Egftnjytyk

Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 roku
Państwo	Polska
Rodzaj	wybory parlamentarne
Data przeprowadzenia	25 września 2005
Data zarządzenia	23 maja 2005 przez: Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego[1]
Podstawa prawna	Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Ordynacja wyborcza	proporcjonalna (Sejm), większościowa (Senat)
Koszt	80 201 515 zł[2]
Głosowanie
Wyniki głosowania do Sejmu: PIS 26,99% PO 24,14% SRP 11,41% SLD 11,31% LPR 7,97% PSL 6,96% SDPL 3,89% PDE 2,45% PJKM 1,57% RP 1,05% Inne 2,25%
Wyniki głosowania do Senatu: PIS 20,76% PO 16,88% SLD 12,88% LPR 12,37% SRP 8,34% PSL 5,85% PDE 2,83% SDPL 2,37% PJKM 1,55% CENT 1,02% Inne 31,02%
Frekwencja: sejm: 40,57% senat: 40,56%
poprzednie: Wybory 2001	następne: Wybory 2007
Strona internetowa
Portal Polska

Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 odbyły się 25 września na terenie Polski oraz w 166 obwodowych komisjach ulokowanych poza krajem. Wbrew wcześniejszym spekulacjom, nie zostały one przeprowadzone razem z wyborami prezydenckimi i referendum w sprawie traktatu konstytucyjnego UE. Wybory zakończyły się zwycięstwem Prawa i Sprawiedliwości. Drugie miejsce zajęła Platforma Obywatelska. Do Sejmu po raz kolejny dostały się Samoobrona RP i Liga Polskich Rodzin i Sojusz Lewicy Demokratycznej. Po wyborach premierem został polityk Prawa i Sprawiedliwości Kazimierz Marcinkiewicz.

Termin wyborów |

Jesienny termin wyborów poparła 31 stycznia 2005 Rada Krajowa SLD. Bez poparcia tej partii nie było możliwe przyjęcie uchwały skracającej kadencję Sejmu. Zgodnie z wcześniejszym porozumieniem, które zawarli 30 grudnia 2004 prezydent Aleksander Kwaśniewski i przewodniczący SLD Józef Oleksy, wybory miały odbyć się w czerwcu 2005. Sejm nie podjął decyzji o skróceniu kadencji, więc wybory odbyły się w konstytucyjnym terminie (Sejm dotrwał do końca kadencji). 23 maja 2005 Prezydent RP zarządził wybory na 25 września 2005.

Kampania wyborcza |

Kampania przedwyborcza do parlamentu prowadzona była w sposób spokojny i nieagresywny. Wzmożoną kampanię dało się dopiero zauważyć w jej ostatnich tygodniach. Przed wyborami Prawo i Sprawiedliwość i Platforma Obywatelska wielokrotnie deklarowały chęć zawarcia koalicji (tzw. POPiS). W czasie jednej z konwencji wyborczych przewodniczący PO Donald Tusk zaatakował PiS, nakreślając różnice pomiędzy PO a tą partią, czym wprowadził Jarosława Kaczyńskiego w zdumienie. Prezes PiS powiedział: „Słuchając takich słów, mam wrażenie, że zatraciliśmy pewne poczucie wspólnoty kulturowej, która nas łączyła z Platformą”^[3]. Według Lecha Kaczyńskiego Donald Tusk odrzucił wówczas współbudowanie IV Rzeczypospolitej, a zaczął reprezentować program nazwany przez Jarosława Kaczyńskiego restauracyjnym^[4]. Politycy PiS także prowadzili wobec PO konfrontacyjną kampanię. Jacek Kurski stwierdził, że dziadek Donalda Tuska na ochotnika zgłosił się do Wehrmachtu (za co został na krótko wykluczony z tej partii)^[5]. Ponadto w spocie partii grającym na emocjach skrytykowano wizję państwa według PO, którą PiS określało jako „Polskę liberalną”, przeciwstawiając ją własnej wizji „Polski solidarnej”^[6].

Samoobrona RP prowadziła swoją kampanię pod hasłem podobnym do tego z wyborów w 2001 – Oni już byli, oni już rządzili, atakując wszystkie postsolidarnościowe i postkomunistyczne partie startujące w wyborach.

Sojusz Lewicy Demokratycznej skupił się na stworzeniu swojego wizerunku jako partii odchudzonej i zmienionej. SLD po czterech latach rządów stracił najwięcej z powodu afer w swoich kręgach, przede wszystkim Afery Rywina. Nowy przewodniczący Wojciech Olejniczak, reprezentujący młode pokolenie, w spotach starał się przyciągnąć wyborców, tłumacząc, że SLD to jedyna siła lewicowa, która ma szanse znaleźć się w nowym parlamencie.

Komitety wyborcze do Sejmu i Senatu |

Komitety, które zarejestrowały listy do Sejmu w co najmniej połowie okręgów wyborczych

	Nr listy	Komitet wyborczy	Lider		Hasła wyborcze	Kandydaci na posłów	Kandydaci na senatorów
	1	Ruch Patriotyczny*		Jan Olszewski	Czas patriotów	561[7]	9[8]
	2	Polska Partia Pracy*		Bogusław Ziętek	Pracy i chleba	672[9]	1[10]
	3	Liga Polskich Rodzin*		Marek Kotlinowski	Nadzieja dla Polski	915[11]	64[12]
	4	Partia Demokratyczna – demokraci.pl*		Władysław Frasyniuk	Polska. Do przodu, nie wstecz	712[13]	26[14]
	5	Socjaldemokracja Polska*		Marek Borowski	Wierni wyborcom, nie układom	694[15]	28[16]
	6	Prawo i Sprawiedliwość*		Jarosław Kaczyński	Dotrzymujemy słowa; Polska prawa, Polska sprawiedliwa; Rodzina, Uczciwość, Przyszłość	917[17]	51[18]
	7	Sojusz Lewicy Demokratycznej*		Wojciech Olejniczak	Zmieniając siebie, zmieniajmy Polskę	742[19]	81[20]
	8	Platforma Obywatelska RP		Donald Tusk	Pełna odpowiedzialność; Odważnie, ale z rozwagą	873[21]	51[22]
	9	Polska Partia Narodowa*		Leszek Bubel		624[23]	28[24]
	10	Polskie Stronnictwo Ludowe*		Waldemar Pawlak	Blisko ludzkich spraw; Skuteczni dla Polski	850[25]	47[26]
	12	Platforma Janusza Korwin-Mikke*		Janusz Korwin-Mikke	Tak jak Ty mamy tego dość!	560[27]	13[28]
	13	KWW – Ogólnopolska Koalicja Obywatelska*		Wojciech Kornowski		350[29]	10[30]
	15	Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej*		Andrzej Lepper	Człowiek, Rodzina, Praca, Godne życie; Partia z przyszłością; Każdy człowiek jest ważny	837[31]	54[32]

* Inne partie startujące z list danych komitetów (w wypadku KWW wszystkie partie):

• RP – Przymierze dla Polski, Ruch Katolicko-Narodowy, Ruch Odbudowy Polski, Liga Obrony Suwerenności, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (częściowo), Stronnictwo Narodowe „Patria”, ponadto nieliczni członkowie Ligi Polskich Rodzin, Partii Victoria, Organizacji Narodu Polskiego – Ligi Polskiej, partii Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość i Prawa i Sprawiedliwości
  


• PPP – Antyklerykalna Partia Postępu „Racja”, Polska Partia Ekologiczna – Zielonych, Polska Partia Socjalistyczna, Komunistyczna Partia Polski, Demokratyczna Partia Lewicy (1 członek)


• LPR – po 1 członku: Stronnictwo Polska Racja Stanu, Rodzina-Ojczyzna, Ruch Odbudowy Polski, Porozumienie Polskie
  


• PD – Inicjatywa dla Polski (większość)


• SDPL – Unia Pracy, Zieloni 2004, po 1 członku: Unia Lewicy III RP, Polskie Stronnictwo Ludowe
  


