Józef Nusbaum-Hilarowicz























Józef Nusbaum-Hilarowicz


Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1859
Warszawa
Data i miejsce śmierci

17 marca 1917
Lwów
Zawód
polski zoolog i ewolucjonista

Józef Nusbaum-Hilarowicz (ur. 11 grudnia 1859 w Warszawie, zm. 17 marca 1917 we Lwowie) – polski zoolog, ewolucjonista i propagator idei ewolucji, twórca lwowskiej szkoły zoologicznej.




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Dorobek naukowy


  • 3 Wybrane prace


  • 4 Przypisy


  • 5 Bibliografia





Życiorys |


Urodził się 11 grudnia 1859 roku w Warszawie, jako syn drobnego przemysłowca, pochodzenia żydowskiego, Hilarego Nusbauma[1] i Ewy z domu Tenenbaum. W 1878 roku ukończył gimnazjum klasyczne w Warszawie. W latach 1878-1881 odbył studia przyrodnicze na Wydziale Fizyko-Matematycznym rosyjskiego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. W 1886 roku uzyskał stopień magistra zoologii i anatomii porównawczej na Uniwersytecie w Odessie (promotorami byli Aleksandr Kowalewski i Ilja Miecznikow).


W 1888 roku uzyskał stopień doktora zoologii i anatomii porównawczej na Uniwersytecie Warszawskim. W roku 1891 habilitował się na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego u Benedykta Dybowskiego w zakresie anatomii porównawczej i embriologii. W 1892 roku przeniósł się do Lwowa, obejmując stanowisko prywatnego docenta anatomii porównawczej i embriologii przy Zakładzie Zoologii i Anatomii Porównawczej Uniwersytetu Lwowskiego. W 1906 roku po przejściu na emeryturę Benedykta Dybowskiego, Józef Nusbaum-Hilarowicz (w 1907 przyjął chrzest i zmienił nazwisko na Nusbaum-Hilarowicz) zrezygnował ze stanowiska w Akademii Weterynarii i objął kierownictwo Zakładu Zoologii i Anatomii Porównawczej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego w charakterze rzeczywistego profesora zwyczajnego. Kierując tym zakładem do śmierci, rozszerzył go, przebudował i zorganizował. Zakład ten stał się z biegiem lat jednym z najnowocześniejszych pod względem naukowym ośrodków zoologicznych w Europie. W nusbaumowskiej szkole zoologicznej wyspecjalizowało się ponad 40 zoologów, spośród których 16 zajęło później stanowiska profesorskie w szkołach wyższych (m.in. Benedykt Fuliński, Jan Grochmalicki, Jan Hirschler, Antoni Jakubski, Rudolf Weigl). Jako wykładowca słynął z wielkiego daru wymowy, a jako nauczyciel młodych kadr zoologów z wielkiego talentu pedagogicznego i ojcowskiej wprost życzliwości. W trosce o naukowy rozwój swych uczniów często wyjednywał im stypendia i wysyłał do nadmorskich stacji zoologicznych, zwłaszcza Triestu, Neapolu i Monaco, z którymi ściśle współpracował.


W latach 1902-1903 był prezesem Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika.


Zmarł 17 marca 1917 we Lwowie. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Polskie władze samorządowe Lwowa uhonorowały Nusbaum-Hilarowicza poprzez nazwanie jednej z ulic miasta Lwowa jego nazwiskiem.


Jego brat Henryk Nusbaum był neurologiem i filozofem medycyny. Jego żona Rozalia Hilarowiczowa (1859–1933) była przyrodniczką. Syn Henryk Hilarowicz, profesor, został zamordowany przez hitlerowców w lipcu 1941. Drugi syn Tadeusz był znanym teoretykiem prawa administracyjnego.



Dorobek naukowy |


Napisał około 250 publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu anatomii, ewolucjonizmu, embriologii, histologii, a także podręczników uniwersyteckich.



Wybrane prace |




  • Zasady ogólne nauki o rozwoju zwierząt (embryologia). Wydawnictwo Przeglądu Tygodniowego, 1887


  • Przyczynek do embryologii maika (Meloë proscarabaeus, Marscham). Nakładem Redakcyi Czasopisma "Kosmos", 1891


  • Zasady anatomii porównawczej. Wende i S-ki, 1899


  • Z zagadnień biologii i filozofii przyrody. nakł. Księgarni im. H. Altenberga, 1899


  • Szkice i odczyty z dziedziny biologii. Warszawa-Lwów: Wende, 1900


  • Zasady anatomii porównawczej. T. 2, Anatomia porównawcza zwierząt kręgowych. Warszawa, 1903


  • Idea ewolucji w biologii. Centnerszwer, 1910


  • Rozwój świata zwierzęcego (1912-1913)


  • Szlakami wiedzy: odczyty dla wykształconego ogółu o zagadnieniach biologii współczesnej : z portretem autora, ośmioma tablicami i licznymi rysunkami w tekście. Nakł. Księgarni Polskiej im B. Połonieckiego, 1904


  • Pamiętniki przyrodnika: autobiografja. H. Altenberg. Księgarnia Wydawnicza, 1921



Przypisy |




  1. Mateusz Mieses, Z rodu żydowskiego, Zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, Warszawa 1991, str.189



Bibliografia |



  • Stanisław Feliksiak (red.) Słownik biologów polskich. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987, 395-396. ​ISBN 83-01-00656-0








這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna