Egftnjytyk

	; Polska; ; Ten artykuł jest częścią serii:; Ustrój i polityka; Polski; ; ; System prawny; ; ; Konstytucja; ; Ustrój polityczny; ; ; ; ; ; Władza ustawodawcza; ; ; ; Sejm RP; ; ; Posłowie VIII kadencji; ; ; ; Marszałek Sejmu:; Marek Kuchciński; ; ; ; ; ; ; Senat RP; ; ; Senatorowie IX kadencji; ; ; ; Marszałek Senatu:; Stanisław Karczewski; ; ; ; ; ; Zgromadzenie Narodowe; ; ; ; ; ; Władza wykonawcza; ; ; ; Prezydent:; Andrzej Duda; ; ; ; Prezes Rady Ministrów:; Mateusz Morawiecki; ; ; ; Rada Ministrów:; Rząd Mateusza Morawieckiego; ; ; ; ; ; ; Władza sądownicza; ; Wymiar sprawiedliwości; ; Sąd Najwyższy; ; ; Pierwszy Prezes:; Małgorzata Gersdorf; ; Naczelny Sąd Administracyjny; ; prezes: Marek Zirk-Sadowski; ; Trybunał Konstytucyjny; ; prezes: Julia Przyłębska; ; Trybunał Stanu; ; przewodniczący: Małgorzata Gersdorf; ; Krajowa Rada Sądownictwa; ; przewodniczący: Leszek Mazur; ; ; ; ; Kontrola państwowa; ; ; ; Najwyższa Izba Kontroli; Krzysztof Kwiatkowski; ; ; ; Rzecznik Praw Obywatelskich; Adam Bodnar; ; ; ; Rzecznik Praw Dziecka; Marek Michalak; ; ; ; Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji; Witold Kołodziejski; ; ; ; ; ; ; Finanse; ; ; ; Narodowy Bank Polski; Adam Glapiński; ; ; Rada Polityki Pieniężnej; ; ; ; ; ; Samorząd terytorialny; ; ; Samorząd gminny; ; Samorząd powiatowy; ; Samorząd województwa; ; Podział administracyjny Polski; ; ; ; ; ; Partie polityczne; ; ; ; Kluby parlamentarne tworzą:; ; Prawo i Sprawiedliwość; ; Platforma Obywatelska; ; ; ; ; ; Kluby i koła poselskie tworzą:; ; Kukiz’15; ; Nowoczesna; ; Polskie Stronnictwo Ludowe; ; Unia Europejskich Demokratów; ; Wolni i Solidarni; ; ; ; ; Pozostałe partie biorące udział w wyborach 2015 roku:; ; Partia Razem; ; Wolność (KORWiN); ; Sojusz Lewicy Demokratycznej; ; Unia Pracy; ; Twój Ruch; ; Polska Partia Socjalistyczna; ; Partia Zieloni; ; Samoobrona; ; Kongres Nowej Prawicy; ; ; ; ; ; ; ; ; Wybory; ; ; ; Wybory parlamentarne: 2015; ; ; ; Wybory prezydenckie: 2015; ; ; ; Wybory do PE: 2014; ; ; ; Wybory samorządowe: 2018; ; ; ; Referenda: 2015; ; ; ; ; ; ; Polityka zagraniczna; ; ; ; Ministerstwo Spraw Zagranicznych; minister: Jacek Czaputowicz; ; ; ; Ambasadorowie Polski; ; Placówki dyplomatyczne; ; Komitet ds. Europejskich; ; Parlamentarne Komisje Spraw Zagranicznych; ; Sejmowa; ; Senacka; ; ; ; ; Polski Instytut Spraw Międzynarodowych; ; ; ; ; ;
	; Portal Polska;

