Mstów (województwo śląskie)
| |||
| |||
Państwo | Polska | ||
Województwo | śląskie | ||
Powiat | częstochowski | ||
Gmina | Mstów | ||
Liczba ludności (2008) | 1704 | ||
Strefa numeracyjna | (+48) 34 | ||
Kod pocztowy | 42-244 | ||
Tablice rejestracyjne | SCZ | ||
SIMC | 0138649 | ||
Położenie na mapie gminy Mstów Mstów | |||
Położenie na mapie Polski Mstów | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego Mstów | |||
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Mstów | |||
50,8278°N 19,2872°E/50,827780 19,287220 | |||
Strona internetowa miejscowości |
Mstów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Mstów, 12 km na wschód od Częstochowy, nad Wartą przy drodze wojewódzkiej nr 786. Miejscowość jest siedzibą gminy Mstów.
Położenie |
Mstów znajduje się nad rzeką Wartą, 12 km na wschód od Częstochowy, przy drodze wojewódzkiej nr 786. Znajduje się w dwóch regionach geograficznych; tereny po północnej stronie Warty należą do Wyżyny Wieluńskiej, po stronie południowej do Wyżyny Częstochowskiej[1].
W Mstowie znajduje się zbudowana z wapieni Skała Miłości będąca jego charakterystycznym, widocznym z daleka obiektem. W Mstowie i jego okolicach znajduje się kilka niskich wzniesień: Chrapoń (309 m), Miedza Boryska (301 m), Dobra Góra (279 m), Góra Szwajcera (293 m), Stróżnica, Ścięgna (280 m), Brzyścia (ok. 275 m)[2].
Zarys historii |
Mstów uzyskał lokację miejską w 1278 roku, prawa miejskie utracił w 1870 roku[3]. Miasto położone w końcu XVI wieku w powiecie lelowskim województwa krakowskiego było własnością klasztoru kanoników regularnych we Mstowie[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Pierwsza wzmianka o Mstowie pochodzi z 1193 roku. Była to wówczas własność kanoników regularnych laterańskich na Piasku we Wrocławiu. Prawdopodobnie na początku XIII wieku założono w Mstowie klasztor. W 1212 w miejscowości odbył się synod z udziałem Henryka Kietlicza, arcybiskupa gnieźnieńskiego, oraz biskupów krakowskiego, wrocławskiego, lubuskiego i poznańskiego[5]. W 1220 roku w łacińskim dokumencie biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża wydanym w Krakowie[6] miejscowość wymieniona jest w formie Mstovia oraz Msthow[7].
W 1278 roku wieś uzyskała od Bolesława Wstydliwego prawa miejskie średzkie jako jedyna w tym rejonie. W roku 1566 roku pożar zniszczył znaczną część klasztoru. W późniejszych latach wielokrotnie klasztor i kościół były niszczone. Największe zniszczenia dotknęły klasztor podczas I wojny światowej- podczas walk prusko-rosyjskich zniszczone zostały wieże kościoła, zawaliło się sklepienie nawy i zniszczono mury obronne klasztoru. Odbudowa trwała przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego z inicjatywy księdza Tadeusza Maniewskiego. W XVII i XVIII wieku pole w obrębie murów klasztornych używane było przez okoliczną szlachtę na sejmiki. Z ważniejszych gości klasztoru należy wymienić królową Bonę.
Klasztor został skasowany przez władze pruskie w okresie II rozbioru Polski. Od pocz. XIX wieku kościół pełni rolę kościoła parafialnego. Z dóbr klasztornych wydzielono kilka szlacheckich majątków ziemskich.
Po powstaniu styczniowym, w ramach represji, władze carskie skasowały prawa miejskie. Miasto było wyludnione kilkoma epidemiami. Powstał cmentarz choleryczny, na którym obecnie stoją domy mieszkalne. W XIX wieku zniszczono gotycki kościół miejski i drewniany ratusz.
W roku 1904 w Mstowie urodził się Zdzisław Kieturakis (profesor zwyczajny, znakomity chirurg i nauczyciel akademicki).
W okresie PRL-u zniszczono dwór i park podworski – obecnie w nim stoi budynek urzędu gminy.
W 1972 wieś została odznaczona Krzyżem Partyzanckim.
Z 20 na 21 lipca 2007 przez wieś przeszła trąba powietrzna niszcząc kilkadziesiąt zabudowań gospodarskich[8]
Warta
Klasztor Kanoników Regularnych Laterańskich
Kadra LKS "Warta" Mstów na sezon 2010/2011
Jedna ze stodół
Urząd gminy
Zabytki |
- Zespół urbanistyczny Mstowa z kamienicami w rynku,
- cmentarz z kaplicą z XVI wieku,
- resztki parku podworskiego z kapliczką św. Floriana,
- fragmenty zespołu pofolwarcznego,
- kapliczki z XIX wieku,
- kilka domów mieszkalnych z końca XIX wieku,
- oraz tzw. "dzielnica stodół" z końca XIX wieku.
Sport |
We Mstowie od 1947 roku działa piłkarski Ludowy Klub Sportowy "Warta". W bieżącym sezonie, po rundzie jesiennej seniorzy "Warty" zajmują dobre 2 miejsce w klasie A, juniorzy w świetnym stylu wywalczyli awans do I ligi juniorów młodszych(zajmując 3 miejsce w grupie II za Rakowem II Częstochowa oraz Orkanem Rzerzęczyce), a najmłodsza grupa trampkarz starszy, dzięki wygranej w ostatnim meczu rundy jesiennej 1:3 z Rakowem Częstochowa, będzie w rundzie wiosennej występować w II lidze trampkarzy starszych
Transport |
Połączenie z miastem Częstochowa zapewnia PKS Częstochowa S.A. – linia M.
Zobacz też |
- Cmentarz żydowski w Mstowie
- Mstów
- Mstowo
Przypisy |
↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza. [dostęp 2018-09-25].
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 104.
↑ Wojciech Baran-Kozłowski, Arcybiskup gnieźnieński Henryk Kietlicz, Poznań 2005, s. 175.
↑ Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 28-31.
↑ Franciszek Kulczycki, "Monumenta mediiaevi historica res gestas Poloniae illustrantia", Tomus IX, Cracoviae, 1886, str. 27.
↑ Napływa pomoc dla ofiar trąby powietrznej w okolicach Częstochowy
Linki zewnętrzne |
- Tadeusz Piersiak, Rewelacje odkryte pod kościołem, Gazeta Częstochowa, 20.07.2010
Mstów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. VI: Malczyce – Netreba. Warszawa 1885.
|
|
|