Egftnjytyk

; ;	; Krasnosielc;
	; Krasnosielc;
	; ;
	Herb Krasnosielca;
	; ; XVIII wieczna kapliczka słupowa w Krasnosielcu;
; Państwo;	; Polska;
; Województwo;	; mazowieckie;
; Powiat;	; makowski;
; Gmina;	; Krasnosielc;
; Liczba ludności (2011);	1122;
; Strefa numeracyjna;	29;
; Kod pocztowy;	06-212;
; Tablice rejestracyjne;	WMA;
; SIMC;	0511858;
	; ; Położenie na mapie gminy Krasnosielc; ; ; ; Krasnosielc; ; ; ;
	; ; Położenie na mapie Polski; ; ; ; Krasnosielc; ; ; ;
	; ; Położenie na mapie województwa mazowieckiego; ; ; ; Krasnosielc; ; ; ;
	; ; Położenie na mapie powiatu makowskiego; ; ; ; Krasnosielc; ; ; ;
	; 53°02′05″N 21°09′24″E/53,034722 21,156667;

Krasnosielc – dawne miasto, obecnie (2018) wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie makowskim, w gminie Krasnosielc.

Krasnosielc uzyskał lokację miejską w 1824 roku, zdegradowany w 1870 roku^[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.

W miejscowości znajduje się kościół, który jest siedzibą parafii św. Jana Kantego. W strukturze kościoła rzymskokatolickiego parafia należy do metropolii białostockiej, diecezji łomżyńskiej, dekanatu Krasnosielc.

Spis treści

1 Nazwa

2 Herb

3 Historia
- 3.1 Średniowiecze
  - 3.1.1 Początki
- 3.2 XVI-XVIII wiek
  - 3.2.1 Własność Krasińskich
- 3.3 XIX wiek
  - 3.3.1 Powstanie styczniowe
  - 3.3.2 Żydzi w Krasnosielcu
- 3.4 XX wiek

4 Zabytki

5 Znane osoby związane z Krasnosielcem

6 Zobacz też

7 Przypisy

8 Linki zewnętrzne

Nazwa |

Pierwotna nazwa osady to Siedlec, Sielc i została utworzona od apelatywu „sioło” – 'siedlisko, siedziba’. Po przejęciu wsi przez Krasińskich utworzona została od nazwiska właścicieli nazwa Krasnosielc, znana od XVIII wieku^[4]^[5].

Herb |

Nie zachowały się żadne pieczęcie Krasnosielca. W 1847 roku przesłano władzom do zatwierdzenia projekt herbu, który wówczas nie wszedł w życie. Dziś ów projekt stanowi podstawę współczesnego herbu. Wyobraża on biegnącego jelenia, nad którym znajduje się półksiężyc. Półksiężyc i jeleń są złote, na tle czerwonym^[6].

Historia |

Średniowiecze |

Początki |

Najstarsze zapisy o Krasnosielcu sięgają 1374 roku. Z listu komtura ostródzkiego, Henryka Holta z 15 lutego 1413 roku do wielkiego mistrza, Henryka von Plauena wiadomo, że w 1374 roku odbywał się ujazd graniczny, mający doprowadzić do rozsądzenia sporów o granicę mazowiecko-krzyżacką. Brali w nim udział książę mazowiecki, Janusz I, a ze strony krzyżackiej, komtur ostródzki Burkhart von Mansfeld. Januszowi I towarzyszyły postacie związane z Krasnosielcem. Pierwsza to Paszko (Paweł) z Radzanowa, wymieniony przy erekcji kościoła parafialnego w Sielcu w 1386 roku jako właściciel wsi^[7]. Drugą z osób był bartnik książęcy, Tomasz Michałowicz (Thomis Michalowicz), sołtys wsi Sielc (starost czu Seelcz), spełniający rolę przewodnika w puszczy^[8].

