Egftnjytyk

Wydarzenia w Polsce |

• 
  2 stycznia – Stefan Czarniecki został hetmanem polnym koronnym.


• 
  29 stycznia-1 lutego – wojna polsko-rosyjska: armia polsko-tatarska pokonała wojska rosyjskie w bitwie pod Ochmatowem.


• 
  4 kwietnia – pożar zniszczył doszczętnie Górowo Iławeckie.


• 
  3 lipca – wojna polsko-rosyjska: mające ogromną przewagę armie rosyjskie podjęły ofensywę w Wielkim Księstwie Litewskim. Rosjanie zajęli Mińsk i spalili miasto.


• 
  19 lipca – potop szwedzki: wojska szwedzkie wkroczyły na teren Polski.


• 
  24 lipca – potop szwedzki: rozpoczęła się bitwa pod Ujściem.


• 
  25 lipca – potop szwedzki: kapitulacja pod Ujściem pospolitego ruszenia szlachty z Wielkopolski przed wojskami szwedzkimi Karola Gustawa. Początek potopu szwedzkiego.


• 
  8 sierpnia – wojna polsko-rosyjska: Rosjanie zajęli Wilno – pierwszy raz w historii miasto dostało się pod obce panowanie. Rzeź mieszkańców trwała trzy dni, a miasto płonęło przez 17 dni.


• 
  18 sierpnia – potop szwedzki: Janusz Radziwiłł i Bogusław Radziwiłł poddali Wielkie Księstwo Litewskie królowi szwedzkiemu Karolowi X Gustawowi.


• 
  2 września – potop szwedzki: zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Sobotą.


• 
  8 września – potop szwedzki: Szwedzi zajęli Warszawę.


• 
  11 września - potop szwedzki: potyczka wojsk szwedzkich i polskich pod Opocznem
  


• 
  16 września – potop szwedzki: Szwedzi pokonali armię polską pod Żarnowem, co umożliwiło im zajęcie Małopolski.


• 
  19 września – do Krakowa przybył Jan Kazimierz w towarzystwie kilku tysięcy żołnierzy oraz pospolitego ruszenia.


• 
  20 września
  
  
  
  • rada senatu, na której król i senatorowie zapewnili się o wytrwałości wobec niebezpieczeństw. Początkowo król polski Jan Kazimierz myślał o pozostaniu w mieście i obronie Krakowa, jednak pomysł ten wyperswadowali mu senatorowie.
  
  
  • potop szwedzki: rozpoczęła się bitwa pod Nowym Dworem.
  
  
  
  


• 
  24 września – nocą Jan Kazimierz opuścił Kraków, powierzając obronę miasta Stefanowi Czarnieckiemu. Marszałek wielki koronny Jerzy Lubomirski wywiózł insygnia koronacyjne i inne klejnoty Skarbca Koronnego do zamku w Lubowli na Spiszu.


• 
  25 września – potop szwedzki: wojska szwedzkie zajęły przedmieścia oraz Kazimierz i rozpoczęły oblężenie Krakowa.


• 
  29 września – wojna polsko-rosyjska: Rosjanie i Kozacy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Gródkiem Jagiellońskim.


• 
  30 września – potop szwedzki: zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Nowym Dworem.


• 
  3 października – potop szwedzki: zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Wojniczem.


• 
  4 października – II wojna północna: siły polskie pod dowództwem Krzysztofa Żegockiego zdobyły Kościan.


• 
  13 października – potop szwedzki: decyzja o kapitulacji Krakowa i zakończenie oblężenia.


• 
  17 października – potop szwedzki: formalna kapitulacja Krakowa.


• 
  19 października – potop szwedzki: wymarsz wojsk polskich z Krakowa; po południu król Karol Gustaw wjechał do zdobytego miasta.


• 
  20 października – Kiejdany: książę Janusz Radziwiłł zerwał unię Litwy z Koroną i podpisał pakt wiążący Wielkie Księstwo Litewskie ze Szwecją, za co król szwedzki zobowiązywał się odzyskać dla Litwy ziemie stracone przez nią w wojnie z Rosją (układ w Kiejdanach).


• 
  25 października – wojna polsko-rosyjska: rozpoczęło się oblężenie Lwowa.


• 
  8 listopada
  
  
  
  • potop szwedzki: wojska szwedzkie po raz pierwszy próbowały zająć klasztor na Jasnej Górze.
  
  
  • wojna polsko-rosyjska: wojska rosyjsko-kozackie po otrzymaniu okupu zakończyły oblężenie Lwowa.
  
  
  
  


• 
  10-12 listopada – wojna polsko-rosyjska: bitwa pod Jezierną.


• 
  12 listopada – potop szwedzki: zawarto układ w Ryńsku.


• 
  18 listopada – potop szwedzki: początek oblężenia twierdzy na Jasnej Górze.


• 
  20 listopada – po przegranej bitwie pod Jezierną Bohdan Chmielnicki został zmuszony do podpisania traktatu, zobowiązującego go do udzielenia pomocy Rzeczypospolitej i do zerwania ugody z Rosją.


• 
  30 listopada – król Polski Jan Kazimierz wydał uniwersał opolski wzywający naród do oporu przeciwko Szwedom.


• 
  2 grudnia – potop szwedzki: kapitulacja Torunia.


• 
  7 grudnia – potop szwedzki: chorągiew pułkownika Gabriela Wojniłłowicza odbiła Krosno.


• 
  18 grudnia – Jan II Kazimierz powrócił wraz z wiernymi sobie oddziałami do Polski z austriackiego Śląska.


• 
  20 grudnia – oblężenie Jasnej Góry: obrońcy pod wodzą Stefana Zamojskiego dokonali brawurowego wypadu z twierdzy, podczas którego zagwoździli dwa szwedzkie działa i wybili kopiących tunel olkuskich górników.


• 
  22 grudnia – potop szwedzki: wojska szwedzkie zdobyły Elbląg.


• 
  26 grudnia – potop szwedzki: zakończyła się obrona Jasnej Góry.


• 
  27 grudnia – potop szwedzki: wojska szwedzkie odstąpiły od oblężenia klasztoru na Jasnej Górze.


• 
  29 grudnia – Tyszowce: polska szlachta zawiązała konfederację tyszowiecką, skierowaną przeciw Szwedom w obronie króla Jana Kazimierza.


• 
  31 grudnia – w oblężonym przez wojska polskie zamku w Tykocinie zmarł Janusz Radziwiłł.

Wydarzenia na świecie |

• 
  5 stycznia – Go-Sai wstąpił na tron Japonii jako 111 cesarz.


• 
  25 marca – Christiaan Huygens, holenderski matematyk, fizyk oraz astronom, odkrył największy księżyc Saturna, który nazwano Tytan.


• 
  4 kwietnia – w bitwie pod Porto Farina angielska eskadra pod wodzą admirała Roberta Blake’a pokonała berberyjskich piratów.


• 
  7 kwietnia – Fabio Chigi został wybrany papieżem; przyjął imię Aleksander VII.


• 
  26 kwietnia – Holenderska Kompania Zachodnioindyjska odmówiła ostatniemu gubernatorowi Nowej Holandii (Manhattan) Peterowi Stuyvesant prawa do wykonywania kary śmierci na Żydach.


• 
  28 kwietnia – admirał Robert Blake poważnie osłabił Beja Tunisu niszcząc nabrzeżny arsenał i 9 algierskich okrętów. Pierwszy przypadek, kiedy okrętom wojennym udało się zniszczyć naziemne baterie bez konieczności wysadzania desantu.


• 
  10 maja – Anglicy rozpoczęli inwazję na hiszpańską Jamajkę, zajmując ją następnego dnia.


• 
  11 maja – admirał William Penn zajął Jamajkę. Wyspa przeszła z rąk hiszpańskich pod władanie Wielkiej Brytanii.


• 
  21 czerwca – VI wojna wenecko-turecka: zwycięstwo floty weneckiej w bitwie w Cieśninie Dardanelskiej.


• 
  27 lipca
  
  
  
  • 
    Żydzi z Nowego Amsterdamu wnieśli petycję do władz miejskich o otwarcie osobnego cmentarza żydowskiego.
  
  
  • 
    Niderlandy i Brandenburgia podpisały porozumienie pokojowe.
  
  
  
  


• 
  14 października – założono uniwersytet w Duisburgu.


• 
  7 listopada – ukazał się pierwszy numer „London Gazette”, najstarszego dziennika w Wielkiej Brytanii.

Urodzili się |

• 
  1 stycznia – Christian Thomasius, niemiecki filozof (zm. 1728)


• 
  6 stycznia – Eleonora Magdalena von Pfalz-Neuburg, księżniczka palatyńska, cesarzowa rzymsko-niemiecka, królowa Czech i Węgier (zm. 1720)


• 
  13 stycznia – Bernard de Montfaucon, benedyktyński mnich i francuski uczony, paleograf (zm. 1741)


• 
  21 stycznia – Antonio Molinari, malarz i grafik wenecki (zm. 1704)


• 
  4 maja – Bartolomeo Cristofori, włoski muzyk i twórca instrumentów muzycznych (zm. 1731)


• 
  13 maja – Papież Innocenty XIII (zm. 1724)


• 
  4 czerwca – Tomasz z Cori, włoski franciszkanin, święty katolicki (zm. 1729)


• 
  29 lipca – Fulvio Astalli, włoski kardynał (zm. 1721)


• 
  13 sierpnia – Johann Christoph Denner, niemiecki konstruktor instrumentów dętych, wynalazca klarnetu (zm. 1707)


• 
  10 września – Caspar Bartholin młodszy, duński anatom (zm. 1738)


• 
  29 września – Ferdinand Franz von Auersperg, książę ziębicki (zm. 1706)


• 
  7 października – Caspar Castner, niemiecki jezuita, matematyk (zm. 1709)


• 
  24 listopada – Karol XI, król Szwecji (zm. 1697)

• data dzienna nieznana:
  
  • 
    Zumbi, przywódca Quilombo dos Palmares, państwa zbiegłych niewolników w Brazylii (zm. 1695)
  
  

Zmarli |

• 
  1 stycznia – Jan Chryzostom Zamoyski, polski duchowny katolicki, biskup przemyski
  


• 
  7 stycznia – Innocenty X, włoski duchowny katolicki, od 1644 papież (ur. 1574)


• 
  9 maja – Karol Ferdynand Waza, biskup (ur. 1613)


• 
  7 grudnia – Krzysztof Opaliński, pisarz i polityk (ur. 1609)


• 
  31 grudnia – Janusz Radziwiłł, hetman wielki litewski, główny stronnik Szwedów na Litwie (ur. 1612)

• data dzienna nieznana:
  
  
  
  • 
    Hiacynt Przetocki SI, polski jezuita i poeta (ur. ok. 1599)
  
  
  • 
    Herman van Swanevelt, holenderski malarz, rysownik i akwaforcista barokowy (ur. ok. 1603)
  
  
  
  

Święta ruchome |

• 
  Tłusty czwartek: 4 lutego


• 
  Ostatki: 9 lutego


• 
  Popielec: 10 lutego


• 
  Niedziela Palmowa: 21 marca


• 
  Wielki Czwartek: 25 marca


• 
  Wielki Piątek: 26 marca


• 
  Wielka Sobota: 27 marca


• 
  Wielkanoc: 28 marca


• 
  Poniedziałek Wielkanocny: 29 marca


• 
  Wniebowstąpienie Pańskie: 6 maja


• 
  Zesłanie Ducha Świętego: 16 maja


• 
  Boże Ciało: 27 maja

W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem: 1655