Lucyna Messal
































Lucyna Messal


Ilustracja
Lucyna Messal, 1905-1914 r.
Imię i nazwisko
Lucyna Mischal-Sztukowska
Data i miejsce urodzenia

16 października 1886
Warszawa
Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1953
Warszawa
Zawód

aktorka, śpiewaczka, primadonna
Lata aktywności
1904–1951
Zespół artystyczny

Teatr Nowości
"Morskie Oko"
Teatr Wielki w Warszawie



Grób Lucyny Messal na Cmentarzu Powązkowskim


Lucyna Messal, właśc. Lucyna Mischal-Sztukowska, Messalka[1] (ur. 16 października 1886 w Warszawie, zm. 10 grudnia 1953 tamże)[2] – polska aktorka, śpiewaczka (sopran) i tancerka operetkowa, primadonna Operetki Warszawskiej.




Spis treści






  • 1 Życiorys


  • 2 Filmografia


  • 3 Spektakle teatralne (wybór)


  • 4 Dyskografia (wybór)


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia


  • 7 Linki zewnętrzne





Życiorys |


Urodziła się w rodzinie majstra stolarskiego. Od 1901 pobierała lekcje śpiewu u Jana Reszkego i Stanisława Boguckiego, a także lekcje gry aktorskiej u Honoraty Leszczyńskiej.
Zadebiutowała 14 stycznia 1904 w warszawskim Teatrze Nowości w roli Emilii w spektaklu Ach ta wiosna. Występ okazał się niepowodzeniem. Messal na pięć lat wycofała się z występów i intensywnie uczyła się śpiewu. Jej kolejnymi nauczycielami byli Wołoszko, Aleksandrowicz, Rybaczkow.
Sukces przyniosła jej jednak dopiero rola Safii w Baronie cygańskim 24 marca 1909. Tego dnia okrzyknięto ją nową primadonną operetki Warszawskich Teatrów Rządowych, detronizując dotychczasową - Wiktorię Kawecką.


Również w 1909 roku zadebiutowała nagrywając płyty dla Syreny Rekord.


28 października 1913 Lucyna Messal i Józef Redo w Teatrze Nowości wprowadzili i tańczyli jako pierwsi w Polsce tango, wykonując tango w operetce Targ na dziewczęta.


W czasie I wojny światowej występowała w Rosji, a po jej powrocie w 1918 roku warszawska publiczność przyjęła ją niezwykle manifestacyjnie. Ponownie stała się primadonną Teatru Nowości. Po 1922 występowała na scenach Warszawy, Lublina, Łodzi, Petersburga, Moskwy, Wiednia i Budapesztu.


Od 1926 roku śpiewała w Teatrze Messal i Niewiarowskiej, w sezonie 1927/1928 ponownie była aktorką w Teatrze Nowości. W 1928 roku występowała w teatrach: "Morskie Oko", Teatrze Małym we Lwowie oraz warszawskim teatrze "Znicz".


W roku 1929 otworzyła własny teatr muzyczny przy ulicy Marszałkowskiej 114 w Warszawie ("Operetka Lucyny Messal"). W latach trzydziestych występowała w licznych teatrach rewiowych ("Wesoły Wieczór", "Hollywood", "Kameleon", "Praskie Oko", "8.15"). Od 1938 występowała w Teatrze Wielkim.
W 1938 wystąpiła w epizodycznej roli pianistki Wandy w filmie Szczęśliwa trzynastka w reżyserii Mariana Czauskiego z muzyką Jerzego Petersburskiego.


W okresie okupacji niemieckiej otworzyła "Bar pod Messalką" na Krakowskim Przedmieściu 16/18 vis á vis kościoła Świętego Krzyża.
Pracowała też w Café Bodo.
Artystka pod tym adresem miała również swoje mieszkanie, stąd współcześnie kamienica ta zwana jest potocznie Kamienicą Pod Messalką[3].


Po wojnie występowała w warszawskim Teatrze Nowym jako aktorka charakterystyczna[4].


Była legendą polskiej operetki, uwielbianą przez publiczność. Miała wspaniałe warunki sceniczne: urodę, figurę talent i głos. W swoim repertuarze miała ponad 50 ról.


Została pochowana na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. H-II-16/17)[5].


W 2004 roku jednej z warszawskich ulic nadano nazwę Lucyny Messal[6].



Filmografia |




  • 1938 – Szczęśliwa trzynastka jako Pianistka Wanda


  • 1914 – Tańce i śpiewy jako tancerka


  • 1913 – Tańce niedźwiedzie jako tancerka

  • 1913 – One Step jako tancerka

  • 1913 – Tango jako tancerka



Spektakle teatralne (wybór) |



  • 1904 – Ach ta wiosna

  • 1909 – Baron cygański jako Safi, Teatr Nowości (wznowienie 1913)

  • 1909 – Piękność z Nowego Yorku, Teatr Nowości

  • 1909 – Czar walca jako księżniczka, Teatr Nowości

  • 1909 – Orfeusz w piekle jako Eurydyka, Teatr Nowości

  • 1909 – Bohaterowie, Teatr Nowości (wznowienie 1913)

