Ministerstwo Skarbu







Ten artykuł dotyczy ministerstwa II Rzeczypospolitej. Zobacz też: Ministerstwo Skarbu Państwa i współczesne Ministerstwo Finansów.

Ministerstwo Skarbu – aparat pomocniczy Ministra Skarbu, urząd utworzony z dniem 1 lutego 1918 r. na podstawie art. 38 dekretu Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z 3 stycznia 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1). Zgodnie z art. 25 ww. dekretu Minister Skarbu był właściwy w sprawach skarbowości państwowej oraz polityki finansowej państwa, podatków, ceł, budżetu, kredytowych, monetarnych i emisyjnych oraz nadzoru nad bankami i zakładami ubezpieczeniowymi.




Spis treści






  • 1 Powstanie


  • 2 Władze skarbowe


  • 3 Znaczenie


  • 4 Ministrowie Skarbu


    • 4.1 Ministrowie Skarbu Królestwa Polskiego


    • 4.2 Ministrowie Skarbu II RP


    • 4.3 Ministrowie Skarbu w Rządzie RP na uchodźstwie


    • 4.4 Ministrowie Skarbu w Polsce Ludowej (RP)


    • 4.5 Urzędnicy Ministerstwa Skarbu




  • 5 Bibliografia, literatura





Powstanie |


W połowie stycznia 1917 Tymczasowa Rada Stanu utworzyła Referat Skarbu, po kilku dniach przekształcony w Departament Skarbu, który miał przejąć administrację skarbową po przekazaniu przez okupantów kompetencji skarbowych w Królestwie Polskim administracji polskiej. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę działalność Ministerstwa Skarbu stopniowo objęła cały obszar formującego się państwa. 7 stycznia 1919 podporządkowano mu, obok terytorium dawnego Królestwa Polskiego – Białostockie i Podlasie, 8 kwietnia 1919 – Galicję i część Śląska Cieszyńskiego, 18 listopada 1920 – województwa wschodnie, 1 stycznia 1922 – województwo poznańskie i pomorskie, 24 marca 1922 – Wileńszczyznę (po inkorporacji Litwy Środkowej).


Przy Ministerstwie Skarbu istniały ciała opiniodawcze: Rada Finansowa, Rada Spółdzielcza, Komitet Bankowy, Rada Ubezpieczeniowa, Rada Mennicza.



Władze skarbowe |


Władzami administracji skarbowej drugiej instancji podlegającymi Ministerstwu Skarbu były: urzędy skarbowe, urzędy opłat stemplowych oraz urzędy skarbowe akcyz i monopolów państwowych.



Znaczenie |


W Ministerstwie Skarbu w wielu wypadkach wypracowywano koncepcje ogólnej polityki gospodarczej kraju, było najważniejszym, strategicznym ministerstwem gospodarczym II Rzeczypospolitej. Z tego względu funkcje ministra skarbu łączono niekiedy ze stanowiskiem premiera (Władysław Grabski) lub wicepremiera (Eugeniusz Kwiatkowski).


Jego współczesnym odpowiednikiem kompetencyjnym jest Ministerstwo Finansów.



Ministrowie Skarbu |



Ministrowie Skarbu Królestwa Polskiego |




  • Jan Kanty Steczkowski (26 XI 1917 – 27 II 1918)


  • Antoni Wieniawski (Kierownik Ministerstwa Skarbu, 27 II 1918 – 4 IV 1918)


  • Jan Kanty Steczkowski (4 IV 1918 – 23 X 1918)


  • Józef Englich (23 X 1918 – 4 XI 1918)


  • Franciszek Jossé (Kierownik Ministerstwa Skarbu, 4 XI 1918 – 18 XI 1918)



Ministrowie Skarbu II RP |




  • Władysław Byrka (kierownik, 17 XI 1918 – 16 I 1919)


  • Józef Englich (16 I 1919 – 4 IV 1919)


  • Stanisław Karpiński (4 IV 1919 – 31 VII 1919)


  • Leon Biliński (31 VII 1919 – 9 XII 1919)


  • Władysław Grabski (13 XII 1919 – 9 VI 1920, 23 VI 1920 – 24 VII 1920, 24 VII 1920 – 25 XI 1920)


  • Ignacy Weinfeld (kierownik, 25 XI 1920 – 26 XI 1920)


  • Jan Kanty Steczkowski (26 XI 1920 – 13 IX 1921)


  • Bolesław Markowski (kierownik, 19 IX 1921 – 26 IX 1921)


  • Jerzy Michalski (26 IX 1921 – 5 III 1922, 10 III 1922 – 6 VI 1922)


  • Kazimierz Zaczek (kierownik, 28 VI 1922 – 3 VII 1922)


  • Zygmunt Jastrzębski (3 VII 1922 – 31 VII 1922, 31 VII 1922 – 16 XII 1922, 16 XII 1922 – 2 I 1923)


  • Bolesław Markowski (kierownik, 2 I 1923 – 13 I 1923)


  • Władysław Grabski (13 I 1923 – 26 V 1923, 28 V 1923 – 30 VI 1923)


  • Hubert Linde (1 VII 1923 – 1 IX 1923)


  • Władysław Kucharski (1 IX 1923 – 15 XII 1923)


  • Władysław Grabski (17 XII 1923 – 13 XI 1925)


  • Jerzy Zdziechowski (20 XI 1925 – 5 V 1926, 10 V 1926 – 15 V 1926)


  • Gabriel Czechowicz (15 V 1926 – 8 VI 1926)


  • Czesław Klarner (8 VI 1926 – 24 IX 1926, 27 IX 1926 – 30 IX 1926)


  • Gabriel Czechowicz (2 X 1926 – 27 VI 1928, 27 VI 1928 – 8 III 1929)


  • Tadeusz Grodyński (8 III 1929 – 13 IV 1929)


  • Ignacy Matuszewski (kierownik, 14 IV 1929 – 29 XII 1929, 29 XII 1929 – 17 III 1930, 29 III 1930 – 23 VIII 1930, 25 VIII 1930 – 4 XII 1930) (4 XII 1930 – 26 V 1931)


  • Jan Piłsudski (27 V 1931 – 6 IX 1932)


  • Władysław Marian Zawadzki (6 IX 1932 – 9 V 1933, 10 V 1933 – 13 V 1934, 15 V 1934 – 28 III 1935, 28 III 1935 – 12 X 1935)


  • Eugeniusz Kwiatkowski (13 X 1935 – 15 V 1936, 16 V 1936 – 30 IX 1939)



Ministrowie Skarbu w Rządzie RP na uchodźstwie |




  • Adam Koc (30 IX 1939 – 9 XII 1939)


  • Henryk Strasburger (9 XII 1939 – 14 VII 1943)


  • Ludwik Grosfeld (14 VII 1943 – 24 XI 1944)


  • Jan Kwapiński (29 XI 1944 – 2 VII 1947)



Ministrowie Skarbu w Polsce Ludowej (RP) |




  • Jan Stefan Haneman (5 XII 1944 – 31 XII 1944)


  • Konstanty Dąbrowski (31 XII 1944 – 7 III 1950)



Urzędnicy Ministerstwa Skarbu |



 Z tym tematem związana jest kategoria: Urzędnicy Ministerstwa Skarbu II Rzeczypospolitej.


Bibliografia, literatura |




  • Zbigniew Landau, Ministerstwo Skarbu w: Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945, t. 1. s. 559-560, Warszawa 1981, wyd. Wiedza Powszechna, ​ISBN 83-214-0185-6​.


  • Bolesław Markowski, Administracja skarbowa w Polsce, Warszawa 1931




這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna