Pieprz







Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Pieprz




Ten artykuł dotyczy rodzaju roślin zielnych. Zobacz też: Pieprz ziołowy i Pieprz (album).


















































Pieprz


Ilustracja
Pieprz czarny

Systematyka[1]

Domena
eukarionty

Królestwo
rośliny

Klad
rośliny naczyniowe

Klad
Euphyllophyta

Klad
rośliny nasienne

Klasa
okrytonasienne

Klad
magnoliowe

Rząd
pieprzowce

Rodzina
pieprzowate

Rodzaj
 pieprz

Nazwa systematyczna

Piper L.
Sp. Pl. 28. 1753





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons





Pieprz żuwny, betel Piper betle





Piper magnificum




Pieprz ozdobny


Pieprz (Piper L.) – rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Należą do niego liczne gatunki (według niektórych klasyfikacji ponad 700) występujące na obszarach o klimacie równikowym i zwrotnikowym. Największe znaczenie użytkowe ma pieprz czarny, z nasion którego wytwarzana jest popularna przyprawa. Jest on gatunkiem typowym[2].




Spis treści






  • 1 Morfologia i biologia


  • 2 Systematyka


  • 3 Zastosowanie


  • 4 Przypisy





Morfologia i biologia |


Są to głównie rośliny zielne (wiele jest pnączy), a także krzewy i drzewa[3]. Mają drobne kwiaty zebrane w kwiatostany, owocami są pestkowce lub jagody. Większość gatunków zawiera olejki eteryczne oraz alkaloid piperynę o ostrym, piekącym smaku[3][4]. Liście całobrzegie, ciemnozielone o kształcie od lancetowatego do sercowatego[3].



Systematyka |




Synonimy[5]



Anderssoniopiper Trel., Artanthe Miq., Chavica Miq., Discipiper Trel. & Stehlé, Lepianthes Raf., Lindeniopiper Trel., Macropiper Miq., Ottonia Spreng., Pleiostachyopiper Trel., Pleistachyopiper Trel., Pothomorphe Miq., Trianaeopiper Trel.



Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)



Rodzaj Piper należy do podrodziny Piperoideae w rodzinie pieprzowatych (Piperaceae) i jest taksonem siostrzanym dla rodzaju peperomia (Peperomia). Rodzina jest z kolei siostrzaną dla kokornakowatych (Aristolochiaceae) i wraz z nią należy do rzędu pieprzowców (Piperales), jednego z czterech w grupie magnoliowych (Magnolioidae) w obrębie okrytonasiennych.[1].



Pozycja w systemie Reveala (1999)



Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Piperopsida Bartl., podklasa pieprzowe (Piperidae Reveal), nadrząd Piperanae Reveala, rząd pieprzowce Piperales Dumort., rodzina pieprzowate (Piperaceae C. Agardh), podrodzina Piperoideae Arn., plemię Pipereae Miq., rodzaj pieprz (Piper L.)[6].



Wykaz gatunków




 Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju pieprz.


Wybrane gatunki





  • pieprz czarny (Piper nigrum L.)


  • pieprz długi (Piper longum L.)


  • pieprz gwinejski, p. Aszantów, p. czerwony (Piper guineense Schumacher & Thonn.)


  • pieprz kubeba, p. szypułkowy (Piper cubeba L. f.)


  • pieprz metystynowy, p. kawa-kawa (Piper methysticum G. Forst.)


  • pieprz ozdobny (Piper ornatum N.E. Br.)


  • pieprz żuwny, p. betelowy (Piper betel L.)



Zastosowanie |



  • Jest jedną z częściej używanych przypraw. W średniowieczu był przyprawą królów i magnatów. Płacono za niego czystym złotem. Po opłynięciu Afryki przez Portugalczyków i otwarciu drogi morskiej do Indii w końcu XV wieku, jego cena gwałtownie spadła. Obecnie pieprz na szeroką skalę uprawiany jest głównie na Archipelagu Malajskim.

  • Liście pieprzu betelowego i metystynowego są używane do żucia.

  • Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne (np. pieprz ozdobny).



Przypisy |




  1. ↑ ab Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-08-06].


  2. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-25].


  3. ↑ abc Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.


  4. ↑ Do mierzenia ostrości potraw (w tym pieprzu) wykorzystuje się m.in. skalę Scoville'a.


  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-04-25].


  6. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Piper (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].







Zobacz hasło pieprz w Wikisłowniku








-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容