1 Pułk Wojskowej Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Wojskowej Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.
Spis treści
1Geneza
2Przemianowanie i zmiany organizacyjne
3Służba graniczna
4Żołnierze pułku
5Rozmieszczenie pułku
6Przekształcenia
7Uwagi
8Przypisy
9Bibliografia
Geneza |
17 grudnia 1918 roku szef Straży Granicznej płk Małyszko przedstawił Ministerstwu Spraw Wojskowych wstępny projekt etatów oddziałów granicznych[1]. Na ich podstawie do końca lutego 1919 roku sformowano 1 pułk Straży Granicznej[2]. W skład 1 pułku weszły: 1 dywizjon stacjonujący czasowo w Warszawie oraz 3 dywizjon SG z Mławy[2]. 21 marca 3 dywizjon SG zmienił nazwę na II/1 pułku Straży Granicznej. Tym samym jego 1 szwadron stał się 5., a 2 szwadron 6 szwadronem 1 pułku SG[3].
Osobny artykuł: 1 pułk Straży Granicznej.
Przemianowanie i zmiany organizacyjne |
Wiosną 1919 roku Straż Graniczna przeszła pod wyłączną komendę Ministerstwa Spraw Wojskowych. W ramach zmian strukturalnych nastąpiły zmiany w nazwie. Odtąd korpus SG nazywał się Wojskową Strażą Graniczną[4]. Oddziały Wojskowej Straży Granicznej w terenie podporządkowano w całości Dowództwom Okręgów Generalnych[4]. 1 pułk Wojskowej Straży Granicznej podporządkowany został Dowództwu Okręgu Generalnego „Warszawa”[5]. Inspektorat Wojskowej Straży Granicznej spełniał jedynie funkcje inspektorskie na ogólnych zasadach inspektorów broni. Kontrolował stan wyszkolenia, sprawności i gotowości bojowej. Był też ogniwem łącznikowym pomiędzy odpowiednimi ministerstwami[6]. Dowództwo pułku stacjonowało w Ostrołęce, dowództwo I dywizjonu w Łomży, a II dywizjonu w Mławie[5].
17 kwietnia sformowano 7 szwadron pod dowództwem kapitana Krzyżanowskiego[7]. W czerwcu dywizjon otrzymał nowe wyposażenie produkcji amerykańskiej, a broń i amunicję – francuskie[8].
Rozporządzeniem ministra Spraw Wojskowych z 14 lipca 1919 wprowadzono nową organizację i dyslokację oddziałów granicznych. Dowództwo 1 pułk Wojskowej Straży Granicznej przeniesiono z Ostrołęki do Łomży. dowództwo I dywizjonu z Łomży do Szczuczyna, dowództwo II dywizjonu na czas formowania pozostawało w Łomży, a dotychczasowy III(sic!)/1 p WSG wszedł w podporządkowanie 3 pułku WSG[5]. Faktycznie 30 lipca 1919 II dywizjon wyszedł ze składu 1 pułku WSG i wszedł w podporządkowanie dowódcy 3 pułku Wojskowej Straży Granicznej jako I/3 p WSG. Szwadrony dywizjonu zmieniły numerację odpowiednio: 5 na 4, 6 na 1, 7 na 3 i 8 na 2[8].
Po sformowaniu w Łomży nowych 1,3,6 i 7 szwadronów oraz nowego dowództwa II dywizjonu, te ostanie przeniesiono z Łomży do Myszyńca, a szwadrony rozesłano na odcinki graniczne[5]. Ponadto przy pułku sformowano 2 szwadron szkolny i zakwaterowano go w Łomży[5].
Już połowie 1919 roku Ministerstwo Spraw Wojskowych i Inspektorat Wojskowej Straży Granicznej podjęły przygotowania do przejęcia Pomorza Gdańskiego. W związku z tym zaplanowano też przesunięcia na innych odcinkach granicy. 1 pułk Wojskowej Straży Granicznej miał ochraniać granicę od Rajgrodu do Mławy[9][10].
W lutym 1920 pułk przejął odcinek granicy zaczynający się od rz. Omulew i dalej do m. Napierki od pododdziałów 3 pułku WSG. Pułk ten nie otrzymał dodatkowych sił, a nowy odcinek obsadził drogą poszerzenia sektorów granicznych poszczególnych szwadronów w kierunku zachodnim[11].
