McDonnell Douglas F-15E Strike Eagle
| ||
F-15E Strike Eagle z 494. Eskadry Myśliwskiej USAF. Dobrze widoczny charakterystyczny konforemny zbiornik paliwa. | ||
Dane podstawowe | ||
Państwo | Stany Zjednoczone | |
Producent | McDonnell Douglas, obecnie Boeing | |
Typ | myśliwiec wielozadaniowy (samolot myśliwsko-szturmowy) | |
Konstrukcja | całkowicie metalowa z elementami tytanowymi | |
Załoga | 2 (pilot i operator uzbrojenia) | |
Historia | ||
Data oblotu | 11 grudnia 1986 | |
Egzemplarze | 418 | |
Liczba wypadków • w tym katastrof | 19 | |
Dane techniczne | ||
Napęd | 2 × Pratt & Whitney F100-PW-220 lub F100-PW229 (dwuprzepływowe) | |
Wymiary | ||
Rozpiętość | 13,05 m | |
Długość | 19,43 m | |
Wysokość | 5,63 m | |
Powierzchnia nośna | 56,50 m² | |
Masa | ||
Własna | 17 010 kg | |
Osiągi | ||
Pułap | 18 288 m (60 000 stóp) | |
Zasięg | 3840 (maksymalny, z trzema dodatkowymi zbiornikami paliwa) | |
Dane operacyjne | ||
Uzbrojenie | ||
stałe: 1 × działko M61 Vulcan pociski rakietowe powietrze-powietrze i powietrze-ziemia bomby |
McDonnell Douglas F-15E Strike Eagle – amerykański myśliwiec wielozadaniowy, rozwinięcie konstrukcji F-15 Eagle. W przeciwieństwie do pierwotnych wersji F-15, które są niemal wyłącznie myśliwcami przewagi powietrznej, Strike Eagle to maszyna zdolna do prowadzenia ataków na cele naziemne, także nocą, z małej wysokości i przy dowolnych warunkach pogodowych, zachowując przy tym możliwość walki z innymi samolotami.
Spis treści
1 Historia
2 Służba
3 Opis techniczny
3.1 Uzbrojenie
3.2 Awionika
4 Użytkownicy
5 Galeria
6 Przypisy
7 Bibliografia
Historia |
Pierwsze F-15 trafiły do służby w USAF-ie w listopadzie 1974 roku. Pięć lat później na stanie Sił Powietrznych pojawiły się pierwsze F-15C i F-15D.
W 1981 roku do walki o zastąpienie F-111 Aardvarka stanęły F-16XL i F-15E. Po niemal trzech latach prób zapadła decyzja, by zamówić Strike Eagle’a, który okazał się konstrukcją tańszą i bezpieczniejszą dla załogi (dzięki dwóm silnikom), i tak w lipcu 1985 roku zaczęto montaż trzech F-15E. Pierwszy lot (maszyna o numerze seryjnym 86-0183) odbył się 11 grudnia tego samego roku w Saint Louis[1].
Pierwszy F-15E trafił do służby w 12 kwietnia 1988 roku w bazie Luke w stanie Arizona (461. Myśliwska Szkolna Eskadra Taktyczna)[2], a 30 września następnego roku maszyny te osiągnęły gotowość bojową w szeregach 336. Eskadry Myśliwskiej. Dla samych sił powietrznych USA wyprodukowano 236 maszyn[1].
Służba |
F-15E po raz pierwszy wzięły udział w walce podczas pierwszej wojny w Zatoce Perskiej[2]. W trakcie tego konfliktu F-15E odniosły jedno zwycięstwo powietrzne: 14 lutego 1991 roku strącono śmigłowiec Mi-24 za pomocą bomby GBU-10[2] Od tamtego czasu regularnie brały udział w działaniach USAF-u na Bliskim Wschodzie (operacja Southern Watch, operacja Desert Fox, operacje Provide Comfort) aż po inwazję na Irak. Wykonywały także misje bojowe nad Jugosławią i Afganistanem, a w końcu nad Libią.
Królewskie Saudyjskie Siły Powietrzne wykorzystywały swoje F-15S do ataków na rebeliantów w Jemenie od 2009 roku. Z kolei izraelskie F-15I Raam wykonywały misje bojowe w Libanie i Strefie Gazy, a także w ataku na syryjskie instalacje nuklearne w 2007 roku.
W Stanach Zjednoczonych planowane jest utrzymanie F-15E w czynnej służbie do 2035 roku.
Amerykańscy piloci żargonowo nazywają F-15E Beagle (bomb + Eagle) lub Mudhen.
Opis techniczny |
Załoga F-15E składa się z dwóch lotników: pilota (na przednim fotelu) i operatora uzbrojenia. Tylne stanowisko wyposażone jest w cztery monitory, na których wyświetlać można w dowolnej konfiguracji „ruchomą” mapę, dane z radaru, czujników podczerwieni czy systemów walki radioelektronicznej, a także dane o stanie maszyny i uzbrojenia czy o zagrożeniach i celach. Stanowisko pilota ma trzy tego typu ekrany i wyświetlacz HUD. Strike Eagle jest w stanie równocześnie atakować cele powietrzne (odpowiada za to pilot) i naziemne (operator uzbrojenia).
Napęd zapewniają dwa silniki Pratt & Whitney F100-PW-220 lub F100-PW-229. Zapas paliwa w porównaniu do F-15C znacznie powiększono dzięki zastosowaniu dwóch konforemnych (dopasowanych do kształtu kadłuba i zamontowanych wzdłuż niego) zbiorników paliwa, które mieszczą dodatkowe 2839 litrów (750 galonów) paliwa.
Uzbrojenie |
Oprócz stałego działka M61 Vulcan (zapas amunicji: 500 sztuk) F-15E może przenosić rakiety powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinder i AIM-120 AMRAAM oraz szeroki wachlarz uzbrojenia powietrze-ziemia (pociski rakietowe, bomby konwencjonalne i sterowane, w tym JDAM, Small Diameter Bomb i SLAM ER, a także bomby jądrowe B61).
Awionika |
- radar APG-70 (w 2008 roku podpisano z Boeingiem kontrakt na wymianę tych radarów na nowocześniejsze APG-82 Active Electronically Scanned Array).
LANTIRN, Litening
Użytkownicy |
Królewskie Saudyjskie Siły Powietrzne (F-15S/F-15SA)
Siły Powietrzne Izraela (F-15I Ra’am)
Siły Powietrzne Republiki Korei (F-15K Slam Eagle)
Siły Powietrzne Republiki Singapuru (F-15SG)
Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych
W czerwcu 2017 Ministerstwo Obrony Kataru poinformowało o zawarciu kontraktu na zakup 36 Boeing F-15QA[3].
Galeria |
Formacja F-15E w locie ćwiczebnym nad Karoliną Północną
F-15E od przodu. Widoczny LANTIRN, zbiorniki paliwa pod skrzydłami, pociski AIM-120 (z białą głowicą) i AIM-9. Technik pracuje przy zamontowanych pod zbiornikiem konforemnym bombach GBU-12
F-15I Ra'am Sił Powietrznych Izraela
Formacja południowokoreańskich F-15K
F-15S Królewskich Saudyjskich Sił Powietrznych
F-15SG Sił Powietrznych Republiki Singapuru
Przypisy |
↑ ab Jamie Hunter. 30 Years Of Strike Eagles. „Combat Aircraft”. March 2017. s. 37 (ang.).
↑ abc Jamie Hunter. 30 Years Of Strike Eagles. „Combat Aircraft”. March 2017. s. 38 (ang.).
↑ Katar kupił 36 F-15QA. altair.com.pl, 2017-06-15.
Bibliografia |
- Backgrounder. F-15E Strike Eagle (ang.). boeing.com. [dostęp 2012-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-03-18)].
- F-15E Strike Eagle (ang.). af.mil, 15 kwietnia 2005. [dostęp 4 lutego 2017].
- F-15I Ra’am (Thunder) (ang.). globalsecurity.org. [dostęp 2012-06-05].
- Łukasz Golowanow: Żmije, Prostytutki i Sławojki, czyli o pomysłowości amerykańskich lotników (pol.). Konflikty.pl, 2 marca 2011. [dostęp 4 lutego 2017].
|