Pieprz







Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Pieprz




Ten artykuł dotyczy rodzaju roślin zielnych. Zobacz też: Pieprz ziołowy i Pieprz (album).


















































Pieprz


Ilustracja
Pieprz czarny

Systematyka[1]

Domena
eukarionty

Królestwo
rośliny

Klad
rośliny naczyniowe

Klad
Euphyllophyta

Klad
rośliny nasienne

Klasa
okrytonasienne

Klad
magnoliowe

Rząd
pieprzowce

Rodzina
pieprzowate

Rodzaj
 pieprz

Nazwa systematyczna

Piper L.
Sp. Pl. 28. 1753





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons





Pieprz żuwny, betel Piper betle





Piper magnificum




Pieprz ozdobny


Pieprz (Piper L.) – rodzaj roślin z rodziny pieprzowatych (Piperaceae). Należą do niego liczne gatunki (według niektórych klasyfikacji ponad 700) występujące na obszarach o klimacie równikowym i zwrotnikowym. Największe znaczenie użytkowe ma pieprz czarny, z nasion którego wytwarzana jest popularna przyprawa. Jest on gatunkiem typowym[2].




Spis treści






  • 1 Morfologia i biologia


  • 2 Systematyka


  • 3 Zastosowanie


  • 4 Przypisy





Morfologia i biologia |


Są to głównie rośliny zielne (wiele jest pnączy), a także krzewy i drzewa[3]. Mają drobne kwiaty zebrane w kwiatostany, owocami są pestkowce lub jagody. Większość gatunków zawiera olejki eteryczne oraz alkaloid piperynę o ostrym, piekącym smaku[3][4]. Liście całobrzegie, ciemnozielone o kształcie od lancetowatego do sercowatego[3].



Systematyka |




Synonimy[5]



Anderssoniopiper Trel., Artanthe Miq., Chavica Miq., Discipiper Trel. & Stehlé, Lepianthes Raf., Lindeniopiper Trel., Macropiper Miq., Ottonia Spreng., Pleiostachyopiper Trel., Pleistachyopiper Trel., Pothomorphe Miq., Trianaeopiper Trel.



Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)



Rodzaj Piper należy do podrodziny Piperoideae w rodzinie pieprzowatych (Piperaceae) i jest taksonem siostrzanym dla rodzaju peperomia (Peperomia). Rodzina jest z kolei siostrzaną dla kokornakowatych (Aristolochiaceae) i wraz z nią należy do rzędu pieprzowców (Piperales), jednego z czterech w grupie magnoliowych (Magnolioidae) w obrębie okrytonasiennych.[1].



Pozycja w systemie Reveala (1999)



Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Piperopsida Bartl., podklasa pieprzowe (Piperidae Reveal), nadrząd Piperanae Reveala, rząd pieprzowce Piperales Dumort., rodzina pieprzowate (Piperaceae C. Agardh), podrodzina Piperoideae Arn., plemię Pipereae Miq., rodzaj pieprz (Piper L.)[6].



Wykaz gatunków




 Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju pieprz.


Wybrane gatunki





  • pieprz czarny (Piper nigrum L.)


  • pieprz długi (Piper longum L.)


  • pieprz gwinejski, p. Aszantów, p. czerwony (Piper guineense Schumacher & Thonn.)


  • pieprz kubeba, p. szypułkowy (Piper cubeba L. f.)


  • pieprz metystynowy, p. kawa-kawa (Piper methysticum G. Forst.)


  • pieprz ozdobny (Piper ornatum N.E. Br.)


  • pieprz żuwny, p. betelowy (Piper betel L.)



Zastosowanie |



  • Jest jedną z częściej używanych przypraw. W średniowieczu był przyprawą królów i magnatów. Płacono za niego czystym złotem. Po opłynięciu Afryki przez Portugalczyków i otwarciu drogi morskiej do Indii w końcu XV wieku, jego cena gwałtownie spadła. Obecnie pieprz na szeroką skalę uprawiany jest głównie na Archipelagu Malajskim.

  • Liście pieprzu betelowego i metystynowego są używane do żucia.

  • Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne (np. pieprz ozdobny).



Przypisy |




  1. ↑ ab Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-08-06].


  2. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-04-25].


  3. ↑ abc Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.


  4. ↑ Do mierzenia ostrości potraw (w tym pieprzu) wykorzystuje się m.in. skalę Scoville'a.


  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-04-25].


  6. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Piper (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-04-25].







Zobacz hasło pieprz w Wikisłowniku








-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA
閱讀完整內容

Shark

圖片
For other uses, see Shark (disambiguation). Sharks Temporal range: Ludfordian-Present, 425–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N [1] Clockwise from top left: spiny dogfish, Japanese sawshark, whale shark, great white shark, horn shark, frilled shark, scalloped hammerhead and Australian angelshark representing the orders Squaliformes, Pristiophoriformes, Orectolobiformes, Lamniformes, Heterodontiformes, Hexanchiformes, Carcharhiniformes and Squatiniformes respectively. Scientific classification Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Chondrichthyes Subclass: Elasmobranchii Infraclass: Euselachii Superorder: Selachimorpha Orders Carcharhiniformes Heterodontiformes Hexanchiformes Lamniformes Orectolobiformes Pristiophoriformes Squaliformes Squatiniformes † Cladoselachiformes † Hybodontiformes † Symmoriida † Xenacanthida (Xenacantiformes) † Elegestolepis † = extinct Synonyms Pleurotremata Sharks
閱讀完整內容

Wiciokrzew

圖片
Wiciokrzew, suchodrzew Morfologia (wiciokrzew pospolity) Systematyka [1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad astrowe Rząd szczeciowce Rodzina przewiertniowate Rodzaj wiciokrzew Nazwa systematyczna Lonicera L. Sp. Pl. 173. 1 Mai 1753 Typ nomenklatoryczny Lonicera caprifolium L. [2] Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku Kwiaty suchodrzewu pospolitego Owoce suchodrzewu pospolitego Kwiaty wiciokrzewu pomorskiego Kwiaty wiciokrzewu przewiercienia Wiciokrzew , suchodrzew ( Lonicera L.) – rodzaj roślin wieloletnich należący do rodziny przewiertniowatych ( Caprifoliaceae ). Rośliny zielne i pnące nazywane są wiciokrzewami, natomiast krzewy i niewielkie drzewa – suchodrzewami. Rodzaj liczy około 180 gatunków szeroko rozprzestrzenionych na całej półkuli północnej [3] [4]
閱讀完整內容