Egftnjytyk

Ten artykuł dotyczy 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich. Zobacz też: 38 Pułk Piechoty – inne pułki piechoty z numerem 38.

38 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	25 listopada 1918
Rozformowanie	7 września 1939
Nazwa wyróżniająca	Strzelców Lwowskich
Tradycje
Święto	22 listopada
Nadanie sztandaru	2 lutego 1919
Dowódcy
Pierwszy	mjr Michał Cieński
Ostatni	ppłk dypl. Franciszek Grabowski
Działania zbrojne
wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	24 Dywizji Piechoty

Pułk walczył w składzie armii od 6 września 1939

Tablica upamiętniająca żołnierzy pułku, ustanowiona w Soborze św. Jana Chrzciciela w Przemyślu

38 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich (38 pp) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP.

Utworzony spośród listopadowych obrońców Lwowa 1918 roku.

Uczestnik walk o granice 1919 roku oraz wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku.

W okresie międzywojennym wchodził w skład 24 Dywizji Piechoty^[1].
Stacjonował w garnizonie Przemyśl^[2], w koszarach przy obecnej ulicy 29 Listopada.

Formowanie |

Pułk został zorganizowany w listopadzie 1918 roku z grup ochotniczych broniących Lwowa przed Ukraińcami.
25 listopada 1918 otrzymał nazwę 1 Pułk Strzelców Lwowskich, a następnie 8 kwietnia 1919 ostateczną nazwę 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich.

 Osobny artykuł: Organizacja pułku piechoty Wojska Polskiego II RP.

Pułk w wojnie polsko-ukraińskiej |

 Osobny artykuł: Wojna polsko-ukraińska.

Po opanowaniu Lwowa przez władze i wojska ukraińskie w listopadzie 1918, w Szkole Sienkiewicza zebrała się grupa byłych legionistów i członków POW z mjr Tatarem Trześniewskim na czele, by podjąć walkę z okupantem. Parę godzin później powstał drugi ośrodek walki w Domu Techników na ul. Issakowicza, złożony w całości z członków POW. Te dwa punkty oporu rozszerzały swój teren działania i już 1 listopada opanowały koszary „wóleckie”, zdobywając znaczną część broni i odcinając wojskom ukraińskim dostęp do głównego dworca kolejowego. 5 listopada komendant załogi Lwowa kpt. Czesław Mączyński podzielił obronę Lwowa na 5 odcinków. Trzeci z nich, który później otrzymał nazwę „grupa rtm. Pomiana”, stał się zalążkiem pułku. 22 listopada 1918 polskie oddziały walczące we Lwowie, wraz z przybyłymi na osiecz 4. i 5. pułkami piechoty Legionów pod dowództwem płk. Tokarzewskiego uwolniły Lwów od wojsk ukraińskich.

Komendant Lwowa gen. Bolesław Roja, rozkazem dziennym nr 22 z dnia 25 listopada 1918 sformował 1 i 2 pułk Strzelców Lwowskich^[3]. Z pułków tych w pierwszych dniach grudnia utworzona została „brygada lwowska” pod dowództwem ppłk. (w międzyczasie awansował) Mączyńskiego.

Ukraińcy wyrzuceni ze Lwowa przystąpili do jego oblężenia, otaczając miasto szczelnym pierścieniem. 1 pułk strzelców zorganizował obronę w rejonie Zimnej Wody, Skniłowej, Sokolnik, Kozielnik, Pohulanki i Krzywczyc. Pamiętnym dla pułku i obrony Lwowa był bój stoczony na Persenkówce 28 grudnia przez 7 i 8 kompanię pod dowództwem rtm. dr Abrahama z wielokrotnie liczniejszym wrogiem. I choć walka została przegrana, to dała czas na ściągnięcie posiłków i uniemożliwiła wkroczenie Ukraińców do miasta. Ppłk Mączyński określił to słowami: Zginęli najdzielniejsi oficerowie i żołnierze, lecz uratowali miasto^[4].

