Lututów




















































Lututów






Herb

Herb Lututowa


Kościół pw św. Piotra i Pawła w Lututowie
Kościół pw św. Piotra i Pawła w Lututowie

Państwo
 Polska

Województwo
łódzkie

Powiat
wieruszowski

Gmina
Lututów

Liczba ludności (2011)
 2235

Strefa numeracyjna
 (+48) 43

Kod pocztowy
 98-360[1]

Tablice rejestracyjne
 EWE

SIMC
 0706651


Położenie na mapie gminy Lututów


Mapa lokalizacyjna gminy Lututów

Lututów

Lututów






Położenie na mapie Polski


Mapa lokalizacyjna Polski

Lututów

Lututów






Położenie na mapie województwa łódzkiego


Mapa lokalizacyjna województwa łódzkiego

Lututów

Lututów






Położenie na mapie powiatu wieruszowskiego


Mapa lokalizacyjna powiatu wieruszowskiego

Lututów

Lututów





Ziemia51°22′20,5″N 18°25′56,1″E/51,372361 18,432250





Commons
Multimedia w Wikimedia Commons


Lututów – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego, w powiecie wieruszowskim, w gminie Lututów.


Siedziba gminy Lututów.


Lututów uzyskał lokację miejską przed 1406 rokiem, zdegradowany przed 1714 rokiem, ponowne nadanie praw miejskich w 1843 roku, degradacja w 1870 roku[2].














































Integralne części wsi Lututów[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0706421 Dębina część wsi
1041774 Jesionki część wsi
0706527 Jeżopole część wsi
0706770 Młynek część wsi
0706763 Piaski część wsi
0706562 Zygmuntów część wsi
0706846 Żmuda część wsi

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa sieradzkiego.




Spis treści






  • 1 Historia


  • 2 Zabytki


  • 3 Zobacz też


  • 4 Uwagi


  • 5 Przypisy


  • 6 Bibliografia


  • 7 Linki zewnętrzne





Historia |


Pierwszymi właścicielami osady już w XIV w. była rodzina Lutoldów. Najwcześniejsza wzmianka z 1406 r. dotyczy nadania Lututowowi praw miejskich, które jednak utraciło z powodu słabego rozwoju.


Ponownie, choć krótko, prawa miejskie z inicjatywy nowego właściciela – Stanisława Biernackiego; w latach 1843[5] – 1870[6]. Od tego czasu Lututów, pomimo wielu cech „miejskości” pozostaje wsią. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej stało się to atutem ekonomicznym (dopłaty do rolnictwa i obszarów wiejskich).


W XIX w. dobra lututowskie należały do Biernackich h. Poraj, potem Taczanowskich h. Jastrzębiec. Po I wojnie światowej Helena Taczanowska wniosła majątek Kurnatowskiemu[potrzebny przypis] h. Łodzia (300 ha ziemi i ok. 600 ha lasów).


Alojzy Prosper Biernacki (1778-1854), agronom, działacz społeczny i narodowy (poseł, minister skarbu), założył w r. 1807(?) w Lututowie niższą szkołę rolniczą dla młodzieży chłopskiej.


15 czerwca 1863 r., około godz. 11.00, na polach pomiędzy wsią Piasków a Lututowem miała miejsce tzw. bitwa pod Lututowem, w której uległ całkowitemu rozbiciu ok. 250-osobowy oddział powstańczy (powstał w 1. dekadzie czerwca; w przeważającej części składał się z ludzi uzbrojonych w kosy), dowodzony przez Antoniego Korotyńskiego, który zmarł od ran po bitwie.


Po stronie rosyjskiej w walce wzięły udział dwa zgrupowania ekspedycyjne utworzone specjalnie dla likwidacji oddziału Korotyńskego: z garnizonu w Kaliszu, pod dowództwem płk Tarasenkowa (w składzie: 3 kompanie piechoty, szwadron kawalerii oraz 4 działa; w sumie 750 żołnierzy) oraz płk Wsiewołoda Pomierancowa z garnizonu w wieluńskiego (4 kompanie piechoty, 80 kawalerzystów; razem ok. 880 żołnierzy). W sumie siły rosyjskie liczyły 1630 ludzi.


Bitwa zakończyła się masakrą. Na polu bitwy pozostało 64 zabitych i 40 rannych, z których po kilku dniach zmarło dalszych 11. Do niewoli wzięto tylko trzech powstańców, zwłaszcza że dowódca grupy wieluńskiej płk Pomerancew wydał rozkaz kozakom wymordowania wziętych do niewoli. Bitwa trwała trzy godziny, ale szybko przekształciła się rozpaczliwą obronę ludzi skazanych w tej sytuacji na pewną śmierć. W przeważającej części byli to mieszkańcy powiatów krotoszyńskiego, ostrowskiego i ostrzeszowskiego, czyli z obszaru zaboru pruskiego[7].


W Lututowie dobre warunki życie i pracy znalazła społeczność żydowska. W II poł. XIX w., w tym najmniejszym podówczas miasteczku powiatu wieluńskiego zamieszkałym przez 389 ludzi, żyło 89 Żydów[8], czyli około 23% ogółu mieszkańców. W 1921 r. zamieszkiwało tu już 1466 Żydów, którzy stanowili 69% mieszkańców wsi.


Podczas II wojny światowej niemiecki okupant zmienił w 1943 r. nazwę Lututowa na Landstätt.


Na początku 1940 r. Niemcy utworzyli w Lututowie getto żydowskie. Podczas jego likwidacji w sierpniu 1942 r. część jego więźniów wywieziono do miejsca zagłady w Kulmnhof am Nehr (Chełmno nad Nerem) a pozostałych do getta w Łodzi, gdzie albo zmarli z głodu, albo podczas jego likwidacji w lipcu-sierpnia 1944, zostali wywiezieni do komór gazowych obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau gdzie zginęli.


5 stycznia 2012 r. doszło w Lututowie do zawalenia się części frontowej kościoła parafialnego (zbudowanego w latach 1910–1917[a]). W wyniku szczegółowej analizy przyczyny okazało się, że w trakcie jego budowy doszło do karygodnego odejścia od pierwotnego i zatwierdzonego planu budowy. Na przykład kościół został skrócony o jedną nawę (o 6 m.), co poważnie zakłóciło jego statykę, której nie obliczono na nowo. Ponadto został posadowiony na lekkich iłach, ale wbrew pierwotnemu planowi zamiast fundamentów trapezowych zastosowano najzwyklejsze prostokątne. Z tego powodu planowane na rok 2017 r. obchody zakończenia budowy kościoła, zostały przeniesione na r. 2027 na 100. rocznicę konsekracji[10].


6 sierpnia 2014 oddano do użytku przebiegającego przez Lututów tzw. „Trakt Kalisko – Wieluński”, czyli 70-kilometrowej drogi łączącej Kalisz z Wieluniem i Częstochową.



Zabytki |



  • Wieś zachowała typowo miejski układ przestrzenny ze zwartą zabudową wokół prostokątnego rynku.

  • Kościół parafialny, murowany, pw. św. Piotra i Pawła, wpisany do rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[11], został wzniesiony w latach 1910–1917 w stylu neoromańskim według projektu z 1907 r. architekta Jarosława Wojciechowskiego. Na wieży kościoła znajduje się zegar wykonany w 1938 r. przez Józefa Ambroziego z Tuszyna. W kościele znajduje się obraz Matki Boskiej z 1639 r. i tablica epitafijna Biernackich z wmurowaną kulą armatnią z 1812 r., upamiętniająca gen. Józefa Biernackiego; na cmentarzu zachowane groby okolicznych ziemian. Poprzedni kościół drewniany (na miejscu pierwotnego – zapewne z XVI w.) stał tu od 1730 r. i był fundowany przez: Michała Madalińskiego, podsędka wieluńskiego, Teodora Wierusza Niemojowskiego i Franciszka Gędkiewicza, kanonika wieluńskiego.

  • W północnej części wsi – zespół dworsko-pałacowy. Uprzednio był tu drewniany dwór z XIX w., który spłonął w 1934 r. Wówczas J. Kurnatowski rozpoczął budowę pałacu, który się zachował. W parku: aleja grabowa, jawory, 3 dęby włoskie, dęby szypułkowe, zamulone stawy. W pobliżu zabudowania folwarczne, m.in. zabytkowy klasycystyczny spichlerz z 1777 r. (?), w którym dochowały się kute metalowe drzwi, z datą ich wykonania (1792 r.), zdobione motywami roślinnymi. W piwnicach spichlerza – łukowe stropy. W budynkach podworskich mieści się obecnie Zespół Szkół Rolniczych.


  • Synagoga z poł. XIX w., przebudowana na kino.


  • Cmentarz żydowski z poł. XIX w., zdewastowany przez hitlerowców, bez nagrobków.

  • Na miejscu bitwy pod Lututowem (pomiędzy wsią Piaski a Lututowem), po zachodniej stronie szosy, na skraju lasu „Koziołek” w 1993 r. ustawiono dwa duże krzyże i głazy (na wsch. i zach. skraju pola bitwy). Obok jednego z krzyży, przy samotnej sośnie z kapliczką, na granitowym głazie, wyryto wizerunek Orła powstańczego ze słowami modlitwy: „Boże, zbaw Polskę”. Poniżej zamocowano napisy wykonane w metalu: „15 VI 1863 r. w lesie Koziołek miała miejsce bitwa kosynierów pod wodzą płk. A. Korotyńskiego z wojskami rosyjskimi”. Po drugiej stronie pola bitwy trzy głazy, a na największym z nich Orzeł powstańczy z napisem w otoku: „Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie”. Poniżej: „Miejsce zaciętej bitwy 120 kosynierów pod wodzą płk. Antoniego Korotyńskiego z wojskami rosyjskimi dnia 15 VI 1863 r. Zabito i wymordowano 64 powstańców, 46 ciężko raniono, 3 wzięto do niewoli. Cześć ich pamięci”.

  • Szczątki mogiły poległych i zamordowanych w bitwie pod Lututowem – na miejscowym cmentarzu w mogile (w lewo od gł. wejścia).



Zobacz też |


  • Parafia św. Apostołów Piotra i Pawła w Lututowie


Uwagi |




  1. ↑ Zegar wieżowy do tego kościoła zbudował Józef Ambrozi z Tuszyna k. Łodzi[9].



Przypisy |




  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014-03-09].


  2. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 48-49.


  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 


  4. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].


  5. ↑ Postanowienie z 23 II/7 III 1843, [w:] „Dziennik Praw”, 1843, tom 31, nr 100, s. 333).


  6. ↑ Postanowienie z 30 XII 1869/11 I 1870, ogłoszone 19/31 V 1870; [w:] „Dziennik Praw”, 1870, tom 70, nr 241, s. 67).


  7. ↑ Antoni Galiński, Z dziejów powstania styczniowego w Wieluńskiem. Bitwa pod Lututowem, 15 VI 1863 roku. Wieluń-Lututów 2013.


  8. ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, t. 5, s. 493.


  9. ↑ Zegary wieżowe – czyli pasja dłuższa niż jedno życie.


  10. ↑ Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Lututowie, 1910–1917. Konsekrowany 5 VI 1927. Lututów, 2014.


  11. ↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 24 listopada 2010].



Bibliografia |



  • A. Ruszkowski, „Sieradz i okolice”, Sieradz, 2000.

  • E. Sobczak, Powstanie styczniowe w tradycji ludowej, [w:] „Rocznik Wieluński”, 1963, s. 47–56.



Linki zewnętrzne |



  • Pałac w Lututowie na stronie Zamki i Pałace województwa łódzkiego


  • Lututów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. V: Kutowa Wola – Malczyce. Warszawa 1884.


  • Lututów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska. Warszawa 1902.


  • Spis ludności z 1790 roku.






















p • d • e

Gmina Lututów
Siedziba gminy
  • Lututów

 Herb gminy Lututów
Sołectwa

  • Augustynów

  • Chojny

  • Dobrosław

  • Dymki

  • Huta

  • Jeżopole

  • Kluski

  • Kłoniczki

  • Kolonia Dobrosław

  • Kopaniny

  • Kozub

  • Lututów

  • Łęki

  • Niemojew

  • Ostrycharze

  • Piaski

  • Popielina

  • Swoboda

  • Świątkowice
Pozostałe miejscowości

  • Bielawy

  • Brzozowiec

  • Hipolity

  • Janusz

  • Józefina

  • Knapy

  • Kornelin

  • Łęki Małe

  • Walknówek
Integralne części miejscowości

  • Bugaj

  • Dębina

  • Folwark (Dymki)

  • Folwark (Łęki Małe)

  • Góry

  • Groblice

  • Jesionki

  • Jeżopole

  • Kaczmarskie

  • Kijanice

  • Kijanice-Kolonia

  • Kresy

  • Lesisko-Kolonia

  • Młynek

  • Pastwiska

  • Piaski

  • Popielina-Towarzystwo

  • Posada

  • Stare Kopaniny

  • Stary Niemojew

  • Wiry

  • Zygmuntów

  • Żmuda



























p • d • e

Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem, (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta, (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta, (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.





  • Adamów (1539–1870)


  • Aleksandrów Łódzki (1822–1870, od 1924)


  • Andrzejewo (1528–1870)


  • Annopol (1761–1870, od 1996)


  • Babiak (1815–1870)


  • Bakałarzewo (1570–1870)


  • Balwierzyszki (1520–1870)


  • Baranów (1544–1870)


  • Bełchatów (1737–1870, od 1925)


  • Bełżyce (1417–1870, od 1958)


  • Będków (1453–1870)


  • Biała Rawska (1498–1510, 1521–1870, od 1925)


  • Białaczów (1456–1870)


  • Białobrzegi (1540–1870, od 1958)


  • Bielawy (1403–1870)


  • Bielsk (1373–1870)


  • Bieżuń (1406–1674, 1767–1870, od 1994)


  • Biskupice (1450–1870)


  • Bobrowniki (1403–1870)


  • Bobrowniki (1485–1870)


  • Bodzanów (1351–1870)


  • Bodzentyn (1355–1870, od 1994)


  • Bogoria (1616–1870)


  • Bolesławiec (1266–1870)


  • Bolimów (1370–1870)


  • Brdów (1436–1870)


  • Brok (1501–1870, od 1922)


  • Brudzew (1458–1870)


  • Burzenin (1378–1870)


  • Busko-Zdrój (1287–1870, od 1916)


  • Bychawa (1537–1870, od 1958)


  • Cegłów (1621–1870)


  • Chocz (1382–1870, od 2015)


  • Chodecz (1442–1812, 1822–1870, od 1921)


  • Chodel (1517–1824, 1838–1870)


  • Chorzele (1542–1870, od 1919)


  • Ciechanowiec Nowe Miasto** (1580–1795, 1807–1870)


  • Ciepielów (1548–1870)


  • Czeladź (1242–1870, od 1919)


  • Czemierniki (1509–1870)


  • Czersk (1350–1870)


  • Czerwińsk nad Wisłą (1373–1870)


  • Czyżew (1738–1870, od 2011)


  • Ćmielów (1505–1870, od 1962)


  • Daleszyce (1569–1870, od 2007)


  • Dąbrowice (1455–1870)


  • Denków** (1564–1870)


  • Dobra (1392–1870, od 1919)


  • Dobrzyń nad Drwęcą (1789–1870, 1919–1950→)


  • Drobin (1511–1870, od 1994)


  • Drzewica (1429–1870, od 1987)


  • Działoszyn (1412–1870, od 1994)


  • Filipów (1570–1870)


  • Firlej (1557–1870)


  • Frampol (1738–1870, od 1993)


  • Gielniów (1455–1870)


  • Gliniany (1595–1870)


  • Głowaczów (1445–1870)


  • Głowno (1427–1870, od 1925)


  • Głusk** (1688–1870)


  • Gniewoszów (1693–1870)


  • Golina (1330–1870, od 1921)


  • Goraj (1405–1870)


  • Gorzków-Osada (1689–1870)


  • Goszczyn (1386–1870)


  • Gowarczów (1430–1870)


  • Góra Kalwaria # (1670–1883, od 1919)


  • Grabowiec (1601–1870)


  • Grabowiec (1418–1870)


  • Grabów (1372–1690, 1800–1870)


  • Grajewo (1540–1870, od 1919)


  • Granica**** (1735–1870)


  • Grocholice** (1485–1870)


  • Grodzisk Mazowiecki (1522–1870, od 1919)


  • Grzegorzew (1435–1870)


  • Horodło (1432–1870)


  • Horodyszcze (1558–1870)


  • Iłów (1506–1870)


  • Iłża (1239–1870, od 1925)


  • Inowłódz (1350–1870)


  • Iwaniska (1403–1870)


  • Iwanowice (1460–1870)


  • Izbica (1750–1870)


  • Izbica Kujawska (1394–1870, od 1973)


  • Jadów (1819–1870)


  • Janowiec (1537–1870)


  • Janowo (1421–1870)


  • Janów (1696–1870)


  • Janów Podlaski (1465–1870, 1919–1940, 1944–1946)


  • Jarczów (1775–1870)


  • Jastrząb (1422–1870)


  • Jedlińsk (1530–1870)


  • Jeziorzany (Łysobyki) (1498–1870)


  • Jeżów (1334–1870)


  • Jędrzejów (1271–1870, od 1916)


  • Józefów (1725–1870, od 1988)


  • Józefów nad Wisłą (1687–1870, od 2018)


  • Kamieńczyk (1428–1870)


  • Kamieńsk (1374–1870, od 1994)


  • Kamionka (1469–1870)


  • Karczew (1548–1870, od 1959)


  • Kazanów (1566–1870)


  • Kazimierz (1288–1870)


  • Kazimierz Biskupi (1287–1870)


  • Kazimierz Dolny (1348–1870, od 1927)


  • Kiernozia (1523–1870)


  • Kikół (1791–1870)


  • Kleczew (1366–1870, od 1919)


  • Klimontów (1604–1870)


  • Klwów (1413–1870)


  • Kłobuck (1339–1870, od 1919)


  • Kłodawa (1383–1870, od 1925)


  • Kock (1417–1870, od 1919)


  • Kodeń (1511–1870)


  • Kołbiel (1532–1870)


  • Komarów-Osada (1748–1870)


  • Koniecpol (1403–1870, od 1927)


  • Konstantynów (1729–1870)


  • Konstantynów Łódzki (1830–1870, od 1924)


  • Końskowola (1532–1870)


  • Koprzywnica (1262–1870, od 2001)


  • Kosów Lacki (1723–1870, od 2000)


  • Koszyce (1374–1870, od 2019)


  • Kowal (1339–1870, od 1919)


  • Koziegłowy (1472–1870, od 1950)


  • Koźminek (1369–1870)


  • Krasnobród (1576–1870, od 1994)


  • Krasnosielc (1824–1870)


  • Kromołów** (1388–1870)


  • Krośniewice (1452–1870, od 1926)


  • Kryłów (1523–1870)


  • Krzepice (1357–1870, od 1919)


  • Krzeszów (1641–1870)


  • Książ Wielki (1372–1870)


  • Kuczbork-Osada (1384–1870)


  • Kunów (1467–1870, od 1990)


  • Kurów (1442–1870)


  • Kurozwęki (1347–1870)


  • Kurzelów (1285–1870)


  • Lasocin (1547–1870)


  • Latowicz (1423–1870)


  • Lądek (1269–1870)


  • Lelów (1314–1870)


  • Lipsk (1580–1870, od 1983)


  • Lipsko (1613–1870, od 1958)


  • Liw (1421–1870)


  • Lubień Kujawski (1489–1870, od 1919)


  • Lubraniec (1509–1870, od 1919)


  • Ludwinów (1719–1870)


  • Lutomiersk (1274–1870)


  • Lututów (1406–1720, 1843–1870)


  • Łagów (1375–1870, od 2018)


  • Łaskarzew (1418–1870, od 1969)


  • Łaszczów (1549–1870, od 2010)


  • Łomazy (1566–1870)


  • Łosice (1505–1870, od 1919)


  • Łoździeje (1597–1870, od 1946)


  • Maciejowice (1507–1870)


  • Magnuszew (1377–1576, 1776–1870)


  • Małogoszcz (1408–1870, od 1996)


  • Markuszów (1330–1870)


  • Michów (1531–1870)


  • Miedzna (1470–1870)


  • Modliborzyce (1642–1870, od 2014)


  • Modrzejów** (1706–1870)


  • Mogielnica (1317–1870, od 1919)


  • Mokobody (1496–1870)


  • Mordy (1488–1870, od 1919)


  • Mrzygłód** (1412–1870)


  • Mstów (1278–1870)


  • Myszyniec (1791–1870, od 1993)


  • Nadarzyn (1453–1870)


  • Nowa Brzeźnica (1287–1870)


  • Nowa Słupia (1351–1870, od 2019)


  • Nowe Brzesko (1279–1870, od 2011)


  • Nowe Miasto (1420–1870)


  • Nowe Miasto nad Pilicą (1400–1870, od 1916)


  • Nowogród (1427–1870, od 1927)


  • Nowy Korczyn (1258–1870, od 2019)


  • Nur (1416–1870)


  • Odrzywół (1418–1870)


  • Ogrodzieniec (1386–1870, od 1973)


  • Okuniew (1538–1870)


  • Oleśnica (1470–1870, od 2019)


  • Olita (1581–1870, od 1977)


  • Olsztyn (1488–1870)


  • Opatowiec (1271–1870, od 2019)


  • Opatówek (1338–1870, od 2017)


  • Opole Lubelskie (1418–1870, od 1957)


  • Orchówek (1506-XVIII, 1775–1870)


  • Osieck (1558–1870)


  • Osiek (1430–1870, od 1994)


  • Osięciny (1824–1870)


  • Osmolin (1462–1870)


  • Ostrów Lubelski (1548–1870, od 1919)


  • Ożarów (1569–1870, od 1988)


  • Pacanów (1265–1870, od 2019)


  • Pajęczno (1276–1870, od 1958)


  • Parysów (1538–1870)


  • Parzęczew (1421–1870)


  • Pawłów (1470–1870)


  • Piaseczno (1429–1870, od 1916)


  • Piaski (1456–1870, od 1993)


  • Piątek (1339–1870)


  • Pierzchnica (1370–1870, od 2019)


  • Pilica (1394–1870, od 1994)


  • Pilwiszki (1536–1870)


  • Piotrków Kujawski (1738–1870, od 1998)


  • Piszczac (1530–1870)


  • Pławno (1544–1870)


  • Poddębice (1400–1673, 1822–1870, od 1934)


  • Połaniec (1264–1870, od 1980)


  • Poniemoń* (1763–1825, 1836–1931→)


  • Praszka (1392–1870, od 1919)


  • Proszowice (1358–1870, od 1923)


  • Przedecz (1363–1870, od 1919)


  • Przerośl (1576–1870)


  • Przybyszew (1396–1870)


  • Przyrów (1369–1870)


  • Przysucha (1710–1870, od 1958)


  • Przytyk (1333–1870)


  • Puchaczów (1527–1870)


  • Pyzdry (1257–1870, od 1919)


  • Raciąż (1425–1870, od 1922)


  • Raciążek (1317–1870)


  • Raczki (1703–1870)


  • Radoszyce (1370–1870, od 2018)


  • Radzanów (1400–1870)


  • Radziejów (1252–1870, od 1919)


  • Radziłów (1466–1870)


  • Rajgród (1566–1870, od 1924)


  • Raków (1569–1870)


  • Rejowiec (1547–1870, od 2017)


  • Rossosz (1584–1870)


  • Rozprza (1272–1870)


  • Różan (1378–1870, od 1919)


  • Rychwał (1458–1870, od 1921)


  • Ryczywół (1369–1870)


  • Rzgów (1467–1870, od 2006)


  • Sapieżyszki (1825–1870)


  • Sarnaki (1754–1870)


  • Sawin (1492–1870)


  • Secemin (1395–1870)


  • Sereje (1511–1870)


  • Serock (1417–1870, od 1923)


  • Serokomla (1537–1870)


  • Sieciechów (1370–1870)


  • Siennica (1526–1870)


  • Sienno (1421–1870)


  • Siewierz (1304–1870, od 1962)


  • Simno (1626–1870, 1956)


  • Skalbmierz (1342–1870, od 1927)


  • Skała (1262–1870, od 1987)


  • Skaryszew (1264–1870, od 1922)


  • Skępe (1445–1870, od 1997)


  • Skrzynno (1308–1870)


  • Skulsk (1384–1504, 1566–1662, 1793–1870)


  • Sławatycze (1577–1870)


  • Sławków (1286–1870, 1958–1977→**, od 1984)


  • Słomniki (1358–1870, od 1917)


  • Służewo (1339–1870)


  • Sobków (1563–1870)


  • Sobota (1393–1870)


  • Sochocin (1385–1870)


  • Sokoły (1827–1870, 1919–1950)


  • Solec nad Wisłą (1370–1870)


  • Sompolno (1477–1870, od 1973)


  • Sopoćkinie (1560–1870)


  • Stanisławów (1523–1870)


  • Staw (1405–1870)


  • Stawiski (1702–1871, od 1919)


  • Stawiszyn (1291–1870, od 1919)


  • Sterdyń (1737–1870)


  • Stężyca (1330–1870)


  • Stoczek Łukowski (1540–1870, od 1919)


  • Stopnica (1362–1870, od 2015)


  • Stryków (1394–1870, od 1923)


  • Sudargi (1724–1870)


  • Sulejów (1296–1870, od 1927)


  • Szadek (1295–1870, od 1919)


  • Szczekociny (1470–1870, od 1923)


  • Szczerców (1364–1870)


  • Szreńsk (1383–1870)


  • Szydłów (1329–1870, od 2019)


  • Ślesin (1358–1579, 1618–1870, od 1921)


  • Śniadowo (1775–1870)


  • Tarczyn (1353–1870, od 2003)


  • Tarłów (1550–1870)


  • Tarnogóra (1548–1870)


  • Tarnogród (1567–1870, od 1987)


  • Tuliszków (1458–1870, od 1919)


  • Turobin (1420–1870)


  • Tuszyn (1416–1870, od 1924)


  • Tyszowce (1419–1870, od 2000)


  • Uchanie (1484–1870)


  • Ujazd (1428–1870)


  • Uniejów (1331–1870, od 1919)


  • Urzędów (1405–1870, od 2016)


  • Waśniów (1351–1870)


  • Wąchock (1454–1870, od 1994)


  • Wąsosz (1436–1870)


  • Wąwolnica (1346–1870)


  • Widawa (1388–1870)


  • Wieniawa** (1768–1870)


  • Wieruszów (1368–1870, od 1919)


  • Wierzbica (1469–1870)


  • Wierzbnik (1624–1870, 1916–1939→)


  • Wilczyn (1458–1478, 1485–1870)


  • Wiskitki (1595–1870)


  • Wisznice (1579–1870)


  • Wisztyniec (1570–1870)


  • Wiślica (1345–1870, od 2018)


  • Wizna (1435–1870)


  • Wiżajny (1620–1870)


  • Władysławów (1727–1870, 1919–1934)


  • Włodowice (1386–1870)


  • Włoszczowa (1539–1870, od 1916)


  • Wodzisław (1366–1870)


  • Wohyń (1519–1870)


  • Wojsławice (1445–1870)


  • Wolanów (1773–1870)


  • Wolbórz (1273–1870, od 2011)


  • Wolbrom (1321–1870, od 1930)


  • Wysokie Mazowieckie (1503–1870, od 1919)


  • Wyszków (1502–1870, od 1919)


  • Wyśmierzyce (1338–1870, od 1922)


  • Zagórów (1407–1870, od 1919)


  • Zaklików (1565–1870, od 2014)


  • Zambrów (1430–1870, od 1919)


  • Zawichost # (1255–1888, od 1926)


  • Złoczew (1605–1870, od 1919)


  • Zwoleń (1425–1870, od 1925)


  • Żarki (1382–1870, od 1949)


  • Żarnowiec (1340–1870)


  • Żarnów (1415–1870)


  • Żółkiewka (1702–1870)


  • Żuromin (1767–1870, od 1925)


  • Żychlin (1397–1870, od 1924)



Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).





-

這個網誌中的熱門文章

12.7 cm/40 Type 89 naval gun

圖片
12.7 cm/40 Type 89 naval gun Type 89 gun mounted on Chitose Type Naval gun anti-aircraft gun Place of origin Japan Service history In service 1932–45 Used by Imperial Japanese Navy Wars World War II Production history Designed 1928–32 Produced 1932–45 No.  built ~1500 Variants Type 88 Specifications Mass 3,100 kilograms (6,834 lb) Barrel length 5,080 millimeters (16 ft 8 in) (bore length) Shell Fixed Shell weight 20.9–23.45 kilograms (46.1–51.7 lb) Caliber 12.7-centimeter (5.0 in) Breech horizontal breech block Elevation -8° to +90° [1] Rate of fire 8-14 rounds per minute Muzzle velocity 720–725 meters per second (2,360–2,380 ft/s) Maximum firing range 9,440 meters (30,970 ft) at 90° (AA ceiling) 14,800 meters (48,600 ft) at 45° The 12.7 cm/40 Type 89 naval gun was a Japanese anti-aircraft (AA) gun introduced before World War II. It was the Imperial Japanese Navy's standard heavy AA...
閱讀完整內容

Rikitea

圖片
Town in French Polynesia, France Rikitea Town Rikitea Location in French Polynesia Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Coordinates: 23°7′13″S 134°58′9″W  /  23.12028°S 134.96917°W  / -23.12028; -134.96917 Country   France Overseas collectivity   French Polynesia Territory Gambier Islands Island Mangareva Rikitea is a small town on Mangareva, which is part of the Gambier Islands in French Polynesia. A majority of the islanders live in Rikitea. [1] [2] The island was a protectorate of France in 1871 and was annexed in 1881. [3] Contents 1 History 2 Geography 3 Economy 4 Landmarks 5 Transportation 6 References 7 Bibliography 8 External links History The town's history dates to the era when the island was first settled with people from the Marquesas Islands in 1100 AD. Captain James Wilson of the London Missionary Society arrived in 1797 on Du...
閱讀完整內容

University of Vienna

圖片
"Vienna University" redirects here. For Vienna University of Economics and Business, see Vienna University of Economics and Business. University of Vienna Universität Wien Type Public Established 1365 Budget € 544 million [1] Rector Heinz Engl Academic staff 6,765 Administrative staff 3,106 Students 94,000 [2] Postgraduates 16,490 Doctoral students 8,945 Location Main building, Vienna , Austria 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Coordinates: 48°12′47″N 16°21′35″E  /  48.21306°N 16.35972°E  / 48.21306; 16.35972 Campus Urban Colors Blue and White           Affiliations Campus Europae, EUA, UNICA Website www.univie.ac.at/en Data as of 2016 [update] The University of Vienna (German: Universität Wien ) is a public university located in Vienna, Austria. It was founded by Duke Rudolph IV in 1365 and is one of the oldest universities in the Ge...
閱讀完整內容