; ;	; Senat Rzeczypospolitej Polskiej;
	; Senat Rzeczypospolitej Polskiej;
	; ;
; Państwo;	; Polska;
Rodzaj;	izba wyższa;
Rok założenia;	1493;
	Kierownictwo;
; Marszałek Senatu;	; Stanisław Karczewski, PiS;
; Wicemarszałek Senatu;	; Adam Bielan, PiS; Bogdan Borusewicz, PO; Maria Koc, PiS ; Michał Seweryński, PiS;
	Struktura;
	; ;
Liczba członków;	100;
Stowarzyszenia polityczne;	; Partia rządząca; ; PiS (63); ; Opozycja; ; ; ; PO (29); ; ; PSL (1); ; ; niezrzeszeni; ; ; niezrzeszeni (7); ;
; Ordynacja;	; większość względna (okręgi jednomandatowe);
Ostatnie wybory;	; 25 X 2015;
	Siedziba;
	; ;
	; ul. Wiejska 6, Warszawa;
; ;	; Multimedia w Wikimedia Commons;
	; Strona internetowa;

Król Aleksander Jagiellończyk w senacie, Statut Łaskiego

Gmach Senatu (z lewej) i Sejmu RP. Warszawa, ul. Wiejska 1930

Okręgi wyborcze w wyborach do Senatu (2011)

Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.

Bierne prawo wyborcze w wyborach do Senatu RP uzyskuje się w wieku 30 lat.

Spis treści

1 Organy Senatu

2 Obecna kadencja Senatu

3 Historia Senatu
- 3.1 Senat w Królestwie Polskim
- 3.2 Senat II Rzeczypospolitej
- 3.3 Brak Senatu w PRL
- 3.4 Przywrócenie Senatu

4 Uprawnienia Senatu

5 Zobacz też

6 Pozostałe informacje

7 Przypisy

8 Linki zewnętrzne

Organy Senatu |

Konstytucyjne organy Senatu to:

Marszałek

Komisje.

Organy wprowadzone przez Regulamin Senatu:

Prezydium Senatu

Konwent Seniorów.

Obecna kadencja Senatu |

Osobny artykuł: Senat Rzeczypospolitej Polskiej IX kadencji.

Obecny skład Senatu IX kadencji został wyłoniony w wyborach 25 października 2015.

Prawo i Sprawiedliwość – 64 senatorów, Platforma Obywatelska – 33 senatorów, Niezrzeszeni – 3 senatorów.

Historia Senatu |

Senat w Królestwie Polskim |

Zobacz też: Senat (I Rzeczpospolita).

Senat RP wywodzi się z Rady królewskiej.

W I Rzeczypospolitej, od schyłku XV wieku, był wyższą izbą Sejmu. W skład Senatu I Rzeczypospolitej wchodzili biskupi katoliccy oraz, pochodzący z nominacji królewskiej, wyżsi urzędnicy państwowi (wiryliści).

Senat II Rzeczypospolitej |

Zobacz też kategorię: Senat II Rzeczypospolitej.

W II Rzeczypospolitej instytucja Senatu została (mimo sprzeciwów lewicy) przywrócona od roku 1921 w konstytucji marcowej; senatorowie byli wybierani w wyborach powszechnych – w sumie pięć razy aż do wybuchu wojny w 1939 r. Konstytucja kwietniowa z 1935 znacznie ograniczyła czynne prawo wyborcze do Senatu – przysługiwało ono niewiele ponad 100 tys. wyborców – oraz nadała Prezydentowi Rzeczypospolitej uprawnienia do mianowania jednej trzeciej senatorów.

Senat spełniał rolę izby korygującej projekty ustaw uchwalonych wcześniej przez izbę niższą – Sejm.

Brak Senatu w PRL |

W PRL, po II wojnie światowej, instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum w 1946 r., które zostało sfałszowane. Przez ponad 40 lat Sejm był jedyną izbą polskiego parlamentu aż do wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 r. Wybrano wówczas Senat I kadencji, głosowanie zakończyło się ogromnym sukcesem „Solidarności”, udało jej się wprowadzić aż 99 przedstawicieli do izby. Senat powstał na podstawie umów okrągłostołowych; ustalono, iż w każdym z województw wybieranych będzie po 2 senatorów (oprócz warszawskiego i katowickiego, w których wybierano po 3).