XVI-XVIII wiek |

Własność Krasińskich |

Kościół pw. św. Jana Kantego wraz z dzwonnicą

Znajdująca się od końca XVII do połowy XIX wieku w rękach Krasińskich osada przeżywała dynamiczny rozwój gospodarczy. W 1730 roku rozpoczęto budowę drewnianego kościoła, który ufundował Błażej Jan Krasiński. Świątynię pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła konsekrował sufragan płocki, Marcin Załuski 3 czerwca 1740 roku. Około 1800 roku kościół przeniesiono do Drążdżewa, a stamtąd w 2007 roku do Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. Obecny, murowany kościół parafialny pw. św. Jana Kantego został ufundowany pod koniec XVIII wieku przez Kazimierza Krasińskiego i jego żonę Annę z Ossolińskich. Byli oni wykonawcami woli głównego fundatora, Jana Kantego Krasińskiego, sufragana chełmskiego^[9].

Dzięki przywilejowi króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 14 kwietnia 1781 roku w Krasnosielcu mogły odbywać się cotygodniowe targi i cztery jarmarki rocznie, a po pięciu latach nawet osiem^[10].

13 marca 1794 roku przez Krasnosielc przemaszerował oddział generała Antoniego Madalińskiego, kierujący się przez Mławę do Krakowa, aby dołączyć do Tadeusza Kościuszki^[11].

XIX wiek |

W latach 1824-1869 Krasnosielc posiadał prawa miejskie^[12]. Miasto było ośrodkiem handlu i rzemiosła. W 1824 roku w mieście było 56 rzemieślników. Byli oni zorganizowani w cechach. W 1860 roku właściciel miejscowości, Karol Krasiński uruchomił fabrykę sukna, zatrudniającą 34 osoby i produkującą 5000 arszynów sukna rocznie^[13]. Ponadto działało tu 10 małych zakładów sukienniczych^[14]. W 1883 roku w Krasnosielcu znajdowało się 108 dymów. Miejscowość zamieszkiwało wówczas 1720 osób^[15]. Drobne warsztaty rzemieślnicze i małe gospodarstwa dawały niskie dochody mieszkańcom. Dodatkowo, sytuację pogarszały epidemie (tyfus, suchoty), klęski żywiołowe (np. susza z 1880 roku). W roku 1881 hrabia Ludwik Krasiński z Opinogóry i Krasnosielca organizował wraz ze Stanisławem Skarzyńskim, właścicielem dóbr nad Bugiem pomoc finansową na rzecz dotkniętych głodem Kurpiów^[15].

Ciężka sytuacja powodowała wzrost śmiertelności, szczególnie wśród dzieci. W księgach parafialnych w 1882 roku odnotowano 201 zgonów, w tym 113 dzieci (56,2%). Mimo tego w kolejnych latach liczba urodzeń z reguły przewyższała liczbę zgonów. Powodowało to w dalszej kolejności emigrację tych mieszkańców, którzy nie znajdowali w Krasnosielcu środków do utrzymania^[16]. Emigracja zarobkowa była na przełomie XIX i XX wieku zjawiskiem charakterystycznym dla całego północnego Mazowsza. Głównym terenem gdzie kierowało się wychodźstwo zarobkowe były Stany Zjednoczone^[17].

Powstanie styczniowe |

Jeszcze przed wybuchem powstania w 1861 roku wikariusz parafii św. Jana Kantego, ks. Franciszek Rutkowski trafił do twierdzy Modlin, jako podejrzany o współpracę z tajnymi związkami działającymi na rzecz sprawy narodowej^[18]. W planie opracowanym przez Zygmunta Padlewskiego na potrzeby powstania styczniowego Krasnosielc i jego okolice miały być miejscem przeznaczonym dla schronienia młodzieży przed branką. Aby ułatwić przeprowadzenie poboru naczelnik Okręgu Wojennego w Płocku, gen. Siemeka wydał rozkaz w ramach którego w Krasnosielcu znalazło się 200 strzelców z 3 kompanii niżegrodzkiego pułku piechoty. W okolicach Krasnosielca formułowały się oddziały partyzanckie, tworzone z inspiracji wychowanka Polskiej Szkoły Wojskowej w Cuneo, Roberta Skowrońskiego. W rejonie Krasnosielca oddział partyzancki w początkach 1863 roku stworzyli także bracia Wacław i Tytus Szteinkellerowie. W bitwie pod Podosiem w lutym 1863 roku grupa powstańców przegrała z Rosjanami, a wśród zabitych był również Tytus Szteinkeller^[19]. Prawa miejskie utracił Krasnosielc w 1869 roku, czego powodem była pomoc dla powstańców styczniowych^[14]. W tym samym roku miejscowość uzyskała status osady^[20].

