Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego
Adam Kazimierz Czartoryski
Pieczęć Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego
Uniwersał Konfederacji Królestwa Polskiego
Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego – skonfederowany nadzwyczajny Sejm Księstwa Warszawskiego, który w 1812 roku proklamował przywrócenie Królestwa Polskiego i zjednoczenie narodu polskiego.
Uchwałę w sprawie konfederacji podjęto 28 czerwca 1812 r. Tuż przed odczytaniem aktu konfederacji minister skarbu Tadeusz Matuszewicz miał powiedzieć: Powstanie więc Polska, co mówię? Jest już Polska, a raczej nigdy ona być nie przestała.
Spis treści
1 Geneza
2 Organy
3 Działalność
4 Przypisy
5 Bibliografia
6 Linki zewnętrzne
Geneza |
Plan jej powstania wysunął Napoleon Bonaparte jeszcze 31 maja tegoż roku w Poznaniu po konsultacjach z Tadeuszem Matuszewiczem. Realizując to porozumienie, król Saksonii i książę warszawski Fryderyk August I dekretem z dnia 26 maja zrzekł się wszystkich swych kompetencji, z wyłączeniem zmian w sądownictwie oraz prawa do nominacji i zawieszania ministrów, na rzecz Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego. W założeniach przywrócenie Królestwa Polskiego miało wspomóc siły koalicjantów w czasie wojny z Rosją. Wielka Armia, wkraczając na ziemie zabrane, występowała tym samym jako wyzwolicielka Polaków.
Organy |
Marszałkiem konfederacji został Adam Kazimierz Czartoryski, powołano organ wykonawczy – Radę Generalną Konfederacji (Generalność). Jej członkami zostali: bp Jan Klemens Gołaszewski, Kajetan Koźmian, Aleksander Linowski, Antoni Ostrowski, bp Karol Skórkowski, Fryderyk Skórzewski, Franciszek Wężyk, Stanisław Kostka Zamoyski, Marcin Badeni, Joachim Owidzki, Aleksander Linowski i Franciszek Łubieński[1]. Sam akt jej zawiązania wpisano niezwłocznie do Metryki Koronnej, nawiązując tym samym do tradycji staropolskiej.
Działalność |
Konfederacja przywracała w zasadzie ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w tym dawny herb – Orła i Pogoń – oraz barwy biało-karmazynowe (używane jeszcze przez konfederatów barskich). Fala entuzjazmu ogarnęła wówczas cały kraj; pospiesznie zbierane sejmiki szlacheckie ogłaszały jednomyślnie akces do konfederacji.
11 lipca Napoleon przyjął w Wilnie deputację Rady Generalnej pod przewodnictwem Józefa Wybickiego, która bezskutecznie zabiegała u cesarza o przywrócenie Królestwa Polskiego[2]. Po 14 lipca 1812 roku konfederacja przejęła formalnie administrację nad terytoriami litewsko-ruskimi kontrolowanymi przez armie napoleońskie. Władzę w jej imieniu sprawowała Komisja Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Wobec okupacji Polski przez wojska rosyjskie 30 kwietnia 1813 roku konfederacja zaprzestała działalności.
Przypisy |
↑ "Gazeta Warszawska" z 30 VI 1812 r., nr 52, s. 913.
↑ W odpowiedzi cesarz wzywał do zwiększenia wysiłków, unikając wyraźnych obietnic. Przypominał, iż Cesarstwo Austrii jest jego sojusznikiem, co wykluczało odzyskanie Galicji (Odpowiedź Napoleona deputowanym Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego z 11 lipca 1812 r.).
Bibliografia |
Diariusz Sejmowy z roku 1812, „Teki Archiwalne”, t. 21, 1989, s. 146-152
Barbara Grochulska, „Księstwo warszawskie”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966, s. 187-211.
Aleksander Rembowski, Konfederacja Generalna i pospolite ruszenie w roku 1812, „Biblioteka Warszawska”, t. 1, 1896, z. 3, s. 478-514, t. 2, 1896, z. 1, s. 67-86.
Marian Kukiel, Wojna 1812 roku, Kraków 1937.
Andrzej Ajnenkiel, Historia Sejmu Polskiego, Tom II, Część I, Warszawa 1989, PWN
Linki zewnętrzne |
- Dziennik Konfederacyi Jeneralnej Królestwa Polskiego. Nr 1 - 34 (11 lipca - 10 października 1812).
- Akces tymczasowego Rządu Litewskiego do Generalnej Konfederacji Królestwa Polskiego.
- „Królestwo Polskie przywrócone” – oczekiwania współczesnych wobec Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego 1812–1813.
| ||||||||