24 lutego 1920 inspektor WSG nakazał pułkowi przyjąć następujące ugrupowanie: dowództwo pułku rozmieścić w Łomży, dowództwo 1 dywizjonu w Szczuczynie, a 2 dywizjonu w Chorzelach. 1 szwadron w Boguszach, 2 szwadron w Niedźwiadnej, 3 szwadron w Koźle, 5 szwadron w Dąbrowie, 6 szwadron w Zarembach, a 8 w Janowcu. Zaznaczył też, że po sformowaniu 3 i 7 szwadronu, osobiście wyznaczy miejsca służby[12].
3 marca 1920 roku wiceminister spraw wojskowych generał podporucznik Kazimierz Sosnkowski przemianował dotychczasową formację „Wojskowa Straż Graniczna” na „Strzelców Granicznych”. Pułk zmienił swoją nazwę[13].
Osobny artykuł: 1 pułk Strzelców Granicznych.
Służba graniczna |
Pułk obsadzał początkowo linię graniczną Grajewo–Zieluń[14].
3 maja przeszedł na granice nowo sformowany 7 szwadron. Obsadził odcinek od Rudnej do Bronisława [wł.]. 5 szwadron zajął odcinek od Lawieczyna do Wylazłowa [wł.]. 6 szwadron nie spełniał wymogów pododdziału granicznego, został zdjęty z granicy i odesłany do 1 Dywizji Piechoty Legionów. W jego miejsce dywizja oddała szwadron pod dowództwem rtm. Lubinskiego w składzie 143 żołnierzy, który to przyjął numer 6. Wraz ze „starym” 6 szwadronem odesłano do wojsk liniowych także część żołnierzy 5 szwadronu będących podejrzanymi o uprawianie procederu przemytniczego[7].
14 lipca 1919 roku ukazało się rozporządzenie ministra spraw wojskowych odnośnie do dyslokacji i reorganizacji oddziałów granicznych[15]. Zgodnie z tym rozkazem[16], 1 pułk Wojskowej Straży Granicznej rozlokowano na odcinku granicznym od Jeziora Rajgrodzkiego do rzeki Omulew. Dowództwo pułku przeniesiono z Ostrołęki do Łomży[17].
I dywizjon ochraniał odcinek od Jeziora Rajgrodzkiego do rzeki Pissy. Dowództwo 1 dywizjonu przeniesiono z Łomży do Szczuczyna. 1 szwadron po sformowaniu go w Łomży przegrupowano do Rajgrodu, 2 szwadron pozostał w Boguszach[a], 3 szwadron po sformowaniu w Łomży, przeniesiono do Niedźwiadnej a 4 szwadron pozostał w Kolnie[b][15][16].
Nowy II dywizjon 1 pułku WSG ochraniał odcinek granicy od rzeki Pissy do rzeki Omulew. Dowództwo dywizjonu sformowano w Łomży i przeniesiono do Myszyńca. 5 szwadron stacjonował w Lemanie, 6 szwadron sformowano w Łomży i przeniesiono do Krysiak, 7 szwadron stacjonował do Pełtach, 8 szwadron po przybyciu z Warszawy rozmieścił się w m. Surowe[19].
Dalej granice ochraniał 3 pułk Wojskowej Straży Granicznej[5].
Tym samym rozporządzeniem nakazano sformowanie przy pułku 2 szwadronu szkolnego WSG[20][21].
Żołnierze pułku |
Stan na dzień 5 października 1919[22]:
dowódca pułku – ppłk Alfred Walter[c]
zastępca dowódcy pułku – ppłk Sergiusz Bogucki (do 25 II 1920 → dowódca 6 pułku SG[23])
adiutant pułku – ppor. January Suchodolski
dowódca 1 dywizjonu – mjr Ludwik Postępski
dowódca 1 szwadronu – por. Adam Podleski
dowódca 2 szwadronu – por. Arkadiusz Jałowiecki
dowódca 3 szwadronu – rtm. Rudolf Wirski
dowódca 4 szwadronu – rtm. Mariusz Romer
dowódca 2 dywizjonu – mjr Leonard Samborski
dowódca 5 szwadronu – por. Władysław Jercho
dowódca 6 szwadronu – rtm. Stanisław Bebeńkowski
dowódca 7 szwadronu – por. Władysław Kozubski
dowódca 8 szwadronu – por. Wiktor Domejko
dowódca szwadronu szkolnego – mjr Leon Żeromski
Rozmieszczenie pułku |
Rozmieszczenie 1 pWSG w Ostrołęce 17 kwietnia 1919[24][d] (2/-):
I/1 pWSG w Łomży (5/35)
II/1 pWSG w Mławie (5/24)
szwadrony
1. Łomża
2. Bogusze
(5/85)[e]
3. Warszawa (4/200)
4. Kolno (3/112)
5. Krempa (5/143)
6. Chorzele (4/140)
7. Pepłówek (3/101)
8. Mława (1/190)
Rozmieszczenie 1 pWSG w Łomży w lipcu 1919[24][f][g]:
I/1 pWSG w Szczuczynie
II/1 pWSG w Myszyńcu
szwadrony
1. Rajgród[h]
2. Bogusze
3. Niedźwiadna[h]
4. Kolno
5. Leman
6. Krysiaki[h]
7. Pełty
8.Surowe
Rozmieszczenie 1 pWSG w Łomży na dzień 25 lutego 1920[24]
I/1 pWSG w Szczuczynie
II/1 pWSG w Myszyńcu
szwadrony
1. Bogusze
2.Niedżwiadna
3.
4.Kozioł
5. Dąbrowy
6. Zaręby
7.
8. Janowiec
placówki
Tworki
Rakowo
Brzozowo
Warmiak
Chorzele
Janowo
Przestrzele
Czarniówek
Bialiki
Grondzkie
Łazy
Smolany
Rydzewo
Kurki
Wincenta
Pełty
Wasiły
Trząski
Mirucie
Milewo
Łacha
Cyk
Wólka
Zdzięty
Konopki
Truszki-Patory
Zimna
Ruchaje
Ryki-Borkowo
Gołębie
Cyprki
Kumelsk
Leman
Surowe
Bonisław
Tarachy
Filipki Małe
Łączki
Pepłówek
Antonia
Przekształcenia |
1 dywizjon Straży Granicznej → I dywizjon 1 pułku Straży Granicznej → I dywizjon 1 pułku Wojskowej Straży Granicznej → I dywizjon 1 pułku Strzelców Granicznych
3 dywizjon Straży Granicznej → II dywizjon 1 pułku Straży Granicznej → II dywizjon 1 pułku Wojskowej Straży Granicznej → I dywizjon 3 pułku Wojskowej Straży Granicznej → I dywizjon 3 pułku Strzelców Granicznych
Uwagi |
↑30 czerwca 1919 2 szwadron wystawił posterunki w Boguszach, Bęćkowie i w m. Łubiane[18]
↑30 czerwca 1919 4 szwadron wystawił posterunki w Szczuczynie, Czasnówku i w Kumelsku[18].
↑Podpułkownik kawalerii Alfred Walter urodził sie 3 lipca 1980 roku; po 1921 komendant 3 Komendy Uzupełnień Koni w Modlinie. Pozostawał na ewidencji 3 pułku strzelców konnych. Po 1928 w stanie spoczynku[5].
↑Organizacja zgodna z rozkazem MSWojsk. nr 1467/t.og z 17 kwietnia 1919[24].
↑W nawiasach w liczniku podano liczbę oficerów, a w mianowniku pozostałych żołnierzy
↑Organizacja zgodna z rozkazem MSWojsk. nr 4944/t.og z 14 lipca 1919[24].
↑Szwadron szkolny stacjonował w Łomży
↑ abcSzwadron w trakcie formowania
Przypisy |
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 72.
↑ abDominiczak 1975 ↓, s. 75.
↑Kronika 3 d SG ↓, s. 2.
↑ abDominiczak 1975 ↓, s. 78.
↑ abcdefgTchórzewski 2012 ↓, s. 30.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 82.
↑ abHistorie dywizjonów 3 pWSG ↓, s. 2.
↑ abHistorie dywizjonów 3 pWSG ↓, s. 3.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 96.
↑Zmiany dyslokacyjne 1 pWSG ↓, s. 9.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 98.
↑Zmiany dyslokacyjne 1 pWSG ↓, s. 15.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 104.
↑Piekarz 2017 ↓, s. 26.
↑ abDominiczak 1975 ↓, s. 89.
↑ abZarządzenie MSWojsk. w sprawie reorganizacji WSG ↓, s. 1.
↑Historia 3 pułku Strzelców Granicznych 1920 ↓, s. 8.
↑ abZmiany dyslokacyjne 1 pWSG ↓, s. 1.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 90.
↑Dominiczak 1975 ↓, s. 93.
↑Zarządzenie MSWojsk. w sprawie reorganizacji WSG ↓, s. 2.
↑Spisy oficerów WSG ↓, s. 129.
↑Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 6 marca 1920 roku, s. 154.
↑ abcdeOdeB WSG ↓, s. 1.
Bibliografia |
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
Historie 1 i 2 dywizjonu 3 pułku Wojskowej Straży Granicznej 1919–1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Zmiany dyslokacyjne zachodzące w 1 pułku Wojskowej Straży Granicznej → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Ordre de Bataille Wojskowej Straży Granicznej 1919–1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Zarządzenia Ministerstwa Spraw Wojskowych w sprawie reorganizacji i zmiany dyslokacji Wojskowej Straży Granicznej oraz uregulowania służby wartowniczej 1919 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Imienne spisy oficerów inspektoratu, pułków, samodzielnych dywizjonów i szkoły podoficerskiej Wojskowej Straży Granicznej. 1919–1920 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
p•d•e
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
1 p SG •
2 p SG •
1 d SG •
2 d SG •
3 d SG •
4 d SG
Wojskowa Straż Graniczna
Inspektorat WSG •
1 p WSG •
2 p WSG •
3 p WSG •
4 p WSG •
5 p WSG •
6 p WSG •
1 d WSG •
2 d WSG •
3 d WSG
Strzelcy Graniczni
Dowództwo Strzelców Granicznych •
1 p StG •
2 p StG •
3 p StG •
4 p StG •
5 p StG •
6 p StG •
9 p StG •
10 p StG •
11 p StG •
1 sd StG
I Wbe •
II Wbe •
III Wbe •
IV Wbe •
V Wbe •
VII Wbe •
I Kbe •
II Kbe •
III Kbe •
IV Kbe •
I Krbe •
II Krbe •
III Krbe •
IV Krbe •
V Krbe •
I Lbe •
II Lbe •
III Lbe •
IV Lbe •
V Lbe •
VI Lbe •
VII Lbe •
I Lwbe •
II Lwbe •
III Lwbe •
IV Lwbe •
V Lwbe •
VI Lwbe •
II Łbe •
III Łbe •
IV Łbe •
V Łbe •
VI Łbe •
I Pbe •
II Pbe •
III Pbe •
IVPbe •
V Pbe •
I LBbe •
II LBbe •
III LBbe •
IV LBbe
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No. built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
Lanžov — gmina — Państwo Czechy Kraj hradecki Powiat Trutnov Kraina Czechy Powierzchnia 7,92 km² Populacja (2014) • liczba ludności 186 [1] Kod pocztowy 544 52 Szczegółowy podział administracyjny Liczba obrębów ewidencyjnych 4 Liczba części gminy 5 Liczba gmin katastralnych 2 Położenie na mapie kraju hradeckiego Lanžov Położenie na mapie Czech Lanžov 50°23′N 15°46′E / 50,386944 15,760833 Multimedia w Wikimedia Commons Strona internetowa Portal Czechy Lanžov – gmina w Czechach, w powiecie Trutnov, w kraju hradeckim. Według danych z dnia 1 stycznia 2014 liczyła 186 mieszkańców [1] . Przypisy | ↑ a b Počty obyvatel v obcích k 1. 1. 2013 ( cz. ) . www.mvcr.cz. [dostęp 2014-08-23]. p • d • e Powiat Trutnov Batňovice Bernartice Bílá Třemešná Bílé Poličany Borovnice Borovnička Čermná Černý Důl Dolní Branná Dolní...
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W / 23.12028°S 134.96917°W / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W / 23.12028°S 134.96917°W / -23.12028; -134.96917 Country France Overseas collectivity French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
II Rzeczpospolita