• PiS – Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe (częściowo), po 1 członku: Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość, Porozumienie Ludowo-Patriotyczne, Republikańska Partia Społeczna, Ruch Odbudowy Polski
  


• SLD Unia Lewicy III RP, Stronnictwo Gospodarcze, Ruch Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka, po 1 członku: Stronnictwo Demokratyczne, Unia Pracy
  


• PPN – Stronnictwo Narodowe
  


• PSL – po 1 członku: Polska Racja Stanu, Stronnictwo Gospodarcze
  


• PJKM – Unia Polityki Realnej, Jedność Rzemieślniczo-Kupiecka (1 członek)


• OKO – Krajowa Partia Emerytów i Rencistów, Stronnictwo Pracy (częściowo), Centrolewica Rzeczypospolitej Polskiej, Polska Unia Gospodarcza (?), po 1 członku: Polskie Stronnictwo Ludowe, Samoobrona Narodu Polskiego, Demokratyczna Partia Lewicy, Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej
  


• Samoobrona RP – po 1 członku: Demokratyczna Partia Lewicy, Stronnictwo Narodowe – Organizacja Polityczna Narodu

Komitety, które zarejestrowały listy do Sejmu w niektórych okręgach

	Nr listy	Komitet wyborczy	Lider		Hasła wyborcze	Liczba okręgów	Kandydaci na posłów	Kandydaci na senatorów
	11	Centrum*		Janusz Steinhoff		19	325[33]	14[34]
	14	Polska Konfederacja – Godność i Praca*		Adam Słomka		13	175[35]	1[36]
	16	Partia Inicjatywa RP		Zbigniew Łuczak		13	281[37]	8[38]
	17	Dom Ojczysty*		Jerzy Nowak		18	335[39]	12[40]
	18	Narodowe Odrodzenie Polski*		Adam Gmurczyk		15	183[41]	0[42]
	19	Stronnictwo Pracy		Zbigniew Wrzesiński		1	14[43]	0[44]
	19	KWW Społeczni Ratownicy		?		1	13[45]	2[46]
	19	KWW Mniejszość Niemiecka**		Henryk Kroll		1	14[47]	3[47]
	19	KWW Mniejszości Niemieckiej Śląska**		?		1	11[48]	0

* Inne partie startujące z list danych komitetów (w wypadku KWW wszystkie partie):

** Jako komitet mniejszości narodowej zwolniony z obowiązku przekraczania progu wyborczego.

Listy wyborcze w poszczególnych okręgach oraz ich liderzy |

Poniższe zestawienie zostało opracowane na podstawie danych z serwisu informacyjnego PKW^[49]

Statystyki i wyniki |

W wyborach do Sejmu na 594 listach zarejestrowanych w 41 okręgach wyborczych przez 22 komitety wyborcze znalazło się łącznie 10 661 kandydatów na posłów, w tym 2613 kobiet (24,51%) i 8848 mężczyzn (75,49%).

W wyborach do Senatu w 40 okręgach wyborczych zarejestrowanych zostało przez 108 komitetów wyborczych 623 kandydatów na senatorów, w tym 99 kobiet (15,89%) i 524 mężczyzn (84,11%).

Próg wyborczy dla partii to 5%.

Wyniki wyborów do Sejmu RP |

Wyniki wyborów do Sejmu 1991–2015

 Osobny artykuł: Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji (2005–2007).

