Michał Gedeon Radziwiłł
| ||
Michał Gedeon Hieronim Radziwiłł, anonimowy portret z XIX wieku | ||
Trąby | ||
Rodzina | Radziwiłł | |
Data i miejsce urodzenia | 24.09.1778 Warszawa | |
Data i miejsce śmierci | 24.05.1850 Warszawa | |
Ojciec | Michał Hieronim Radziwiłł | |
Matka | Helena Przeździecka | |
Żona | Aleksandra Stecka | |
Dzieci | z Aleksandrą Stecką: |
Michał Gedeon Hieronim Radziwiłł herbu Trąby (ur. 24 września 1778 w Warszawie, zm. 24 maja 1850 w Warszawie) – książę, generał wojsk polskich, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich. Naczelny Wódz w powstaniu listopadowym, senator-wojewoda Królestwa Polskiego (kongresowego) od 1825 roku[1], senator-kasztelan Królestwa Polskiego w 1822 roku[2], odznaczony w Księstwie Warszawskim Krzyżem Kawalerskim Orderu Virtuti Militari[3].
Życiorys |
Syn Michała Hieronima, wojewody wileńskiego, ordynata na Klecku, Nieświeżu i Ołyce oraz Heleny z Przeździeckich. Brał udział w powstaniu kościuszkowskim. W 1806 wstąpił do Legii Północnej. 18 stycznia 1807 awansował na pułkownika i objął dowództwo Legii po gen. Zajączku. Uczestniczył w kampanii 1807. 1 kwietnia 1808, po wcieleniu Legii do 5 i 6 pp Księstwa Warszawskiego, objął dowództwo 5 pp, a 11 grudnia 1811 awansował na gen. bryg. Brał udział w kampanii 1812 i 1813 znajdował się w obronie Gdańska.
W 1815 otrzymał w wianie od żony Aleksandry majątek Szpanów pod Równem na Wołyniu, który odziedziczył po nim urodzony w Szpanowie syn – Karol Andrzej Radziwiłł. Szpanów pozostał w rękach Radziwiłłów do wybuchu II wojny światowej.
W armii Królestwa Kongresowego przydzielony został do 1 dywizji piechoty jako gen. nadliczbowy i awansowany na gen. dyw.; lecz już 27 grudnia 1815 otrzymał dymisję. W 1828 roku był członkiem Sądu Sejmowego, mającego osądzić osoby oskarżone o zdradę stanu[4]. Po wybuchu powstania listopadowego powołany do Rady Administracyjnej. W powstaniu listopadowym, został 20 stycznia 1831 wybrany przez sejm na naczelnego wodza Siły Zbrojnej Narodowej; funkcję tę sprawował do 26 lutego 1831. Jako senator podpisał 25 stycznia 1831 roku akt detronizacji Mikołaja I Romanowa[5].
Po upadku powstania został zesłany do Jarosławia, gdzie był więziony przez Rosjan do 1836.
Był odznaczony Orderem Świętego Huberta[6].
Przypisy |
↑ Andrzej Biernat, Ireneusz Ihnatowicz, Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 478.
↑ Diarjusz Senatu z roku 1830–1831, wydał Stefan Pomarański, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 454.
↑ Xięga Pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830; zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku krzyżem wojskowym „Virtuti Militarii” ozdobionych, Lwów 1881, s. 47.
↑ Tadeusz Bieczyński, Sąd sejmowy 1827-1829 na przestępców stanu. Urzędowe akta, Poznań 1873, s. IX, 50.
↑ Dayarusz Sejmu z R. 1830–1831, wydał Michał Rostworowski, T. I, Kraków 1907, s. 244.
↑ Stanisław Łoza, Order domowy rycerski pw. świętego Huberta, w: Broń i Barwa, 1935, r. II, nr 3, s. 63.
Linki zewnętrzne |
Genealogia polskich rodzin arystokratycznych.
|
|
|
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0004 0936 787X
VIAF: 302762507
- WorldCat