Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej
.mw-parser-output table.zolnierz-lotnictwo td.naglowek{color:black!important;background:#95a7b9!important}.mw-parser-output table.zolnierz-marynarka td.naglowek{color:white!important;background:#6082B6!important}.mw-parser-output table.zolnierz-lądowe td.naglowek{color:white!important;background:#556B2F!important}.mw-parser-output table.zolnierz-paramilitarny td.naglowek{color:black!important;background:#b6b3c7!important}
| ||
Historia | ||
Państwo | II Rzeczpospolita | |
Sformowanie | 1928 | |
Rozformowanie | 1939 | |
Tradycje | ||
Rodowód | Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Celnej | |
Dowódcy | ||
Ostatni | mjr Dunin-Wąsowicz | |
Organizacja | ||
Dyslokacja | Bydgoszcz | |
Formacja | Straż Graniczna |
Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej – Inspektorat Okręgowy Nr 2 Straży Granicznej, utworzony został w marcu 1928 roku. Pierwszą siedzibą był Czersk (do 1931 roku), która została później przeniesiona do Bydgoszczy (ul. Ossolińskich 7).
Spis treści
1 Formowanie i zmiany organizacyjne
2 Granice i obszar
3 Kierownicy/komendanci inspektoratu
4 Struktura organizacyjna
5 Przypisy
6 Bibliografia
Formowanie i zmiany organizacyjne |
20 czerwca 1927 roku prezes Rady Ministrów Józef Piłsudski delegował na stanowisko naczelnego inspektora Straży Celnej płk. Stefana Pasławskiego z zadaniem gruntownej rekonstrukcji tego organu[1]. Jesienią 1927 dokonano nowego podziału terytorialnego, a minister spraw wojskowych skierował do dyspozycji komendanta SC oficerów przewidzianych do obsadzenia nowo utworzonych stanowisk inspektorów okręgowych. Utworzono pięć nowych inspektoratów okręgowych, w tym między innymi Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Celnej, z którego w prostej linii wywodzi się Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej[2]. Kierownikiem inspektoratu mianowano mjr. Józefa Jończyka, a siedzibą inspektoratu był Czersk[2].
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[3].
Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski zatwierdził dyslokację, granice i strukturę inspektoratu okręgowego[4].
W styczniu 1830 roku nastąpiła reorganizacja Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego SG. Nie zmieniała ona liczebności jednostek granicznych. Pięciu inspektoratom granicznym podporządkowano 22 komisariaty, którym z kolei podlegało 114 placówek w tym 40 II linii, oraz 19 posterunków granicznych. Inspektorat ten liczył wówczas 951 oficerów i szeregowych[5].
Rozkazem nr 2 z 4 czerwca 1932 roku w sprawach reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski utworzył placówkę II linii „Toruń”[6].
Rozkazem nr 2 z 8 września 1938 roku w sprawie terminologii odnośnie władz i jednostek organizacyjnych formacji, dowódca Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski nakazał zmienić nazwę Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej na Pomorski Okręg Straży Granicznej, dotychczasowy inspektorat okręgowy przemianował na komendę okręgu i wprowadził tytuł komendanta okręgu w miejsce dotychczasowego kierownika [7].
Granice i obszar |
Pomorski Inspektorat Okręgowy Straży Granicznej obejmował odcinek granicy o długości 737 km:
- na północy granicę polsko-niemiecką do styku granicy z Mazowieckim Inspektoratem Okręgowym od m. Wielki Wełcz (wyłącznie),
- granicę z Wolnym Miastem Gdańsk i 145 km granicy morskiej
- granicę polsko-niemiecką od zachodu do styku granicy z Wielkopolskim Inspektoratem Okręgowym w m. Kalina (włącznie).
Kierownicy/komendanci inspektoratu |
stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
---|---|---|---|
major | Józef Bohusz Zonczyk[8] | 1927 - 8 XI 1928 | wykładowca w CWK w Grudziądzu |
inspektor | Wiktor Dunin-Wąsowicz[8] | XII 1928 – VIII 1937 | do Policji Państwowej |
inspektor | Karol Bacz[5] | 18 VII 1937 – 22 X 1938[9] | kierownik ŚIOSG |
nadinspektor | Wacław Szpilczyński[9] | X 1938 – |
Struktura organizacyjna |
Organizacja inspektoratu w 1928[4]:
- Komenda − Czersk
Inspektorat Graniczny nr 4 Tczew
Inspektorat Graniczny nr 5 Gdynia
Inspektorat Graniczny nr 6 Kościerzyna
Inspektorat Graniczny nr 7 Chojnice
Inspektorat Graniczny nr 8 Nakło nad Notecią
Organizacja inspektoratu w 1936:
- Inspektorat składał się z 5 Inspektoratów Granicznych, 22 komisariatów i 115 placówek.
Inspektorat Graniczny nr 4 (Tczew)
Inspektorat Graniczny nr 5 (Gdynia)
Inspektorat Graniczny nr 6 (Kościerzyna)
Inspektorat Graniczny nr 7 (Chojnice)
Inspektorat Graniczny nr 8 (Nakło)
Przypisy |
↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
↑ ab Kula 1994 ↓, s. 41.
↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
↑ ab Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 18.
↑ ab Goryński 2012 ↓, s. 240.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 83.
↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 125.
↑ ab Goryński 2012 ↓, s. 239.
↑ ab Kronika komisariatu „Tarnowskie Góry” ↓, s. 28.
Bibliografia |
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
Straż Graniczna 1928–1933 w V rocznicę objęcia służby na granicach Rzeczypospolitej. Replint. , 2011. Warszawa: Stowarzyszenie Weteranów Polskich Formacji Granicznych.
- Szkic historyczny z działalności komisariatu Straży Granicznej „Tarnowskie Góry” do 1936 roku. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- H.Dominiczak, Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów
- H.Dominiczak, Granica polsko-niemiecka 1919-1939
- S.Mańkowski, Zarys historii ochrony granicy morskiej w Polsce
- J.Prochwicz, Straż Graniczna 1928-1939
|