Przywrócenie Senatu |

Po przywróceniu Senatu w 1989 r., miejscem jego posiedzeń do maja 1991 r. była Sala Kolumnowa w Sejmie. Obecnie posiedzenia odbywają się w Sali Obrad w budynku Senatu, mieszczącym się w kompleksie parlamentarnym tuż obok budynku Sejmu.

Uchwałą z 18 grudnia 2013 Senat RP zdecydował o ustanowieniu roku 2014 Rokiem Odrodzenia Senatu^[2].

Uprawnienia Senatu |

Do kompetencji Senatu należy^[3]:

zatwierdzanie ustaw uchwalanych przez Sejm

prawo inicjatywy ustawodawczej

wyrażanie zgody na zarządzenie przez Prezydenta referendum ogólnokrajowego

wyrażanie zgody na powołanie przez Sejm:
- Prezesa Najwyższej Izby Kontroli
- Rzecznika Praw Obywatelskich
- Rzecznika Praw Dziecka
- Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych
- Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej
- Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej

podejmowanie uchwał w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania:
- Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
- Trybunału Konstytucyjnego
- Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego
- Rzecznika Praw Obywatelskich
- Rzecznika Praw Dziecka
- Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej

prawo do wystąpienia z wnioskiem do Marszałka Sejmu o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego

powoływanie 2 senatorów wchodzących w skład Krajowej Rady Sądownictwa

powoływanie 2 członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej

powoływanie 3 członków Rady Polityki Pieniężnej

powoływanie 1 członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

wraz z Sejmem uchwala ustawę o wyrażeniu zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej (2/3 głosów)

możliwość występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskami w sprawach dotyczących zgodności prawa z ustawą.

wybór ławników Sądu Najwyższego^[4].

Zobacz też |

Parlament Rzeczypospolitej Polskiej

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej

Pozostałe informacje |

Od stycznia 2014 internetowa transmisja z posiedzeń plenarnych Senatu jest uzupełniana tłumaczeniem na język migowy. Polski parlament (w 2012 takie rozwiązanie wdrożył Sejm) jest jednym z pierwszych parlamentów w Europie, które umożliwiły osobom niesłyszącym bieżące zapoznawanie się z przebiegiem swoich obrad^[5].

Przypisy |

↑ Jerzy Pietrzak: Dzieje polskiego Senatu (pol.). Senat RP, 1991 z późniejszymi zmianami. s. 4. [dostęp 2011-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013–10–23)].

↑ M.P. z 2014 r. poz. 9

↑ Rola Senatu w polskim ustroju państwowym

↑ Art. 61 § 1–3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5, ze zm.).

↑ Obrady Senatu będą tłumaczone na język migowy. W: Senat Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. senat.gov.pl. [dostęp 2014-01-20].

Linki zewnętrzne |

Strona oficjalna Senatu RP

Magdalena Narożna, Robert Stawicki (oprac.): Senat w tradycji i praktyce ustrojowej Rzeczypospolitej. Materiały z konferencji w Senacie RP 11 grudnia 2012. W: Kancelaria Senatu [on-line]. senat.gov.pl, 2013. [dostęp 2013-07-02].

[1] Jerzy Pietrzak: Dzieje polskiego Senatu (pol.). Senat RP, 1991 z późniejszymi zmianami. s. 4. [dostęp 2011-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013–10–23)].

[2] M.P. z 2014 r. poz. 9

[3] Rola Senatu w polskim ustroju państwowym

[4] Art. 61 § 1–3 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2018 r. poz. 5, ze zm.).

[5] Obrady Senatu będą tłumaczone na język migowy. W: Senat Rzeczypospolitej Polskiej [on-line]. senat.gov.pl. [dostęp 2014-01-20].

搜尋此網誌