Aleja Jerzego Waszyngtona w Warszawie
 Warszawa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| aleja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jerzego Waszyngtona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Saska Kępa, Grochów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość: | 2250m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Aleja J. Waszyngtona na wysokości ul. Grenadierów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy   aleja Jerzego Waszyngtona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  aleja Jerzego Waszyngtona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  aleja Jerzego Waszyngtona | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°14′26,0″N 21°03′51,0″E/52,240556 21,064167 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aleja J. Waszyngtona, widok w kierunku ronda Jerzego Waszyngtona
Płyta poświęcona Żołnierzom 21. Warszawskiego Pułku Piechoty
Aleja Jerzego Waszyngtona – ulica w Warszawie w dzielnicy Praga-Południe.
Spis treści
1 Historia
2 Przebieg
3 Otoczenie
4 Przypisy
5 Bibliografia
Historia |
Przed wybuchem I wojny światowej Saską Kępę z Warszawą połączył most Mikołajewski, który po zniszczeniu w czasie wojny został odbudowany w latach 1921–1927 jako most Poniatowskiego. W okresie tym nastąpił żywiołowy rozwój budownictwa na Saskiej Kępie, czemu towarzyszyło wytyczanie nowych ulic, czemu sprzyjało założenie w latach 1905–1922 parku Skaryszewskiego. W 1928 wytyczono w miejscu dawnej polnej Czerwonej Drogi nową ulicę na odcinku początkowo od ul. Saskiej, później od skrzyżowania z al. Poniatowskiego w kierunku Grochowa. Po wydłużeniu alei do długości 2430 m stała się ona w 1939 trzecią co do długości arterią stolicy (po ul. Marszałkowskiej i al. Niepodległości)[1].
Pierwotnie, kręta Czerwona Droga usypana w 1914 roku w celach wojskowych jako łącznik do Traktu Brzeskiego z gruzu rozbieranych fortów od mostu na Grochów, potem nazwana Poniatowską (lata dwudzieste), około 1926 roku zaprojektowano przedłużenie Poniatowskiej do Grochowa i na jej osi przy zbiegu z Zieleniecką rondo, od którego miało odchodzić gwiaździście 5 ulic, dzisiejsze rondo Waszyngtona. Od strony Grochowa powstało drugie rondo – rondo Wiatraczna, nazwane tak od ulicy prostopadłej do ul. Grochowskiej – ulicy Wiatracznej.
W kwietniu 1932 alei nadano nazwę pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych, Jerzego Waszyngtona[2]
W 1938 uruchomiono linię tramwajową. Do 1939 była zabudowana po stronie południowej od ul. Francuskiej do ul. Międzynarodowej oraz między ul. Międzyborską, ul. Grenadierów i ul. Grochowską, choć sama wojna zahamowała budowę wielopiętrowych budynków. We wrześniu 1939 Grochowa bronił od 14 września 21 pułk piechoty Dzieci Warszawy, pierwszą część Al. Waszyngtona do Międzynarodowej zaś 336 pułk piechoty, czyli rzut mobilizacyjny 36 pułku piechoty Legii Akademickiej, przed wojną stacjonujący w koszarach praskich. W 1944 teren ten znalazł się w obszarze walk Powstania Warszawskiego w pierwszych dniach sierpnia i później w połowie września w czasie zdobywania Pragi przez oddziały radzieckiej 47 i 40 Armii oraz 1 Armii Wojska Polskiego. Po 14 września Saska Kępa została obsadzona oddziałami 2 i 3 Dywizji Piechoty, w Parku Skaryszewskim znalazły się stanowiska polskiej artylerii.
W latach 1959-1966 pomiędzy ul. Kinową i ul. Grenadierów zbudowano osiedle 'Kinowa'. Powstał po wojnie projekt wzniesienia na terenach parkowych toru kolarskiego nawiązujący do planów przedwojennych, jednak został zaniechany. W 1977 na końcu alei tj. przy Rondzie Wiatraczna został uruchomiony dom handlowy Uniwersam Grochów.
W latach 1962–1963 pod numerem 2b wzniesiono 13-piętrowy wieżowiec z przeszkoloną fasadą zaprojektowany przez Marka Leykama, pierwszy wieżowiec prawobrzeżnej Warszawy[3].
Przebieg |
Aleja biegnie od ronda Wiatraczna do ronda Waszyngtona.
Aleja Jerzego Waszyngtona znajduje się w ciągu komunikacyjnym przecinającym niemal całe miasto w linii wschód zachód. Całość ciągu składa się z następujących ulic: aleja Jerzego Waszyngtona – aleja Józefa Poniatowskiego – aleja 3 Maja – Aleje Jerozolimskie.
Aleja Jerzego Waszyngtona jest szeroką ulicą, z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku. Poszczególne kierunki nie są rozdzielone pasem zieleni, a jedynie podwójną linią ciągłą. Na niemal całej długości alei zakazany jest skręt w lewo (wyjątek – ul. Grenadierów w kierunku ronda Wiatraczna oraz ul. Międzyborska w kierunku ronda Waszyngtona). Jest też jedyną ulicą w Warszawie ze specyficznie umieszczonymi torami tramwajowymi – znajdują się one po obu stronach ulicy, poza jezdnią, po jednym torze z każdej strony. Powoduje to konieczność zachowania szczególnej ostrożności przy zjeżdżaniu z alei w prawo, w boczne uliczki. Na odcinku około kilometra (od ronda Waszyngtona do ul. Międzynarodowej oraz od ul. Kinowej do ul. Międzyborskiej), poza torami tramwajowymi w kierunku ronda Wiatraczna, znajduje się równoległa jednokierunkowa jezdnia dla ruchu lokalnego.
Na niewielkiej części alei jest wytyczona ścieżka rowerowa.
Otoczenie |
- Wzdłuż alei po stronie północnej znajduje się Park Skaryszewski.
- Po stronie południowej, na dość dużej części alei od ulicy Międzynarodowej, a dokładnie kanałku biegnącego wzdłuż tej ulicy, do ulicy Kinowej – znajdują się jedne z największych w Warszawie ogródków działkowych.
Przypisy |
↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa. Warszawa: Murator, 2001, s. 27. ISBN 83-915407-0-7.
↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 377. ISBN 83-86619-97X.
↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1945-1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 205. ISBN 83-908950-6-4.
Bibliografia |
- Andrzej Szomański, Aleja Waszyngtona. "Stolica", Nr 38 (1604), 17 września 1978 r.
