Egftnjytyk

Powiat kętrzyński
— powiat —
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
TERYT	6.28.36.08.00.0
Siedziba	Kętrzyn
Starosta	Michał Kochanowski
Powierzchnia	1212,97 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	64 197[1]
• gęstość	52,9 os./km²
Urbanizacja	57,17%
Tablice rejestracyjne	NKE
Adres urzędu: pl. Grunwaldzki 1 11-400 Kętrzyn
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich 1 Liczba gmin miejsko-wiejskich 2 Liczba gmin wiejskich 3
Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie Polski Powiat kętrzyński
54°05′N 21°23′E/54,083333 21,383333
Strona internetowa
Portal Polska

Gminy powiatu kętrzyńskiego

Powiat kętrzyński – powiat w Polsce (województwo warmińsko-mazurskie) utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Kętrzyn. Powiat od północy graniczy z obwodem kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej. Powierzchnia powiatu zajmuje obszar 1212,97 km², a teren ten zamieszkuje 67.202 osób.

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejskie: Kętrzyn
  


• gminy miejsko-wiejskie: Korsze, Reszel
  


• gminy wiejskie: Barciany, Kętrzyn, Srokowo
  


• miasta: Kętrzyn, Korsze, Reszel
  

Demografia |

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

• Piramida wieku mieszkańców powiatu kętrzyńskiego w 2014 roku^[1].

Ludność w latach |

• 1950 – 47 800


• 1960 – 53 100


• 1970 – 58 900

1975-1998 nie istniał

• 1999 – 71 243


• 2000 – 71 151


• 2001 – 70 820


• 2002 – 67 596


• 2003 – 67 202


• 2004 – 67 000


• 2010 – 68 200


• 2020 – 67 900


• 2030 – 67 000


• 2040 – 65 800


• 2050 – 64 300

Gospodarka |

Powiat kętrzyński posiada dobre warunki do produkcji rolniczej, rozwinięty przemysł oraz zabytki, obiekty krajoznawcze i warunki przyrodnicze do rozwoju usług turystycznych.

Współpraca regionalna |

Regiony partnerskie
Region	Kraj	Data podpisania umowy	Link
Rejon Włodzimierz Wołyński	Ukraina	2004 r.	–
Miasto Włodzimierz Wołyński	Ukraina	2004 r.	–
Rejon Prawdinsk	Rosja	2004 r.	–
Miejski Okręg Miasta Kaliningrad	Rosja	2009 r.	–
Rejon Sołecznicki	Litwa	2004 r.	–
Rejon Gulbene	Łotwa	2004 r.	Okręg Gulbene

Historia |

Teren dzisiejszego powiatu kętrzyńskiego położony jest na obszarze historycznej Barcji. Pierwszy zachowany opis granic Barcji pochodzi z 1326 r., wykonany był w związku z podziałem tej krainy pomiędzy trzy krzyżackie komturstwa: w Bałdze, w Brandemburgu (Pokarminie) i w Królewcu.

Od początku XIV w. na obszarze zajmowanym głównie przez lasy, rozpoczęła się akcja osadnicza, realizowana przez Krzyżaków.

Początki akcji kolonizacyjnej zakonu krzyżackiego na terenie obecnego powiatu kętrzyńskiego datować można na czasy panowania Wielkich Mistrzów Wernera von Orseln (1324-1330) i Dietricha von Altenburg (1335-1341). W tym okresie założono zameczki i strażnice: Barten (Barciany) i Gierdawy (ob. Żeleznodorożnyj) obydwa w 1325 r., Leunenburg (Sątoczno) w 1326 r. i Rastenburg (Kętrzyn) w 1329 r. Wokół nich powstawały jedynie małe majątki rycerskie.

Ponowna krótkotrwała akcja osiedleńcza trwała od około 1350 r. do 1370 r. Oprócz warunków środowiska naturalnego dodatkową przeszkodą w kolonizacji terenów puszczańskich były liczne łupieżcze najazdy wojsk litewskich, z których największe miały miejsce w latach 1311, 1344 i 1345, 1347, 1366 (dwukrotnie) i w 1373. Po zawarciu pokoju z Litwą w 1398 r. nastąpiło znaczne ożywienie akcji osadniczej, która jednak ustała po 1410 r. Przyczyny tego można upatrywać zarówno w trudnych warunkach środowiska jak i w wojnach zakonu z Polską. Dało się wówczas zauważyć przenoszenie się osadników z terenów, które ominęły działania wojenne na lepsze grunty w opuszczonych wsiach. W tym okresie nastąpił wzrost wielkości lokowanych wsi i majątków rycerskich, wśród których były nadania wielkości od 60 do 120 włók (1000-2000 ha).

Duży wpływ na rozwój majątków ziemskich miał wybuch wojny trzynastoletniej (1453–1466) i przybycie na teren państwa zakonnego licznych przedstawicieli rycerskich rodów z terenu Niemiec. To właśnie w nadaniach ziemskich z okresu po zakończeniu wojny trzynastoletniej, upatrywać należy początków potęgi i znaczenia takich rodów pruskich związanych z regionem kętrzyńskim jak von Schlieben, von Rautter, von der Groeben, von Lehndorff, czy von Eulenburg. Dzięki tym nadaniom zdobyły one liczącą się pozycję wśród rodów pruskich, a ich przedstawiciele zajmowali wysokie stanowiska wojskowe i administracyjne w Prusach Zakonnych, w Prusach Książęcych, Koronie Polskiej, a później w Królestwie Prus.

Po II wojnie światowej 16 sierpnia 1945 nastąpiło wytyczenie granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim. 1 listopada 1945 po stronie polskiej powstały posterunki WOP. W sierpniu 1945 roku przeniesiona została siedziba powiatu gierdawskiego do Skandawy. Ekspozytyturę starostwa gierdawskiego zlikwidowano 30 listopada 1946. Obszar powiatu kętrzyńskiego powiększył się o pozostałą na polskiej stronie część zlikwidowanego powiatu gierdawskiego. Na przyłączonym do powiatu terenie, najdalej na północ położone są Asuny i Brzeźnica.

Sąsiednie powiaty |

• powiat węgorzewski


• powiat giżycki


• powiat mrągowski


• powiat olsztyński


• powiat bartoszycki

Bibliografia |

• OBN im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Dzieje Warmii i Mazur w zarysie (s. 199 – data wytyczenia granicy), Tom 2, Od 1871 do 1975 roku, PWN, Warszawa, 1983, ​ISBN 83-01-03453-X​, t. 2.


• 
  Andrzej Wakar, Martwa granica, Borussia 1/1992 (s. 51-58), Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn 1992, Pl ISNN 0867-6402.

Zobacz też |

• powiat biskupiecki


• powiat gierdawski

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• Powiat Kętrzyn

p • d • e Województwo warmińsko-mazurskie Miasta na prawach powiatu Elbląg • Olsztyn (siedziba) Powiaty bartoszycki • braniewski • działdowski • elbląski • ełcki • giżycki • gołdapski • iławski • kętrzyński • lidzbarski • mrągowski • nidzicki • nowomiejski • olecki • olsztyński • ostródzki • piski • szczycieński • węgorzewski Inne zagadnienia Podział administracyjny • Herb • Flaga

p • d • e Powiat kętrzyński Miasta Kętrzyn • Korsze • Reszel Gminy miejskie Kętrzyn Gminy miejsko-wiejskie Korsze • Reszel Gminy wiejskie Barciany • Kętrzyn • Srokowo