  • 1909 – Ptasznik z Tyrolu jako listonoszka Gaga, Teatr Nowości

  • 1909 – Piękna Helena jako Helena, Teatr Nowości

  • 1909 – Rozwódka, Teatr Nowości

  • 1910 – Manewry jesienne, Teatr Nowości

  • 1910 – Hrabia Luxemburg, Teatr Nowości

  • 1910 – Cygańska miłość, Teatr Nowości

  • 1910 – Panna z lalką, Teatr Nowości

  • 1911 – Cnotliwa Zuzanna, Teatr Nowości

  • 1911 – Wesoła wdówka, Teatr Nowości

  • 1912 – Romantyczna żona, Teatr Nowości

  • 1912 – Wróg kobiet, Teatr Nowości

  • 1912 – Czerwona dama, Teatr Nowości

  • 1913 – Ewa, Teatr Nowości

  • 1913 – Targ na dziewczęta, Teatr Nowości

  • 1915 – Córka pani Angot, Teatr Nowości

  • 1921 – Biały mazur, Teatr Nowości

  • 1922 – Jej wysokość tancerka, Teatr Nowości

  • 1923 – Bajadera, Teatr Nowości

  • 1923 – Katia tancerka, Teatr Nowości

  • 1924 – Frasquita, Teatr Nowości

  • 1925 – Orłowa, Teatr Nowości

  • 1925 – Wieszczka wód, Teatr Nowości

  • 1927 – Noc Bacchusowa, Teatr Nowości

  • 1927 – Paganini, jako księżna Lukki, Teatr Nowości

  • 1927 – Królowa, Teatr Nowości

  • 1928 – Piękność z Nowego Yorku, Teatr Nowości

  • 1928 – Tego jeszcze nie było, "Morskie Oko"

  • 1929 – Jasnowłosy Cygan, "Znicz"

  • 1929 – Boska noc, "Teatr Lucy Messal"

  • 1930 – Z Chłodnej na Nowy Świat, "Morskie Oko"

  • 1932 – Walter pod Messalką, "Wesołe Oko"

  • 1932 – Karnawał pod Messalką, "Wesoły Teatr"

  • 1933 – Prosto z mostu, "Praskie Oko"

  • 1933 – Klejnoty Pragi, "Praskie Oko"



Dyskografia (wybór) |



  • 1909 – Bohaterowie. Ty, ty moje marzenie. Aria z tejże operetki (SGR 8510) Syrena Rekord

  • 1909 – Mimi. Lustereczko. Duet z tejże operetki (SGR 8758) Syrena Rekord (duet z Wiktorią Kawecką)

  • 1909 – Łóżeczko mieć. Aria Gondy z operetki Rozwódka (SGR 8762) Syrena Rekord

  • 1910 – Rozwódka. Krok w krok. Duet z tej operetki (SGR 9076) Syrena Rekord (duet z Władysławem Szczawińskim)

  • 1911 – Lekcyjka całowania. Duet z operetki Cnotliwa Zuzanna (SGR 10855) Syrena Rekord (duet z Józefem Sendeckim)

  • 1911 – Opowiastka o cnocie. Aria z operetki Cnotliwa Zuzanna (SGR 10856) Syrena Rekord (duet z Władysławem Szczawińskim)

  • 1911 – Lucyna Messal, sopran; Józef Sendecki, tenor artyści Teatrów Warszawskich śpiew z akompaniamentem Orkiestry opery Warszawskiej (SGR 10858–10862) Syrena Rekord (duety z Cnotliwej Zuzanny)

  • 1912 – Jej adiutant. Duet z tejże operetki (SGR 12110) Syrena Rekord (duet z Józefem Redo)

  • 1912 – Jej adiutant. Niezapominajki. Walc z tejże operetki (SGR 12112) Syrena Rekord

  • 1912 – Romantyczna żona. (SGR 12157–12160) Syrena Rekord (Walce, duety i tria z tejże operetki (z Józefem Redo i Julianem Krzewińskim))

  • 1912 – Wróg kobiet. Kto żadnej nie chce znać w ogóle. Aria z tejże operetki (SGR 12522) Syrena Rekord

  • 1912 – Lucyna Messal, sopran, primadonna Operetki Warszawskiej (SGR 12593–12596) Syrena Rekord

  • 1912 – Litość miej. Pożaliej. Romans. (SGR 12607) Syrena Rekord

  • 1912 – Dzwoneczki. Kołokolcziki. Romans. (SGR 12704) Syrena Rekord

  • 1912 – Żdu tiebia, pridi skoro. Romans. (SGR 12700) Syrena Rekord

  • 1912 – Pojdiosz li ty? Romans. (SGR 12702) Syrena Rekord

  • 1918 – Piękny sen. Nie spiesz się i nie zwalniaj. Duet. (SR 510) Syrena Rekord

  • 1927 – Lucyna Messal, sopran, artystka Teatrów Warszawskich śpiew z towarzyszeniem orkiestry (SR 3215–3216) Syrena Rekord (Piosenki z rewii Tego jeszcze nie było



Przypisy |




  1. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 524. ISBN 978-83-62189-08-3.


  2. Lucyna Messal (pol.). e-teatr.pl. [dostęp 2011-09-09].


  3. KAMIENICA POD MESSALKĄ. [dostęp 2012-12-26].


  4. Witold Sadowy: Wspomnienie o Lucynie Messal (pol.). e-teatr.pl. [dostęp 2010-03-16].


  5. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.


  6. Katalog ulic i placów m.st. Warszawy. [dostęp 2015-02-15].



Bibliografia |



  • Ludwik Sempoliński: Wielcy artyści małych scen. Warszawa: Czytelnik, 1977.

  • Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy : leksykon polskiej rozrywki 1944-1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9.

  • Syrena Record : pierwsza polska wytwórnia fonograficzna = Poland's first recording company : 1904-1939. ISBN 83-917189-0-5.



Linki zewnętrzne |




  • Lucyna Messal w bazie Filmweb


  • Lucyna Messal w bazie filmpolski.pl


  • Lucyna Messal w bazie IMDb (ang.)


  • Lucyna Messal w bazie e-teatr.pl


  • 50-lecie pracy scenicznej Lucyny Messal w kronice PKF w bazie Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej









這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna