Inteligencja (społeczeństwo)
Inteligencja – określenie warstwy społecznej żyjącej z pracy umysłu, wykształconej ostatecznie w XIX wieku głównie ze zubożałej szlachty, ale również ze stanu mieszczańskiego, rzadziej bogatego chłopstwa i podupadłej arystokracji[potrzebny przypis]. Tradycyjnie inteligencja obejmowała nauczycieli, lekarzy, artystów, inżynierów i czasami też urzędników, obecnie – osoby zajmujące pozycje zawodowe, wymagające wyższego wykształcenia.
Spis treści
1 Pochodzenie pojęcia
2 Niuanse znaczeniowe – inteligencja a intelektualiści
3 Zobacz też
4 Przypisy
Pochodzenie pojęcia |
Pojęcie inteligencja pochodzi od wyrazu łac. intelligentia, który oznacza, najogólniej mówiąc[styl do poprawy], zdolność pojmowania natury rzeczy, jako jedną z władz poznawczych. W stosunku do klasy społecznej w języku angielskim odnosi się raczej termin intelligentsia.
Niuanse znaczeniowe – inteligencja a intelektualiści |
W ujęciu słownikowym intelektualista to osoba, którą cechuje rozwinięta inteligencja (władza rozumienia, myślenia i rozumowania), szczególna zdolność do krytycznej analizy i syntezy, bogata wiedza (erudycja) („człowiek o dużej kulturze umysłowej i osobistej”[1]); która powyższe cechy wykorzystuje do wykonywania zawodu („zajmuje się twórczą pracą umysłową”[1]); która w życiu kieruje się raczej intelektem niż emocjami („którego postawę cechuje przewaga intelektu nad emocjami”[1]). Intelektualista to zatem – w zależności od ujęcia – inaczej „erudyta”, „naukowiec”, „zimny intelektualista”.
Trzeba jednak brać także pod uwagę, że w zależności od kontekstu kulturowego i reprezentowanej opcji socjologicznej pojęcia inteligencji i intelektualistów nie muszą być synonimami.
Zobacz też |
- intelektualista
- inteligencja
- Intelligenzaktion
- klasa średnia
- wykształciuch
Przypisy |
↑ abc Słownik języka polskiego, Mieczysław Szymczak (red.), PWN, Warszawa 1981, t. I: A-K, s. 797.
Kontrola autorytatywna:
GND: 4027249-7