Zwycięzcy w poszczególnych okręgach w wyborach do Sejmu RP

Komitet wyborczy[50]		Głosy			Mandaty
		Liczba	%	+/−	Liczba	+/−	%
	Prawo i Sprawiedliwość	3 185 714	26,99	17,49	155	111	33,70
	Platforma Obywatelska RP	2 849 259	24,14	11,46	133	68	28,91
	Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej	1 347 355	11,41	1,21	56	3	12,17
	Sojusz Lewicy Demokratycznej	1 335 257	11,31	29,73[a]	55	161[b]	11,96
	Liga Polskich Rodzin	940 762	7,97	0,10	34	4	7,39
	Polskie Stronnictwo Ludowe	821 656	6,96	2,02	25	17	5,43
	KWW Mniejszość Niemiecka	34 469	0,29	0,07	2		0,43
	Socjaldemokracja Polska	459 380	3,89	—	—	—	—
	Partia Demokratyczna – demokraci.pl	289 276	2,45	0,65[c]	—	—	—
	Platforma Janusza Korwin-Mikke	185 885	1,57	—	—	—	—
	Ruch Patriotyczny	124 038	1,05	—	—	—	—
	Polska Partia Pracy	91 266	0,77	0,35[d]	—	—	—
	Polska Partia Narodowa	34 127	0,29	—	—	—	—
	Dom Ojczysty	32 863	0,28	—	—	—	—
	Centrum	21 893	0,19	—	—	—	—
	KWW – Ogólnopolska Koalicja Obywatelska	16 251	0,14	—	—	—	—
	Partia Inicjatywa RP	11 914	0,10	—	—	—	—
	Polska Konfederacja – Godność i Praca	8353	0,07	—	—	—	—
	Narodowe Odrodzenie Polski	7376	0,06	—	—	—	—
	KWW Mniejszości Niemieckiej Śląska	5581	0,05	—	—	—	—
	Stronnictwo Pracy	1019	0,01	—	—	—	—
	KWW Społeczni Ratownicy	982	0,01	—	—	—	—
Ogółem		11 804 676	100,00	—	460	—	100,00
Głosy nieważne		440 227	3,60	0,39
Frekwencja		12 244 903	40,57	5,72

• 
  

  

  
  

  
  

  Rozkład mandatów
  

  
  

  
  


• 
  

  

  
  

  
  

  Zwycięskie listy w powiatach
  

  
  

  
  

Podział mandatów i rozkład procentowy poparcia w wyniku wyborów z uwzględnieniem podziału na późniejszą koalicję rządzącą w kolejności: ugrupowania rządowe, opozycja parlamentarna i pozaparlamentarna (komitety, które nie przekroczyły 1% poparcia w skali kraju potraktowano zbiorczo):

Wyniki wyborów do Senatu RP |

 Osobny artykuł: Senatorowie VI kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Zwycięzcy w poszczególnych okręgach w wyborach do Senatu RP

Rozkład mandatów

Komitet wyborczy[51]		Głosy			Mandaty
		Liczba	%	+/–	Liczba	+/–
	Prawo i Sprawiedliwość	5 020 704	20,76	—	49	—
	Platforma Obywatelska RP	4 080 497	16,88	—	34	—
	Liga Polskich Rodzin	2 990 092	12,37	8,32	7	5
	Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej	2 016 858	8,34	4,06	3	1
	Polskie Stronnictwo Ludowe	1 413 872	5,85	7,36	2	2
	KWW Macieja Płażyńskiego	151 018	0,62	—	1	—
	KWW Kazimierza Juliana Kutza	111 907	0,46	—	1	—
	KWW Bogdana Borusewicza	101 541	0,42	—	1	—
	KWW Nowy Senat 2005	46 734	0,19	—	1	—
	KWW prof. Mariana Miłka	44 900	0,19	—	1	—
	Sojusz Lewicy Demokratycznej	3 114 118	12,88	26,03[e]	—	75[f]
	Partia Demokratyczna – demokraci.pl	683 799	2,83	—	—	—
	Socjaldemokracja Polska	573 556	2,37	—	—	—
	Platforma Janusza Korwin-Mikke	375 037	1,55	—	—	—
	Centrum	246 143	1,02	—	—	—
	Ruch Patriotyczny	234 093	0,97	—	—	—
	Dom Ojczysty	181 337	0,75	—	—	—
	Polska Partia Narodowa	168 413	0,70	—	—	—
	KWW Mniejszość Niemiecka	88 875	0,37	0,14	—	—
	KWW – Ogólnopolska Koalicja Obywatelska	65 561	0,27	—	—	—
	Partia Inicjatywa RP	45 712	0,19	—	—	—
	KWW Społeczni Ratownicy	18 439	0,08	—	—	—
	Polska Partia Pracy	11 765	0,05	1,05[g]	—	—
	Polska Konfederacja – Godność i Praca	10 528	0,04	—	—	—
Pozostałe komitety wyborcze partii		138 362	0,57	—	—	—
Pozostałe komitety wyborcze wyborców		2 244 844	9,28	—	—	—
Razem		—	100,00	—	100	—
Głosy ważne		11 812 965	96,52
Głosy nieważne		426 054	3,48	0,06
Frekwencja		12 239 019	40,56	5,82

