Wirówka
Wirówka (zwana też: centryfugą) – urządzenie do rozdzielania zawiesin i emulsji, przez wprawienie w szybki ruch obrotowy, którego stałe przyspieszenie znacznie przekracza przyspieszenie ziemskie, wielokrotnie zwiększając szybkość sedymentacji.
Pierwsze wirówki osiągały prędkość 20 tysięcy obrotów na minutę (1923), współcześnie produkuje się nawet mikrowirówki, które osiągają nawet do 1 miliona obrotów na minutę. Przy milionie obrotów na minutę przyspieszenie działające na próbkę jest ok. 5 milionów razy wyższe od przyspieszenia ziemskiego.
Najczęściej spotykanym tego rodzaju urządzeń przemysłowych jest wirówka filtracyjna, w której rozdzielane cząstki są zatrzymywane na tkaninie filtracyjnej w obrotowym bębnie, natomiast ciecz jest wypychana przez otwory w jego bocznych ściankach. Do tego typu wirówek należą powszechnie występujące wirówki bębnowe w pralkach.
Najpopularniejsze typy wirówek:
wirówki mleczarskie – służą do oddzielania tłuszczu z mleka pełnego, a także do oczyszczania mleka z zanieczyszczeń mechanicznych i drobnoustrojów;- wirówki frakcjonujące – stosowane głównie w laboratoriach, służą do odwirowywania osadów i rozdzielania emulsji; przykładem wirówek tego typu jest wirówka wzbogacająca do rozdzielania izotopów uranu w czasie procesu jego wzbogacania; innym rodzajem wirówek laboratoryjnych są ultrawirówki o bardzo wysokich (powyżej 20 tysięcy obrotów na minutę) szybkościach obrotowych, które służą m.in. do odseparowywaniu ciężkich krwinek od serum lub plazmy; w ten sam sposób oddziela się cięższe i lżejsze bakterie bez zabijania ich;
- wirówki znajdujące zastosowanie w gospodarstwie domowym i w pralniach, bądź to jako osobne urządzenia, bądź to wbudowane w konstrukcję współczesnych pralek automatycznych; służą do odwirowania z wypranej odzieży nadmiaru wody, czym znacznie skracają czas potrzebny do jej wyschnięcia (w zastosowaniu tym wirówki praktycznie wyparły stosowane dawniej do tego celu wyżymaczki);
- wirówki do oddzielania soków od owoców i warzyw – tzw. sokowirówki;
wirówka przeciążeniowa.
|