Edward Grey
| ||
Data i miejsce urodzenia | 25 kwietnia 1862 Londyn | |
Data i miejsce śmierci | 7 września 1933 Fallodon | |
Minister spraw zagranicznych | ||
Okres | od 10 grudnia 1905 do 10 grudnia 1916 | |
Przynależność polityczna | Partia Liberalna | |
Poprzednik | lord Lansdowne | |
Następca | Arthur Balfour |
Edward Grey, 1. wicehrabia Grey of Fallodon KG (ur. 25 kwietnia 1862 w Londynie, zm. 7 września 1933 w Fallodon (pn. Anglia)), polityk brytyjski, minister spraw zagranicznych, krewny Charlesa, 2. hrabiego Grey, premiera Wielkiej Brytanii z lat 1830–1834, członek Partii Liberalnej, minister w rządach Henry’ego Campbella-Bannermana i Herberta Henry’ego Asquitha. W latach 1905–1916 kierował brytyjską dyplomacją nieprzerwanie przez dokładnie 11 lat – dłużej niż ktokolwiek inny w historii.
Był synem pułkownika George’a Henry’ego Greya i Harriet Pearson, córki Charlesa Pearsona. Wykształcenie odebrał w Temple Grove School, Winchester College oraz Balliol College na Uniwersytecie Oksfordzkim. Na studiach grał w tenisa. W 1883 r. wygrał zawody w Oksfordzie. W latach 1889, 1891, 1895, 1896 i 1898 był mistrzem Anglii. W 1884 r. został asystentem prywatnego sekretarza Hugh Childersa, Kanclerza Skarbu. W październiku 1885 r. poślubił Dorothy Widdrington.
Karierę polityczną rozpoczął w 1885 r. jako liberalny członek Izby Gmin z okręgu Berwick-upon-Tweed. W latach 1892–1895 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W roku 1905 został ministrem spraw zagranicznych, przeprowadził wzmocnienie ententy z Francją i zbliżenie do Rosji (1907). Latem 1914 r. próbował skłonić Niemcy do wycofania wojsk z Belgii[1]. Wobec niepowodzenia tych prób, opowiedział się stanowczo za realizacją zobowiązań sojuszniczych[2], czym doprowadził Wielką Brytanię do udziału w I wojnie światowej[3]. Cesarz Wilhelm II Hohenzollern uznał go potem za głównego wroga Niemiec i osobę odpowiedzialną za przekształcenie wojny w konflikt światowy.
W 1916 r. był zmuszony do usunięcia się z życia politycznego z powodu choroby oczu. Otrzymał tytuł 1. wicehrabiego Grey of Fallodon. W latach 1919–1920 był posłem brytyjskim w Waszyngtonie. W roku 1921 powrócił do polityki, jako przywódca niezawisłych liberałów i przeciwnik Lloyd George’a. Zmarł w 1933 r. Wraz z jego śmiercią wygasł tytuł parowski.
Słynął z precyzyjnego rozkładu zajęć i punktualności. Był wielkim miłośnikiem wędkarstwa i znawcą ptaków. W swojej posiadłości Fallodon stworzył rezerwat dzikiego ptactwa. Został ministrem spraw zagranicznych, choć poza słabą znajomością francuskiego nie mówił w żadnym obcym języku i niemal nie podróżował poza Wielką Brytanię. Mimo to jest uważany za jednego z najwybitniejszych polityków brytyjskich początku XX wieku. Polityczny mentor Winstona Churchilla.
Napisał pamiętniki, wyjaśniające genezę wojny światowej: Twenty-Five Years, 1892–1916 (1925).
Jest autorem znanego zdania, wypowiedzianego w sierpniu 1914 r.: „Gasną światła w całej Europie”.
Przypisy |
↑ Pierwsze ultimatum brytyjskie z 4 sierpnia 1914, Drugie ultimatum brytyjskie z 4 sierpnia 1914
↑ Anglo-francuskie Entente cordiale z 1904 i porozumienie rosyjsko-angielskie z 1907 nie zobowiązywały Wielkiej Brytanii do zbrojnego wsparcia Francji bądź Rosji, układem obronnym o wzajemnej pomocy był jedynie sojusz francusko-rosyjski z 1892. 22 listopada 1912 Grey skierował do francuskiej ambasady w Londynie pisemne oświadczenie o konieczności omówienia współdziałania między oboma rządami w razie spodziewanego zagrożenia pokoju ze strony trzeciego mocarstwa, nazajutrz ambasador Pierre Paul Cambon odpowiedział listem o zbliżonej treści.
↑ Wypowiedzenie wojny Rzeszy przez Wielką Brytanię
Linki zewnętrzne |
- 1911encyclopedia.org
- thepeerage.com
Poprzednik nowa kreacja | Wicehrabia Grey of Fallodon 1916–1933 | Następca powrót do domeny królewskiej |
Poprzednik Rufus Isaacs, 1. hrabia Reading | Brytyjski ambasador w Stanach Zjednoczonych 1919–1920 | Następca Auckland Geddes |
|
|
|
|
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
ISNI: 0000 0001 2100 2740
VIAF: 295001983, 2918151778260218130005
LCCN: n50031621
GND: 118697587
NDL: 00441699
SELIBR: 393821
BnF: 11993562c
SUDOC: 080755909
NLA: 35605017
NKC: skuk0001587
BNE: XX1254843
NTA: 067625649
BIBSYS: 90203439
CiNii: DA01704111
Open Library: OL18565A
OBIN: 33570
- WorldCat