich pasmach. Np. w okolicach Sambora na prawie wołoskim lokowano ponad 90 wsi.




Spis treści






  • 1 Architektura


  • 2 Samorząd


  • 3 Zobacz też


  • 4 Bibliografia





Architektura |


W nowolokowanych wsiach wydzierżawiano osadnikom las do wykarczowania i zwalniano ich z opłat na 20 lub więcej lat (tzw. wolnizna). Formą zabudowy takiej wsi była w początkach XVI wieku tzw. łańcuchówka. Osady były lokowane na terenach górzystych i trudnych w uprawie, były to miejsca, gdzie ze względu na warunki terenowe i adaptacyjne nie sprawdziła się wcześniejsza lokacja wsi na tzw. prawie niemieckim. Wczesna osada wołoska składała się, podobnie jak osada lokowana na prawie niemieckim, z ok. 17 kolonów, sołtysa tzw. kniazia, posiadała karczmę oraz popa.



Samorząd |


Osadnicy posiadali swój własny samorząd, na czele osady stał kniaź, mieli też prawo do opuszczania wsi. Na początku XVI wieku na kniaziów obierano z reguły Niemców. Najbardziej znanym zabytkiem wołoskiego piśmiennictwa sądowego, są akta wsi Odrzechowa na Pogórzu Bukowskim.


Wczesne osady wołoskie wyznaczają granicę szlaku osadnictwa polskiego (również niemieckiego), kolonizowanego później powtórnie przez Wołochów.



Zobacz też |


  • Krajnik (starosta wołoski)


Bibliografia |



  • Kadlec, Karel. "Valaši a valašské právo v zemích slovanských a uherských" [1], 1916

  • Metryki wsi Odrzechowa z XVI – XVII wiek, zbiór królewskich spraw sądowych dla wsi (metryka spisana jest cyrylicą)

  • Jawor, G. "Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu", 2004




-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容