Ministerstwo Spraw Wojskowych, rozkazem Sztabu Generalnego nr 98 z 8 marca 1919, zmieniło numerację 1 pułku strzelców na 38 pułk piechoty a następnie Dziennikiem Rozkazów Wojskowych nr 39 z 8 kwietnia 1919 nadało pułkowi przydomek „Strzelcy Lwowscy”^[5].

Walki w bezpośrednich okolicach Lwowa trwały do 18 kwietnia 1919. W dniach od 28 do 30 kwietnia przeprowadzono natarcie w kierunku północno-wschodnim. Pułk wszedł w skład 5 Dywizji Piechoty gen. Władysława Jędrzejowskiego. 15 maja uderzył w kierunku na Kulików i Kościejów. W pogoni za brygadą atamana Klee (oficer niemiecki, ataman ukraiński) 27 maja zdobył Złoczów. W dalszym zwycięskim marszu 1 czerwca wkroczył do Tarnopola i zajął pozycje nad Seretem a dwa dni później obsadził dawną granicę austriacko-rosyjską. 15 czerwca wycofał się pod Olejów, gdzie stoczył jeden z najcięższych bojów. W trakcie dalszego odwrotu, pod Poczapami, udało się zatrzymać ukraińską kontrofensywę. Rankiem 28 czerwca oddziały polskie przeszły ponownie do ofensywy. Pułk atakował w kierunku na Bełżec i ponownie obsadził dawną granicę austriacko-rosyjską. Na granicy pozostał do 8 sierpnia 1919 po czym został przesunięty w okolice Tarnopola i 18 sierpnia obsadził odcinek nad Zbruczem. Na początku października przeszedł w rejon Zbaraża potem pod Tarnopol na „zimowe leże”. 6 lutego 1920, wraz z 5 DP, wyruszył w rejon Płoskirowa na front sowiecki.

Pułk w wojnie polsko-bolszewickiej |

Pułk do 28 lutego 1920 walczył o Dereźnię, Szarki i Kryniczną. Wraz z 19 pułkiem piechoty Odsieczy Lwowa, przy współdziałaniu dwóch pociągów pancernych i trzech baterii artylerii, w nocy z 16 na 17 marca rozbił 45 Dywizję Piechoty sowieckiej. Do połowy kwietnia prowadził akcje wypadowe i patrolował teren w rejonie Wołkowinc. Akcje wypadowe oddziałów polskich skutecznie sparaliżowały ofensywę sowiecką na Płoskirów. 28 kwietnia pułk został podporządkowany dowódcy 12 Dywizji Piechoty. Atakował w kierunku na Meżyrów, zajął Żmerynkę i ponownie wszedł w skład 5 DP. Wobec rozbicia południowego frontu sowieckiego, armia rosyjska przeszła do ofensywy na froncie północnym. W celu zatrzymania tej ofensywy została sformowania polska Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Dla jej wzmocnienia została w ten rejon przerzucona IX Brygada Piechoty w składzie 38. i 39. pułki piechoty Strzelców Lwowskich oraz III bat. 40 pułku piechoty Dzieci Lwowskich.
38 pp znalazł się w odwodzie armii. Zajął odcinek nad jeziorami Dołgoje i Świada, w okolicach miejscowości Ziabki, broniąc przejście między jeziorami. 4 lipca 1920 dywizje sowieckie złamały pozycje obronne oddziałów polskich w tym rejonie. Dwa dni potem pułk stacza walkę pod Szczerbami i w marszu odwrotowym kieruje się na Głębokie a dalej na Duniłowicze, Wilejkę, Mołodeczno i Bogdanowo.

Wobec poniesionych strat w czasie odwrotu, dowódca 5 DP gen. Jędrzejewski, z pozostałych sprawnych żołnierzy utworzył „Oddział IX Brygady” pod dowództwem mjr. Łukawskiego. Oddział ten toczył jeszcze walki nad Niemnem i zwycięski bój pod Wołpą. Po walkach pułk liczący zaledwie „60 bagnetów” został skierowany do Małkini a stamtąd koleją do Lwowa w celu reorganizacji. Został skoszarowany w Brzuchowicach pod Lwowem i w ciągu zaledwie dwóch tygodni odzyskał zdolność bojową.

6 sierpnia Naczelny Wódz Józef Piłsudski postanowił, że na froncie południowo-wschodnim siły polskie będą tylko osłaniać Lwów i zagłębie naftowe^[6]. W związku z tym, 18 sierpnia, 38 pp został przesunięty na linię Bugu, w lukę między frontami środkowym i południowym. Ponieważ wojska sowieckie, po przekroczeniu Bugu, zajęły Sokal – pułk został skierowany w rejon tego miasta. 13 sierpnia zdobył miasto i wyrzucił wojska sowieckie na wschodni brzeg Bugu. W następnych dniach walczył, osłaniając Lwów, na linii Kamionka Strumiłowa – Sokal – Hrubieszów, staczając krwawe boje pod Krystynopolem, Mostami Wielkimi i Dzibułkami. Armia Konna Budionnego, która nie była w stanie zdobyć Lwowa, przesunęła się w kierunku Zamościa. Pułk został przemieszczony pod Bełz i wypadami nękał wojska nieprzyjaciela. 10 września został przetransportowany do Kamionki Strumiłowej.

W połowie września 1920 rozpoczęła się ofensywa polska na froncie południowo-wschodnim. Rozbite wojska sowieckie wycofywały się na wschód przed frontem 6 armii. Pułk ścigał wroga na trasie: Kamionka Strumiłowa – Busk – Brody – Radziwiłłów – Krzemieniec – Łanowce do Teofipola. 17 października stoczył pod Nowokonstantynowem ostatni bój w tej wojnie.

Do 15 grudnia pozostawał na linii demarkacyjnej: Zbaraż – Wiśniowiec – Oleksiniec, po czym pomaszerował do Przemyśla i pozostał tam do września 1939.

Pułk w okresie pokoju |

W okresie międzywojennym 38 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr X^[7] w garnizonie Przemyśl, w koszarach przy obecnej ulicy 29 Listopada. Wchodził w skład 24 Dywizji Piechoty^[7].

20 czerwca 1923 Minister Spraw Wojskowych przeniósł podpułkownika Alojzego Łukawskiego do rezerwy oficerów sztabowych DOK VI, a na stanowisko dowódcy pułku wyznaczył podpułkownika Romualda Kohutnickiego^[8]. Z dniem 15 września 1923 podpułkownik Kohutnicki został przeniesiony do 15 Pułku Piechoty „Wilków” w Dęblinie na stanowisko dowódcy pułku^[9]. Od września 1923 do marca 1924 obowiązki dowódcy pełnił podpułkownik Stanisław Jaxa-Rożen. 20 marca 1924 Minister Spraw Wojskowych przeniósł pełniącego obowiązki dowódcy 54 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Tarnopolu, podpułkownika Romualda Kwiatkowskiego do 38 pp na stanowisko dowódcy^[10]. 3 maja 1926 podpułkownik Kwiatkowski awansował na pułkownika^[11].

21 sierpnia 1926 Minister Spraw Wojskowych przeniósł pełniącego obowiązki dowódcy jednostki, pułkownika Romualda Kwiatkowskiego do Dowództwa 20 Dywizji Piechoty w Słonimiu na stanowisko oficera sztabowego Przysposobienia Wojskowego, a na stanowisko dowódcy oddziału wyznaczył podpułkownika Wacława Biernackiego^[12].

 Osobny artykuł: Święta wojskowe w Polsce.

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 22 listopada, jako datę święta pułkowego^[13]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę uwolnienia Lwowa od Ukraińców oraz dla uczczenia pamięci bohaterów poległych w obronie Lwowa^[14].

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 38 pułk piechoty zaliczony został do typu I pułków piechoty (tzw. „normalnych”). W każdym roku otrzymywał około 610 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 56 oficerów oraz 1500 podoficerów i szeregowców. W okresie zimowym posiadał batalion starszego rocznika, batalion szkolny i skadrowany, w okresie letnim zaś batalion starszego rocznika i dwa bataliony poborowych^[15]. Po wprowadzeniu w 1930 nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb batalionu Korpusu Ochrony Pogranicza^[16].

W czerwcu 1931 Minister Spraw Wojskowych zwolnił pułkownika Wacława Biernackiego ze stanowiska dowódcy pułku i przeniósł w stan nieczynny, a na jego miejsce wyznaczył podpułkownika Tadeusza Majewskiego^[17].

Walki w kampanii wrześniowej 1939 |

 Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.

W kampanii wrześniowej 1939 pułk walczył w składzie 24 Dywizji Piechoty, która od 2 września 1939 wchodziła w skład Armii „Karpaty”.

5 września 1939 pułk zajął pozycje obronne nad Dunajcem na południowy wschód od Zakliczyna, gdzie następnego dnia odpierał szereg ataków niemieckich. Następnie rozpoczął odwrót. 7 września został rozbity i rozproszony w rejonie Tuchowa. Dowódca pułku opuścił wtedy oddziały i udał się do dowództwa dywizji gdzie pozostał do końca wojny.

Pozostali po rozbiciu pułku żołnierze weszli w skład sformowanych batalionów zbiorczych dowodzonych przez mjr. Józefa Böhma i mjr. Brunona Rolkego, wchodzących w skład zbiorczego pułku ppłka Władysława Ziętkiewicza.

10 września batalion mjr. Rolkego poniósł ciężkie straty w walkach pod Birczą, a 14 września batalion mjr. Böhma toczył ciężkie walki pod Boratyczami.

Od 15 września 1939 bataliony w składzie zbiorczego pułku toczyły walki obronne pod Kertyną. 18 września w rejonie Rzęsnej Ruskiej podjęły nieudaną próbę przebicia się do oblężonego Lwowa. Następną próbę podjęto 19 września z kierunku Hołoska. Również ta próba zakończyła się niepowodzeniem. Były to ostatnie walki żołnierzy 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich.

Odtworzenie pułku w ramach AK |

W ramach Armii Krajowej pułk został odtworzony w Podokręgu Rzeszów i wchodził w skład 22 Dywizja Piechoty AK „Jarosławskiej”.

• Adiutant Kedywu Podokręg Rzeszów AK – Stanisław Dąbrowa-Kostka, 38 pułk piechoty i 39 pułk piechoty Inspektoratu Podkarpacie (Sanok -Jasło -Krosno OP-15 -Brzozów) AK w czasie Akcji Burza

• mjr Stefan Wincenty Rutkowski, Haszysz- dca Inspektoratu Podkarpacie (Sanok -Jasło – Krosno -Brzozów) AK w czasie Akcji Burza.

Strzelcy lwowscy |

Dowódcy pułku

• kpt. Korwin Łodziński (1-5 XI 1918)


• mjr Michał Cieński (6 XI 1918 – 1 VII 1919)


• płk Witold Rylski (10 VII – 1 X 1919)


• mjr Karol Baczyński (wz. 2-17 X 1920)


• płk Konstanty Oświęcimski (18 X – 9 XII 1919)


• płk Stanisław Palle (9 XII 1919 – V 1920)


• ppłk piech. Alojzy Łukawski (5 V 1920 – VI 1923 → Rezerwa Oficerów Sztabowych DOK VI^[18][19])


• ppłk piech. Romuald Kohutnicki (VI^[18] - 15 IX 1923 → dowódca 15 pp^[20])


• płk piech. Stanisław Jaxa-Rożen (p.o. IX 1923 - III 1924)


• ppłk / płk piech. Romuald Kwiatkowski (III 1924^[21] - VIII 1926 → oficer sztabowy PW 20 DP^[22])


• ppłk / płk piech. Wacław Kostek-Biernacki (VIII 1926^[23] - VI 1931^[24])


• ppłk / płk piech. Kazimierz Tadeusz Majewski (VI 1931^[25] - 8 V 1939 → dowódca Pomorskiej Brygady ON)


• ppłk dypl. Franciszek Grabowski (9 V - 10 IX 1939)


• ppłk piech. Władysław Ziętkiewicz (11-20 IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 roku – I zastępca dowódcy)

• ppłk piech. Stanisław Jaxa-Rożen (22 VII 1922 - 5 VIII 1924 → dowódca 50 pp)


• ppłk piech. Wilhelm Zwonarz (1924 - 5 V 1927 → praktyka poborowa w PKU Stanisławów)


• ppłk piech. Kazimierz Brożek (5 V 1927 - 28 I 1931 → dowódca 20 pp)


• ppłk piech. Wacław Malinowski (od 28 I 1931^[26])

Kwatermistrzowie (od 1938 roku – II zastępca dowódcy)

• mjr piech. Kazimierz Walczak (p.o. 1923)


• mjr piech. Jan Korpak (1928)

Oficerowie pułku

• mjr SG Jan Duch dowódca II baonu (IX 1926 – IV 1928)


• mjr Leopold Gebel (dowódca batalionu)


• ppłk dr lek. Tadeusz Kolasiński (starszy lekarz pułku w 1923)


• mjr SG Zbigniew Osostowicz (nadetatowy)


• kpt. piech. Kazimierz Rolewicz
  


• ppłk SG Tadeusz Różycki-Kołodziejczyk (nadetatowy)


• por. Paweł Staroń
  


• mjr Stanisław Stawarz do 1932 dowódca batalionu


• płk Eugeniusz Stecz (nadetatowy)


• kpt. Zdzisław Trześniowski (dowódca batalionu w 1918)


• por. Jakub Wajda (1925 - 1926)


• kpt Władysław Welz
  

Obsada personalna w 1939 roku |

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku^[27][a]:

• dowódca pułku – płk Kazimierz Tadeusz Majewski
  


• I zastępca dowódcy – ppłk dypl. Tadeusz Zdzisław Jakubowski


• adiutant – mjr Michał Kaseja
  


• starszy lekarz – kpt. dr Julian Rogowski


• młodszy lekarz – ppor. lek. Marian Feliks Natkański


• II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Józef II Wasilewski


• oficer mobilizacyjny – kpt. adm. (piech.) Wincenty Dąbrowski


• zastępca oficera mobilizacyjnego – kpt. Józef Marian Ostrowski


• oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Grzegorz Sołtys


• oficer gospodarczy – kpt. int. Edward Antoni Słowik


• oficer żywnościowy – chor. Teofil Dołhan


• dowódca kompanii gospodarczej i oficer taborowy – kpt. tab. Józef Zdzisław Malinowski


• kapelmistrz – kpt. adm. (kapelm.) Ludwik Holdenmayer


• dowódca plutonu łączności – por. Kazimierz Józef Schäffer


• dowódca plutonu pionierów – kpt. Adam Mateusz Śniecikowski


• dowódca plutonu artylerii piechoty – kpt. art. Karol Jedynak


• dowódca plutonu ppanc. – ppor. Edward Teodor Krasny


• dowódca oddziału zwiadu – por. Stanisław Miezin

I batalion

• dowódca batalionu – mjr Józef Jazienicki


• dowódca 1 kompanii – kpt. Tadeusz Jan Lisowski


• dowódca plutonu – por. Franciszek Bidny


• dowódca plutonu – ppor. Juliusz Rudolf Malicki


• dowódca 2 kompanii – por. Mikołaj Walczak


• dowódca plutonu – ppor. Edward Jan Przybyłowicz


• dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Romuald Emil Beltrani


• dowódca 3 kompanii – kpt. Stanisław IV Głowacki


• dowódca plutonu – por. Jan Władysław Nowak


• dowódca plutonu – ppor. Franciszek Bielec


• dowódca plutonu – ppor. Marian Stefan Rogulski


• dowódca 1 kompanii km – kpt. Roman Ignacy Dobromil Homan


• dowódca plutonu – por. Eugeniusz Nowak


• dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kazimierz Banach

II batalion

• dowódca batalionu – mjr Tadeusz Żarek


• dowódca 4 kompanii – kpt. Tadeusz Bronisław Bieńkowski
  


• dowódca plutonu – ppor. Jan Harwanko


• dowódca 5 kompanii – kpt. Józef Nosalik


• dowódca plutonu – por. Władysław Wojda


• dowódca 6 kompanii – por. Kazimierz Dzik


• dowódca plutonu – ppor. Ryszard Karol Oleksik


• dowódca 2 kompanii km – kpt. Władysław Świątkowski


• dowódca plutonu – por. Zdzisław Bronisław Pieniążek

III batalion

• dowódca batalionu – mjr Józef Böhm


• dowódca 7 kompanii – kpt. Władysław Zdzisław Wasiewicz


• dowódca plutonu – por. Aleksander Edward Rogóż


• dowódca 8 kompanii – por. Józef Franciszek Stogiera


• dowódca plutonu – ppor. Henryk Wiwala


• dowódca 9 kompanii – kpt. Filip Benicjusz Jan Tymowicz


• dowódca plutonu – ppor. Antoni Edward Sochacki


• dowódca plutonu – ppor. Krystyn Marian Stanisław Więckowski


• dowódca 3 kompanii km – kpt. Michał Krzysik


• dowódca plutonu – por. Tadeusz Tomasz Nowakowski


• dowódca plutonu – ppor. Piotr Michał Kórek


• na kursie – por. Maciej Kozubal

38 obwód przysposobienia wojskowego „Przemyśl”

• kmdt obwodowy PW – kpt. piech. Mikołaj Moroz^[b]
  


• kmdt miejski PW Przemyśl – kpt. piech. Władysław Józef Witrylak(*)


• kmdt powiatowy PW Przemyśl – por. kontr. piech. Marian Adolf Kołek


• kmdt powiatowy PW Mościska – kpt. piech. Tadeusz Józef Gubowski(*)


• kmdt powiatowy PW Dobromil – kpt. piech. Piotr Płocharz(*)

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku |

Dowództwo

• dowódca pułku – ppłk dypl. Franciszek Grabowski (do 10 IX); od 11 IX – ppłk Władysław Ziętkiewicz
  


• I adiutant – kpt. Stanisław Głowacki


• II adiutant – por. Mikołaj Walczak


• oficer łączności – por. Kazimierz Józef Szäffer


• kwatermistrz – mjr Józef II Wasilewski


• oficer płatnik – st. sierż. Władysław Puk


• oficer żywnościowy – chor. Teofil Dołhan


• naczelny lekarz – kpt. lek. dr Julian Rogowski


• kapelmistrz – kpt. Ludwik Holdenmayer †19 IX 1939 Hołosko


• szef kancelarii – sierż. Adam Herembeszta


• dowódca kompanii gospodarczej – kpt. Zdzisław Malinowski


• zastępca dowódcy kompanii – ppor. rez. Alfred Królikowski

I batalion

• dowódca I batalionu – mjr Józef Jazienicki


• adiutant – NN


• lekarz – ppor. rez. lek. Stanisław Zausner


• szef batalionu – st. sierż. Mieczysław Wojciechowski


• dowódca 1 kompanii strzeleckiej – ppor. Jan Harwanko


• dowódca I plutonu – ppor. rez. Konstanty Mazur


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – plut. pchor. rez. Bogumił Jędruch


• szef kompanii – st. sierż. Władysław Klamka


• dowódca 2 kompanii strzeleckiej – kpt. Władysław Świątkowski


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• szef kompanii – NN


• dowódca 3 kompanii strzeleckiej – por. Władysław Wojda


• dowódca I plutonu – ppor. rez. Konstanty Mazur


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – ppor. rez. Ludwik Sobień


• szef kompanii – st. sierż. Mikołaj Krajewski


• dowódca 1 kompanii karabinów maszynowych – kpt. Adam Mateusz Śniecikowski


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• dowódca plutonu taczanek – NN


• dowódca plutonu moździerzy – NN


• szef kompanii – st. sierż. Michał Siedlecki †6 IX 1939 Wróblowice

II batalion

• dowódca II batalionu – mjr Brunon Rolke
  


• adiutant – NN


• lekarz – ppor. rez. lek. dr Leon Rachwał


• szef batalionu – st. sierż. Franciszek Gadzała


• dowódca 4 kompanii strzeleckiej – por. Eugeniusz Nowak


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• szef kompanii – NN


• dowódca 5 kompanii strzeleckiej – kpt. Józef Nosalik


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – ppor. rez. Kazimierz Chudek


• szef kompanii – sierż. Wojciech Mazek


• dowódca 6 kompanii strzeleckiej – ppor. Henryk Wiwała


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – ppor. rez. Jerzy Kucharski


• dowódca III plutonu – NN


• szef kompanii – NN


• dowódca 2 kompanii karabinów maszynowych – ppor. Marian Stefan Rogulski


• dowódca I plutonu – ppor. rez. inż. Olgierd Tadeusz Giedroyć


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• dowódca plutonu taczanek – ppor. rez. Tadeusz Romanowski


• dowódca plutonu moździerzy – NN


• szef kompanii – NN

III batalion

• dowódca III batalionu – mjr Józef Böhm


• adiutant – NN


• lekarz – NN


• szef batalionu – plut. Edward Płatkowski


• dowódca 7 kompanii strzeleckiej – por. Zdzisław Bronisław Pieniążek


• dowódca I plutonu – ppor. rez. Sylwester Henryk Dulęba


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• szef kompanii – NN


• dowódca 8 kompanii strzeleckiej – ppor. Edward Krasny


• dowódca I plutonu – ppor. rez. Eugeniusz Żerlak


• dowódca II plutonu – sierż. pchor. rez. Wróbliczek


• dowódca III plutonu – sierż. pchor. Zbigniew Michał Stadnicki


• szef kompanii – st. sierż. Stanisław Tokarz


• dowódca 9 kompanii strzeleckiej – kpt. Filip Benicjusz Tymowicz


• dowódca I plutonu – NN


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• szef kompanii – sierż. Władysław Dubiel


• dowódca 3 kompanii karabinów maszynowych – kpt. Michał Krzysik †18 IX 1030 Rzęsna Ruska


• dowódca I plutonu – ppor. rez. Henryk Ignacy Wańczycki †17 IX 1939 Lasy Janowskie


• dowódca II plutonu – NN


• dowódca III plutonu – NN


• dowódca plutonu taczanek – NN


• dowódca plutonu moździerzy – NN


• szef kompanii – st. sierż. Jakub Jaronik

Pododdziały specjalne

• dowódca kompanii zwiadu – por. Stanisław Miezin


• dowódca plutonu kolarzy – NN


• dowódca plutonu konnego – wachm. Wojciech Cisek


• dowódca kompanii przeciwpancernej – por. Tadeusz Nowakowski


• zastępca dowódcy kompanii – ppor. rez. Władysław Rogoziński


• dowódca plutonu – sierż. Józef Krupa


• dowódca plutonu artylerii piechoty – kpt. Karol Jedynak


• szef plutonu – sierż. Jan Klich


• dowódca plutonu pionierów – por. Józef Franciszek Stogiera


• dowódca plutonu przeciwgazowego – por. Aleksander Rogóż †17 IX 1939 Lasy Janowskie


• dowódca plutonu łączności – por. Kazimierz Józef Szäffer

Kawalerowie Virtuti Militari |

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari^[30]

Symbole pułku |

Chorągiew (sztandar)

2 lutego 1919, w uznaniu zasług położonych w obronie Lwowa, 1 pułk Strzelców Lwowskich otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo Lwowa. Aktu poświęcenia sztandaru dokonał arcybiskup lwowski Józef Bilczewski.

5 listopada 1929 Prezydent RP Ignacy Mościcki zarządzeniem L. 2324/29 zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 38 pułku piechoty^[31]. Nowa chorągiew została ufundowana przez społeczeństwo ziemi przemyskiej i powiatu dobromilskiego^[1].

W niedzielę 15 czerwca 1929 na Rynku w Przemyślu Inspektor Armii, generał dywizji Jan Romer w imieniu Prezydenta RP wręczył chorągiew ówczesnemu dowódcy oddziału, pułkownikowi Wacławowi Kostek-Biernackiemu^[32].

Obecnie sztandar przechowywany jest w Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie^[33].

Odznaka pamiątkowa

4 lipca 1930 Minister Spraw Wojskowych, Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 38 pp^[34]. Odznaka o wymiarach 41 × 34 mm ma kształt owalu. Środek odznaki stanowi tarcza romboidalna pokryta granatową emalią z żółtym obrzeżem, na której wpisano numer i inicjały 38 P.P S. LW. Tarcza zwieńczona jest dwoma herbami Lwowa i Przemyśla. Herby połączone są wieńcem z liści laurowych. Jednoczęściowa – oficerska, wykonana w srebrze, emaliowana. Na rewersie próba srebra, imiennik WB i nazwisko grawera W. BUSZEK^[35].

Uwagi |

Przypisy |

Bibliografia |

• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.


• 38 Pułk Strzelców Lwowskich: 22 XI 1926. Przemyśl: Józef Styfi, 1926.


• Józef Kulczycki: Zarys historii wojennej 38-go pułku Strzelców Lwowskich. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.


• Maciej Kozubal: 38 Pułk Piechoty Strzelców Lwowskich. Pruszków: Ajaks, 1996. ISBN 83-85621-90-3.


• Lech Wyszczelski: Wojsko Polskie w latach 1918-1921. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2006. ISBN 83-89729-56-3.


• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.


• [red.] Bronisław Prugar-Ketling: Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.


• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.


• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.


• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.

p • d • e Formacje Wojska Polskiego na przestrzeni dziejów (OdeB) Wojska Lądowe Polskie fronty Polskie armie Polskie korpusy Polskie dywizje Wojsko Polskie 1918-1921 Dywizja piechoty w 1920 Dywizja piechoty w 1939 Brygada kawalerii w 1939 Pułk kawalerii w 1939 Brygada ON w 1939 Dywizja piechoty AP w ZSRR w 1941 Brygada kawalerii LWP w 1944 Dywizja Pancerna PSZ w 1944 1 Brygada Spadochronowa PSZ w 1944 Dywizja piechoty PSZ w 1944 Dywizja piechoty LWP w 1945 1 Korpus Pancerny LWP w 1945 Dywizja Zmechanizowana LWP w latach 80 Siły Powietrzne Polskie dywizje Polskie pułki lotnicze Lotnictwo polskie w 1920 Lotnictwo polskie w 1939 Lotnictwo polskie we Francji Lotnictwo polskie w Wielkiej Brytanii Marynarka Wojenna Flotylla okrętów Brygada okrętów Dywizjon okrętów Grupa okrętów