Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej




.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}




































Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej
Śląski Okręg Straży Granicznej

Historia

Państwo

 II Rzeczpospolita
Sformowanie

1928
Rozformowanie

1939
Tradycje
Rodowód

Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Celnej
Organizacja
Dyslokacja

Myślenice do 1929
Katowice

Formacja

Straż Graniczna
Podległość
Komendant Główny SG

Straż Graniczna w 1930.jpg

Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w latach 1928–1939.




Spis treści






  • 1 Formowanie i zmiany organizacyjne


  • 2 Służba graniczna


  • 3 Struktura organizacyjna


  • 4 Kierownicy/komendanci inspektoratu


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia





Formowanie i zmiany organizacyjne |


20 czerwca 1927 roku prezes Rady Ministrów Józef Piłsudski delegował na stanowisko naczelnego inspektora Straży Celnej płk. Stefana Pasławskiego z zadaniem gruntownej rekonstrukcji tego organu[1]. Jesienią 1927 dokonano nowego podziału terytorialnego, a minister spraw wojskowych skierował do dyspozycji komendanta SC oficerów przewidzianych do obsadzenia nowo utworzonych stanowisk inspektorów okręgowych. Utworzono pięć nowych inspektoratów okręgowych, w tym między innymi Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Celnej, z którego w prostej linii wywodzi się Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej. Kierownikiem inspektoratu mianowano mjr. Wacława Budrewicza, a siedzibą inspektoratu były Katowice[2].
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[3].
Rozkazem nr 4 z 30 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Śląskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu okręgowego[4].


Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Śląskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej na Śląski Okręg Straży Granicznej, dotychczasowy inspektorat okręgowy przemianował na komendę okręgu i wprowadził tytuł komendanta okręgu w miejsce dotychczasowego kierownika [5].


Rozkazem nr 3 z 8 września 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek na terenach Śląskiego, Zachodniomałopolskiego i Wschodniomałopolskiego okręgów Straży Granicznej, a także utworzenia nowych komisariatów i placówek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski, działając na podstawie upoważnienia Ministra Skarbu z 14 października 1938 roku zarządził utworzenie placówki II linii „Bielsko” o etacie 13 szeregowych[6].
Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma przemianował posterunek SG „Będzin” i „Zawiercie” na placówki II linii[7].
Rozkazem nr 13 z 31 lipca 1939 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i zmiany przydziałów jednostek organizacyjnych, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma wydzielił Obwód Straży Granicznej „Cieszyn” ze Ślaskiego Okręgu Straży Granicznej i przydzielił go do Zachodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej[8].



Służba graniczna |


Śląski Inspektorat Okręgowy SG do dnia 30 stycznia 1930 roku oddał Wlkp. Insp. SG pododcinek granicy podlegający komisariatowi „Panki”[9].


Rozkazem nr 3 z 31 grudnia 1938 roku w sprawach reorganizacji jednostek [...], komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił rozgraniczenie odcinków: Śląskiego i Zachodniomałopolskiego Okręgu Straży Granicznej (Komisariat Jabłonków I Komisariat Istebna) - od kamienia kol. nr 5/6 przy torze kolejowym Jabłonków Mosty, następnie mostem kolejowym na potoku Czarne, dalej potokiem tym na północ do wzgórza c. 572,3 i c. 464 przez wzgórze Kiczory-Stożej, Soszów, Wielką Czantorię[10].


Charakterystyka inspektoratu

Obszar inspektoratu dzielono ze względu na specyfikę służby na Śląsk „zielony” i Śląsk „czarny”. Zielony Śląsk w okolicach Pszczyny, Rybnika i Lublińca charakteryzował się dużą liczna pagórków, lasów i parków. Czarny Śląsk to tereny gęsto zamieszkałe, skupiska miejskie, fabryki, huty i kopalnie. Inspektorat ochraniał też granicę z Czechosłowacją na Śląsku Cieszyńskim z licznymi wzniesieniami i infrastrukturą turystyczną. Osobnym problemem było miasto Cieszyn przecięte linią graniczną na dwie części: polską i czeską. Odcinek granicy ochraniany przez Inspektorat Ślaski uznawano za najtrudniejszy. Obsługiwano 39 dróg celnych, 35 punktów przepustkowych i 133 drogi gospodarcze. W ciągu dnia przekraczało granicę około 54 000 osób. W ciągu 1931 roku wydano 369 298 kart cyrkulacyjnych, 21 000 przepustek jednorazowych, 26 000 przepustek stałych i 306 przepustek gospodarczych[11]. Na terenie województwa śląskiego indywidualne grunty rolne przecięte były granicą w 353 przypadkach. Największy przemyt odnotowywano na starej granicy rosyjsko–niemieckiej w powiecie częstochowskim i będzińskim. W południowej części województwa śląskiego najbardziej zagrożony przemytem odcinek to dawna granica niemiecko–austriacka w południowo–zachodniej części powiatu rybnickiego[12].


Sąsiednie inspektoraty



  • Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej ⇔ Małopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej


  • Wielkopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej ⇔ Zachodniomałopolski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej – po 1934



Struktura organizacyjna |


Organizacja inspektoratu w 1928[13]:



  • Komenda − Katowice


  • Inspektorat Graniczny nr 14 Lubliniec


  • Inspektorat Graniczny nr 15 Królewska Huta


  • Inspektorat Graniczny nr 16 Rybnik


  • Inspektorat Graniczny nr 17 Biała



Kierownicy/komendanci inspektoratu |



























stopień
imię i nazwisko
okres pełnienia służby
kolejne stanowisko
inspektor
Wacław Budrewicz[14]
1927 – IX 1928
do 9 pp[15]
inspektor
Wacław Szpilczyński[14][16]
1928–X 1938
komendant POSG
inspektor

Karol Bacz[14]
22 X 1938[16] – IX 1939



Przypisy |




  1. Kula 1994 ↓, s. 40.


  2. Kula 1994 ↓, s. 41.


  3. Goryński 2012 ↓, s. 226.


  4. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 24.


  5. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 125.


  6. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 130.


  7. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 173.


  8. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 180.


  9. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 69.


  10. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 136.


  11. Jednodniówka SG 1933 ↓, s. 45.


  12. Jednodniówka SG 1933 ↓, s. 46.


  13. Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 13.


  14. abc Gulczyński 2011 ↓, wstęp.


  15. Kronika komisariatu „Lipiny” ↓, s. 5.


  16. ab Kronika komisariatu „Tarnowskie Góry” ↓, s. 28.



Bibliografia |



  • Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.

  • Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.


  • Zbigniew Gulczyński. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Śląski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej”. , 2011. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej. 

  • Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].


  • Straż Graniczna 1928–1933 w V rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej. Replint. , 2011. Warszawa: Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych. 





這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

Rikitea

University of Vienna