Żydzi w Krasnosielcu |

Nadanie miejscowości praw miejskich spowodowało wzrost liczby Żydów. Ze spisu ludności przeprowadzonego w 1776 roku wynika, iż w parafii Krasnosielc znajdowało się 250 Żydów^[21]. W 1781 roku otrzymali oni pozwolenie na budowę synagogi i założenie kirkutu. Samodzielna gmina żydowska powstała w 1842 roku na mocy decyzji płockiego rządu gubernialnego, która spowodowała uniezależnienie się Żydów krasnosieleckich od gminy wyznaniowej w Przasnyszu. Argumentem w tej sprawie był fakt, że dozór bóżniczy w Przasnyszu miernie obsługiwał Żydów wsi Łazy i Sławki, oddalonych od Przasnysza o 2,5 mili, a od Krasnosielca tylko o ćwierć mili^[22]^[23]. Żydzi zajmowali tereny przy ulicach: Wodnej, Zduńskiej i Nadrzecznej, a zmiana tych miejsc zamieszkania była prawnie zakazana^[24]. W latach 80 XIX wieku działała garbarnia Motla Frajmana. W 1883 roku ukończono budowę murowanej synagogi, która zastąpiła drewnianą^[25].
W 1827 roku na 981 mieszkańców było 604 Żydów (61,6%). W 1857 roku liczba ludności Krasnosielca wynosiła 1842, w tym 926 Żydów (50%)^[26].

W Krasnosielcu urodził się Benjamin Warner (prawdopodobnie pierwotnie nosił nazwisko Wonsal), ojciec współzałożycieli wytwórni filmowej Warner Bros., braci: Hirsza Harry’ego, Abrahama Alberta i Samuela Sama, którzy także (pod koniec XIX wieku) urodzili się w Krasnosielcu^[12]^[27]^[28].

5 września 1939 roku w Krasnosielcu doszło do masakry Żydów. Tego dnia w miejscowej synagodze żołnierze niemieckiej Dywizji Pancernej „Kempf” zamordowali w okrutny sposób ok. 50 żydowskich mężczyzn. 28 września 1939 Niemcy wypędzili z Krasnosielca wszystkich Żydów^[29]^[30].

Osobny artykuł: Masakra w Krasnosielcu (1939).

XX wiek |

Początek XX wieku przyniósł w Krasnosielcu wzrost ludności. Miejscowość liczyła w 1910 roku 2782 mieszkańców. W 1920 roku po zniszczeniach wojny polsko-bolszewickiej liczba ludności zmalała do 1842 osób. W 1939 roku liczba ludności Krasnosielca osiągnęła rekordową liczbę 3960 osób. W czasie II wojny światowej w wyniku najróżniejszych represji liczba ludności Krasnosielca spadła do 1820 osób^[31].

Krasnosielca nie ominęły wydarzenia Rewolucji 1905-1907. Mieszkańcy żądali m.in. poprawy warunków bytowych, jak i wprowadzenia języka polskiego do szkół i urzędów. 1 czerwca 1905 roku pod Krasnosielcem odbyła się młodzieżowa manifestacja, podczas której śpiewano pieśni patriotyczne i wznoszono okrzyki: „Wiwat, niech żyje Polska!”^[32]. 26 grudnia 1906 roku strajkowali robotnicy rolni zatrudnieni w majątku Krasnosielc. Wydarzenia rewolucyjne w miejscowości przyczyniły się do powstania w sierpniu 1905 roku Kółka Rolniczego, a w 1906 roku do utworzenia Ochotniczej Straży Pożarnej^[33].

W nocy z 1 na 2 maja 1945 miał miejsce atak na areszt Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

Zabytki |

Cmentarz rzymskokatolicki (najstarsza część)

Zespół kościoła parafialnego pw. św. Jana Kantego (XVIII wiek)

cmentarz rzymskokatolicki (najstarsza część)

kaplica przydrożna św. Jana Nepomucena (z końca XVIII wieku)^[34]

Znane osoby związane z Krasnosielcem |

Albert Warner (1884–1967) – współzałożyciel wytwórni Warner Bros.

Harry Warner (1881–1958) – współzałożyciel wytwórni Warner Bros.

Sam Warner (1887–1927) – dyrektor wytwórni filmowej Warner Bros.

Janusz Bojarski (ur. 1956) - generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku.

Andrzej Kowalczyk (ur. 1950) - hydrogeolog, rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach od roku 2016.

Zobacz też |

Cmentarz żydowski w Krasnosielcu

Przypisy |

↑ Strona polskawliczbach.pl

↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2017-04-04].

↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.

↑ Nazwy Miejscowe Polski. Historia – Pochodzenie – Zmiany, pod red. Kazimierza Rymuta, Kraków 2003, s. 289.

↑ Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 165.

↑ Marian Gumowski. Herby województwa warszawskiego. „Miesięcznik Heraldyczny”. R. XVI, s. 58, 1937.

↑ Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 166-167.

↑ Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 167.

↑ Ks. Michał Marian Grzybowski. Jubileusz 600-lecia parafii Krasnosielc 1386-1986. „Studia Płockie”. T. 10, s. 207, 1987.

↑ Tadeusz Kruk, Szkic historyczny Krasnosielca (do 1939 r.), „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 1, s. 2.

↑ Ziemia Krasnosielecka historią bogata, „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2011, nr 7, s. 3.

↑ ^a^b Cmentarz żydowski w Krasnosielcu Jewish cemetery in Krasnosielc.

↑ Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1386-1869). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 8, s. 79, 1994. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ ^a^b Szkic historyczny Krasnosielca..., op. cit., s. 4.

↑ ^a^b Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 300, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 300-301, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Janusz Szczepański. Emigracja zarobkowa z Północnego Mazowsza za ocean na przełomie XIX i XX wieku. „Zapiski Ciechanowskie”. T. 7, s. 48-49, 1989. ISSN 0137-4915.

↑ Jan Ziółek. Diecezja płocka w latach 1832-1863. „Studia Płockie”. T. 3, s. 304, 1975. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. ISSN 0137-4362.

↑ Dariusz Wojciech Budny, Krasnosielc i okolice w czasach Powstania Styczniowego, „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 3, s. 2-4.

↑ Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 299, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Stanisław Litak. Parafie i ludność diecezji płockiej w drugiej połowie XVIII wieku. „Studia Płockie”. T. 3, s. 236, 1975. ISSN 0137-4362.

↑ Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 98.

↑ Radosław Waleszczak, Mniejszości narodowe (wyznaniowe) w mieście powiatowym Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym. Przykład Przasnysza, „Zeszyty Naukowe OTN”, T. 15, 2001, s. 51.

↑ Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 81.

↑ Tadeusz Kruk, Szkic historyczny Krasnosielca (do 1939 r.), „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 1, s. 3.

↑ Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 65.

↑ Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 301, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Early Warner Brothers History: Fact or Fiction?. [dostęp 2013-06-06].

↑ Mariusz Bondarczuk: Piątego dnia. Rzecz o życiu i zagładzie Żydów krasnosielskich. Przasnysz: Wydawnictwo Mazowieckie, 1996, s. 26–29. ISBN 83-900940-3-7.

↑ Jochen Böhler: Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2011, s. 272–273. ISBN 978-83-240-1808-6.

↑ Ks. Michał Marian Grzybowski. Jubileusz 600-lecia parafii Krasnosielc 1386-1986. „Studia Płockie”. T. 10, s. 204-205, 1987.

↑ Henryk Maćkowiak. Wydarzenia rewolucyjne 1905-1907 na terenie obecnego województwa ostrołęckiego. „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 1, s. 50, 1987. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 303-304, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - województwo mazowieckie (stan na 30 czerwca 2012). http://www.nid.pl/.+[dostęp 2012-08-25].

Linki zewnętrzne |

Miesięcznik „Wieści znad Orzyca” wydawany przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Krasnosielckiej,

Główna strona Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Krasnosielckiej.

Krasnosielc w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa 1883.

[pwl-1] Strona polskawliczbach.pl

[gus-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2017-04-04].

[3] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.

[4] Nazwy Miejscowe Polski. Historia – Pochodzenie – Zmiany, pod red. Kazimierza Rymuta, Kraków 2003, s. 289.

[5] Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 165.

[6] Marian Gumowski. Herby województwa warszawskiego. „Miesięcznik Heraldyczny”. R. XVI, s. 58, 1937.

[7] Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 166-167.

[8] Elżbieta Kowalczyk, Krasnosielec – najstarszy epizod z dziejów wsi, „Rocznik Mazowiecki”, 2002, T. 15, s. 167.

[9] Ks. Michał Marian Grzybowski. Jubileusz 600-lecia parafii Krasnosielc 1386-1986. „Studia Płockie”. T. 10, s. 207, 1987.

[Krasnosielcki_Zeszyt_Historyczny_2-10] Tadeusz Kruk, Szkic historyczny Krasnosielca (do 1939 r.), „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 1, s. 2.

[11] Ziemia Krasnosielecka historią bogata, „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2011, nr 7, s. 3.

[kir-12] Cmentarz żydowski w Krasnosielcu Jewish cemetery in Krasnosielc.

[13] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1386-1869). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 8, s. 79, 1994. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[Krasnosielcki_Zeszyt_Historyczny_4-14] Szkic historyczny Krasnosielca..., op. cit., s. 4.

[mazowsze.hist.pl-15] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 300, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[16] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 300-301, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[17] Janusz Szczepański. Emigracja zarobkowa z Północnego Mazowsza za ocean na przełomie XIX i XX wieku. „Zapiski Ciechanowskie”. T. 7, s. 48-49, 1989. ISSN 0137-4915.

[18] Jan Ziółek. Diecezja płocka w latach 1832-1863. „Studia Płockie”. T. 3, s. 304, 1975. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy. ISSN 0137-4362.

[19] Dariusz Wojciech Budny, Krasnosielc i okolice w czasach Powstania Styczniowego, „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 3, s. 2-4.

[20] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 299, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[21] Stanisław Litak. Parafie i ludność diecezji płockiej w drugiej połowie XVIII wieku. „Studia Płockie”. T. 3, s. 236, 1975. ISSN 0137-4362.

[22] Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 98.

[23] Radosław Waleszczak, Mniejszości narodowe (wyznaniowe) w mieście powiatowym Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym. Przykład Przasnysza, „Zeszyty Naukowe OTN”, T. 15, 2001, s. 51.

[24] Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 81.

[25] Tadeusz Kruk, Szkic historyczny Krasnosielca (do 1939 r.), „Krasnosielecki Zeszyt Historyczny – dodatek młodzieżowy”, 2010, nr 1, s. 3.

[26] Janusz Szczepański, Społeczność żydowska Mazowsza w XIX-XX wieku Pułtusk 2005, s. 65.

[27] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 301, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[28] Early Warner Brothers History: Fact or Fiction?. [dostęp 2013-06-06].

[Bondarczuk-29] Mariusz Bondarczuk: Piątego dnia. Rzecz o życiu i zagładzie Żydów krasnosielskich. Przasnysz: Wydawnictwo Mazowieckie, 1996, s. 26–29. ISBN 83-900940-3-7.

[Najazd-30] Jochen Böhler: Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce. Kraków: Wydawnictwo „Znak”, 2011, s. 272–273. ISBN 978-83-240-1808-6.

[31] Ks. Michał Marian Grzybowski. Jubileusz 600-lecia parafii Krasnosielc 1386-1986. „Studia Płockie”. T. 10, s. 204-205, 1987.

[32] Henryk Maćkowiak. Wydarzenia rewolucyjne 1905-1907 na terenie obecnego województwa ostrołęckiego. „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 1, s. 50, 1987. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[33] Urszula Dembicka. Z dziejów Krasnosielca i okolic (1869-1939). „Zeszyty Naukowe OTN”. T. 9, s. 303-304, 1995. Ostrołęka: Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe. ISSN 0860-9608.

[34] Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - województwo mazowieckie (stan na 30 czerwca 2012). http://www.nid.pl/.+[dostęp 2012-08-25].

搜尋此網誌