Egftnjytyk

Herb Larysza i jego odmiany

Larysza

Larysza II

Larysza III

Larysza IV

Larysza V

Larysza VI

Larysza VII

Larysza VIII

Larysza IX

Larysza X

Larysza (Larysa, Laryssa, Larissa, Larysz, Boryszow, Gleszyn, Gleszyna, niem. Larisch) – polski herb szlachecki. Jest to jeden z najstarszych znanych polskich herbów szlacheckich wymieniony już u Długosza.

Opis herbu |

Opis herbu z wykorzystaniem klasycznych zasad blazonowania:

W polu czerwonym dwa lemiesze srebrne.

Klejnot: trzy pióra strusie.

Labry czerwone podbite srebrem.^[3]

Bartosz Paprocki opisał herb w sposób następujący:

mają być dwa lemiesza w polu białem [4]

Opis herbu wg Kaspra Niesieckiego:

Powinny być dwa lemięsze, końcami do góry, i ostrzem na bok obrócone, w czerwonym polu, na hełmie trzy pióra strusie [5].

J.Ostrowski w podaje aż dziesięć wersji herbu^[6]:

• 
  I: W polu czerwonem – dwa lemiesze srebrne, czy kroje, czy też noże, końcem do góry ostrzem do siebie. Nad hełmem w koronie trzy pióra strusie. Labry czerwone podbite srebrem.
  

• 
  II: W polu czerwonym – kroje czy lemiesze od siebie. Odmiana poprzedniego.

• 
  III: Odmiana poprzednich niewiele różniąca się od opisu Dachnowskiego.
  

• 
  IV: W polu czerwonym dwa noże złamane do siebie. Wg herbu z kaplicy opactwa lędzkiego

• 
  V: Na tarczy ostrzew między nożami.
  

• 
  VI: W polu czerwonym – berło między sierpami. (według B.Paprockiego)

• 
  VII: Berło między sierpami. (według Siembachera)

• 
  VIII i IX: Między sierpami berło przewleczone przez koronę. (herb baronów Laryszów ze Śląska)

• 
  X: Na tarczy – winne grono. Nad hełmem w koronie trzy sierpy. Labry.
  

Wzmianki heraldyczne |

Herb Larysza z herbarza : Herby szlachty polskiej Zbigniewa Leszczyca

Jest to jeden z najstarszych polskich herbów szlacheckich, znany w średniowieczu i wymieniony przez Długosza. Pochodzenie herbu nie jest jasne, Niesiecki podaje kilka wersji powstania herbu, powołując się na inne herbarze i kroniki. Pierwsza Parisiusa wywodzi herb od starożytnych Sarmatów, którzy wzięli nazwę herbu od miasta Laryssa w Tesalii.
Według Paprockiego Piast zostawszy księciem Polan, herb ten nadał rodowi swojej matki. W innej legendzie opisuje on, że został nadany kmieciowi o imieniu Larysza, przez Bolesława Śmiałego, za zasługi w walce z Czechami. Zbigniew Leszczyc powtarza ją w Herbach szlachty polskiej:

(...)wkroczył Wratysław w 1062 r. na czele wojska do Polski. Bolesław Śmiały wyruszył mu na przeciw i spotkał kmiotka, który dwa lemiesze niósł do kowala. Zapytany o drogę, ofiarował się wojsko królewskie przez bór przeprowadzić. Po drugiej stronie lasu obozowali Czesi. Wieśniak ów, który nazywał się Larysz, przededniem zakradł się do obozu nieprzyjaciół i uprowadził konie przedniej straży, poczem Bolesław uderzył na Czechów i pobił ich na głowę. W nagrodę za usługi Polsce w tej bitwie oddane, dostał Larysz herb Larysza z rozległą posiadłością na Śląsku [7].

Paprocki twierdzi, że herb Larysza był wymieniany w dawnych dokumentach i przywilejach, wspomina o nadaniu w 1264 Jankale Laryszy tytułu hrabiego, powołując się na wpis w statucie Przyłuskiego ^[8].
Według Piekosińskiego Larysza ma pochodzenie cudzoziemskie, prawdopodobnie włoskie. Herb ten miał przynieść do Polski podskarbi królewski o przydomku Medyolański, protoplasta Madalińskich^[9]. Adam Boniecki zaś wywodzi ród Madalińskich herbu Larysza za Śląska, z miejscowości Glezyna pod Głogowem^[10].Co potwierdza polskie pochodzenie herbu. Laryszowie pod koniec XIII wieku osiedlili się w Chechle w województwie krakowskim.

Znani herbowni |

• 
  Antoni Józef Madaliński (1739-1804) - polski generał,


• 
  Piotr Mediolański - podskarbi koronny, rycerz króla Władysława Jagiełły

Zobacz też |

• herbarz


• heraldyka


• lista herbów


• 
  Herb Larysza i lista nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
  

Linki zewnętrzne |

• 
  Herb Larysza i herbowni. Herby szlachty białoruskiej (pol.)
  

Przypisy |

p • d • e Heraldyka Herby szlachecki mieszczański chłopski własny państwowy miejski korporacji fantazyjne mówiący Elementy herbu tarcza herbowa godło (figury heraldyczne, mobilia herbowe) klejnot herbowy zawój (tortillon) korona heraldyczna korona rangowa hełm heraldyczny labry płaszcz heraldyczny trzymacze heraldyczne podpory heraldyczne postument heraldyczny order herbowy dewiza herbowa zawołanie Oznaki godności świeckie kościelne Inne herbarz rola herbowa herold blazonowanie szrafowanie tynktura krzyż heraldyczny totem kamon Heraldyka według kraju heraldyka angielska heraldyka francuska (heraldyka napoleońska) heraldyka polska (heraldyka kaszubska) heraldyka szkocka heraldyka japońska Wikiprojekt Herby Portal:Heraldyka