Frekwencja |

Frekwencja w wyborach według komunikatu PKW wyniosła w skali kraju 40,57%. Badanie przeprowadzone przez TNS OBOP i PBS dla TVP w ramach sondażu exit poll przewidywało całkowitą frekwencję na poziomie 40,4%.

Ważność wyborów |

Sąd Najwyższy uznał wybory za ważne. W związku z brakiem na kartach do głosowania do Senatu nazw komitetów popierających poszczególnych kandydatów Sąd Najwyższy 15 grudnia 2005 uznał karty – a tym samym wybory do Senatu w okręgu nr 27 – za nieważne^[52]. Jarosław Lasecki i Czesław Ryszka stracili swoje mandaty – był to pierwszy tego typu przypadek w wyborach parlamentarnych w III Rzeczypospolitej.

Obwody głosowania |

Prawybory |

18 września 2005, tradycyjnie we Wrześni (w województwie wielkopolskim), odbyły się prawybory parlamentarne i prezydenckie (o charakterze sondażu przedwyborczego). Zobacz: wyniki prawyborów.

Statystyki wyborów |

Statystyki kandydatów do Sejmu |

Statystyki kandydatów do Senatu |

Zobacz też |

• Sejm RP V kadencji


• Senat RP VI kadencji


• Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencji


• Senatorowie VI kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej


• POPiS

Przypisy |

Uwagi |

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. wyborów parlamentarnych w Polsce w 2005

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 roku

Linki zewnętrzne |

• Wybory parlamentarne w Polsce w 2005 w serwisie PKW

p • d • e Wybory, referenda i plebiscyty w Polsce od 1918 Prezydenckie1 1922 (I) • 1922 (II) • 1926 (I) • 1926 (II) • 1933  ¦  1947  ¦  1989  ¦  1990 • 1995 • 2000 • 2005 • 2010 • 2015 Parlamentarne 1919 • 1922 • 1928 • 1930 • 1935 • 1938  ¦  1947 • 1952 • 1957 • 1961 • 1965 • 1969 • 1972 • 1976 • 1980 • 1985  ¦  1989  ¦  1991 • 1993 • 1997 • 2001 • 2005 • 2007 • 2011 • 2015 Uzupełniające do Senatu 1989–1991  ¦  1993–1997 • 1997–2001 • 2001–2005 • 2005–2007 • 2007–2011 • 2011–2015 • 2015–2019 Do Parlamentu Europejskiego 2004 • 2009 • 2014 Do Sejmu Śląskiego (1922–1935) 1922 • 1930 (I) • 1930 (II) • 1935 Samorządowe 1933-1934 • 1938–1939  ¦  1990 • 1994 • 1998 • 2002 • 2006 • 2010 • 2014 • 2018 Do rad narodowych (1954–1988) 1954 • 1958 • 1961 • 1965 • 1969 • 1973 • 1976 • 1978 • 1980 • 1984 • 1988 Referenda, plebiscyty Plebiscyty 1919 (plan.) • 1920 • 1920/21 (plan.) • 1921 Ogólnokrajowe 1946 • 1987  ¦  1996 (I) • 1996 (II) • 1997 • 2003 • 2005 (plan.) • 2015 lokalne Referenda lokalne po 1989 Zobacz też: frekwencja wyborcza • ordynacja wyborcza • polskie okręgi wyborcze (do Sejmu, do Senatu, do Parlamentu Europejskiego) • wybory (kategoria) 1W latach 1922–1933 i w 1989 wyborów dokonywało Zgromadzenie Narodowe, w 1947 dokonał Sejm Ustawodawczy.