Egftnjytyk

Wolfgang Pauli
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1900 Wiedeń
Data i miejsce śmierci	15 grudnia 1958 Zurych
Zawód	fizyk
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Wolfgang Pauli (ur. 25 kwietnia 1900 w Wiedniu, zm. 15 grudnia 1958 w Zurychu) – szwajcarski fizyk austriackiego pochodzenia, od 1928 profesor w Związkowej Wyższej Szkole Technicznej w Zurychu, po 1939 pracujący na Uniwersytecie Princeton w USA, jeden z twórców mechaniki kwantowej^[1].

Osiągnięcia naukowe |

Aby wyjaśnić doświadczalne obserwacje, postulował w 1924 roku, że elektrony muszą mieć spin.

W 1925 sformułował regułę, według której dwa elektrony (i generalnie fermiony) nie mogą znajdować się w tym samym stanie kwantowym; regułę nazwano zakazem Pauliego. Tłumaczy on między innymi systematykę widm i budowę układu okresowego pierwiastków. W 1945 za to odkrycie otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

W 1930 wysunął hipotezę istnienia neutrina (potwierdzoną eksperymentalnie przez Fredericka Reinesa i Clyde Cowana w 1956), a w 1955 stworzył prawo zachowania parzystości CPT. Trzy lata później zmarł na raka.

Wspólnie z C.G. Jungiem napisał książkę "Naturerklärung und Psyche" (1952), w której opisano tzw. synchroniczność, to jest stałe współwystępowanie zjawisk nie związanych ze sobą przyczynowo.

Upamiętnienie |

Został wyróżniony Nagrodą Nobla w roku 1945. Od roku 1953 był członkiem Royal Society. Jego imieniem nazwano krater księżycowy. Jego dorobek został upamiętniony w licznych publikacjach^[2].

Książki

• I. Duck, E.C.G. Sudarshan, Pauli and the spin-statistics theorem (River Edge, NJ, 1997).


• J. Hendry, The creation of quantum mechanics and the Bohr-Pauli dialogue (Dordrecht, 1984).


• K.V. Laurikainen, Beyond the atom : the philosophical thought of Wolfgang Pauli (Berlin, 1988).


• S. Richter, Wolfgang Pauli : Die Jahre 1918-1930. Skizzen zu einer wissenschaftlichen Biographie (Aarau, 1979).


• 
  Theoretical Physics in the Twentieth Century, a Memorial Volume to Wolfgang Pauli (New York, 1960).

Artykuły

• K. Bleuler, Wolfgang Pauli-über sein Werk und seine Ideen zu den Grundlagen der Physik, Geometry and theoretical physics (Berlin, 1991), 298-303.


• K. Bleuler, Wolfgang Pauli: his scientific work and his ideas on the foundations of physics, Geometry and theoretical physics (Berlin, 1991), 304-310.


• W. Eisenberg, M. Füting, E. Krause, Wolfgang Pauli-mehr als nur ein Klassiker der modernen Physik, Wiss. Z. Martin- Luther- Univ. Halle- Wittenberg Math.- Natur. Reihe 39 (2) (1990), 127-136.


• W. Eisenberg, Zu den Wirklichkeitsauffassungen der Physiker Wolfgang Pauli und Ludwig Boltzmann (Vergleich), in Mathematik und Wirklichkeit (1991), 47-54.


• C.P. Enz, The space, time and field concepts in Wolfgang Pauli's work, Symposium on the foundations of modern physics (Singapore, 1985), 127-145.


• C.P. Enz, Wolfgang Pauli, physicist and philosopher, Symposium on the foundations of modern physics (Singapore, 1985), 241-255.


• C.P. Enz, 50 years ago Pauli invented the neutrino, Helv. Phys. Acta 54 (3) (1981/82), 411-418.


• E.A. Giannetto, F. Pozzi, Non-separability and synchronicity : Pauli, Jung and a new historical, philosophical perspective on quantum physics, in The foundations of quantum mechanics, Lecce, 1998 (River Edge, NJ, 2000), 251-259.


• N.H. de V. Heathcote, Wolfgang Pauli, Nobel prize winners in physics, 1901-1950 (New York, 1953), 411-421.


• K.V. Laurikainen, Wolfgang Pauli's conception of reality, Symposium on the foundations of modern physics (Singapore, 1985), 209-228.


• K.V. Laurikainen, Wolfgang Pauli and the Copenhagen philosophy, Symposium on the foundations of modern physics (Singapore, 1985), 273-287.


• K.V. Laurikainen, Wolfgang Pauli and philosophy (Finnish), Arkhimedes 34 (4) (1982), 206-222.


• A. Pais, Wolfgang Ernst Pauli, in The genius of science (Oxford, 2000), 210-262.


• E.L. Schucking, Jordan, Pauli, politics, Brecht … and a variable gravitational constant, in On Einstein's path, New York, 1996 (New York, 1999), 1-14.


• M. A. Szalek, Pauli versus the Maxwell equations and the Biot-Savart law, Phys. Essays 10 (1) (1997), 95-102.


• K.von Meyenn, Pauli, Schrödinger and the conflict about the interpretation of quantum mechanics, in Symposium on the foundations of modern physics, Joensuu, 1985 (Singapore, 1985), 289-302.


• K. von Meyenn, Pauli's belief in exact symmetries, in Symmetries in physics (1600-1980), San Feliu de Guixols, 1983 (Barcelona, 1987), 329-360.

Zobacz też |

• mechanika kwantowa


• efekt Pauliego

Przypisy |

Linki zewnętrzne |

• 
  Wolfgang Pauli and Modern Physics na: ETH-Bibliothek, Zürich


• 
  Wolfgang Pauli na: science.howstuffworks.com


• 
  Pauli Archive Photos na: CERN Document Server